آبله مرغان و زونا

● آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری حاد بسیار مسری است که معمولا در دوران کودکی زیر سن ۹ سال عارض می‌‌شود. عامل بیماری ، ویروسی است که ممکن است بعد از بهبودی از آبله‌مرغان در داخل …

آبله مرغان

آبله مرغان یک بیماری حاد بسیار مسری است که معمولا در دوران کودکی زیر سن ۹ سال عارض می‌‌شود. عامل بیماری ، ویروسی است که ممکن است بعد از بهبودی از آبله‌مرغان در داخل غده‌های عصبی باقی مانده و سالها بعد به صورت زونا که ضایعات پوستی شبیه آبله مرغان در یک منطقه خاص از بدن است درآید.

بیماری آبله مرغان به شکل بثورات پوستی خارش دار که در مراحل مختلف از دانه‌های قرمز برجسته مثل گزش پشه تا دانه‌‌های آبدار خود را نشان می‌دهد.

این بیماری در بهار و زمستان شایعتر است و درکودکان بیشتر بروز می‌کند و معمولا ملایم است. در بالغین آبله مرغان شدت بیشتری پیدا می‌کند. این بیماری بسیار مسری است و از ۵ روز قبل از پیدایش ضایعات پوستی تا خشک شدن کامل ضایعات، احتمال سرایت وجود دارد و حداکثر سرایت در اوایل بیماری است . وسایل شخصی فرد بیمار نیز عامل انتقال بیماری به شمار می‌رود. مهمترین راه انتقال ذراتی است که در موقع صحبت کردن به هوا پخش می‌شوند.

علائم بیماری :

دوره نهفتگی زمان تماس با ویروس تا پیدایش علائم بیماری حدود ۲ هفته است. معمولا بیماری ملایم است و در حین تعویض لباس و یا استحمام متوجه دانه آب‌دار با هاله قرمزی در اطراف آن روی پوست می‌شوند. ممکن است بیماری با تب خفیف، سرفه ، سردرد و گلودرد شروع شود و تب به تدریج بالاتر رود .

ضایعات پوستی خارش دار در عرض چند ساعت پیشرفت کرده در طی ۲ روز خشک می‌شود.دانه‌های آبله مرغان در دهان و چشم و ... هم می‌توانند ایجاد شوند . معمولا ضایعات در تن بیشتر و در دست و پا وصورت کمتر است. در بالغین ممکن است آبله مرغان سبب درگیری ریه هم بشود و بیمار ، سرفه و تنگی نفس داشته باشد.

تشخیص آبله مرغان:

براساس معاینه بیمار و دیدن ضایعات مشخص پوستی بخصوص درفصل شیوع و دیدن موارد مشابه تشخیص داده می‌شود.

درمان:

بیماری معمولا ملایم است و خود به خود خوب می‌شود. در موارد شدید بخصوص در افراد بالغ قرص‌‌هایی وجود دارد که استفاده می‌شود و کمک می‌کند ضایعات کمی زودتر خوب شوند. مراقبت از ضایعات پوستی مهم است. بدین صورت که باید ناخن‌ها کوتاه باشد و ضایعات حتی‌الامکان دستکاری نشود تا عفونت پیدا نکند. در مورد برطرف کردن خارش بهتر است از شربت‌ها یا قرصهای ضد خارش استفاده کرد . استحمام مرتب روزانه بسیار مهم است . در مورد پایین آوردن تب از آسپرین نباید استفاده کرد بخصوص در بچه‌های زیر ۱۵ سال زیرا آسپرین در آبله مرغان سبب عارضه کبدی می‌شود.

پیشگیری :

بهتر است فرد آبله مرغانی از دیگران جدا شود تا امکان سرایت کم شود.

آبله مرغان واکسن دارد که در ایران استفاده نمی‌شود ولی در اروپا و آمریکا استفاده می‌شود.

ـ نکته :

آبله مرغان در خانم حامله (در اوایل حاملگی ) به ندرت ممکن است باعث نقص مادرزادی شود. در اواخر حاملگی ممکن است سبب عفونت بسیار شدید نوزاد شود که باید حتما درمان صورت گیرد.

زونا:

بیماری حاد عفونی است که به علت ویروس آبله مرغان ایجاد می‌شود و مشخصه آن ضایعات پوستی آبدار دردناک است که به صورت منطقه‌ای ایجاد می‌شود.

بیماران مبتلا به زونا سابقه آبله مرغان دارند و علت هم این است که ویروس در قسمت‌هایی بخصوص اعصاب به صورت مخفی می‌ماند و تحت شرایطی به سطح پوست آمده و عفونت ایجاد می‌کند.

زونا در همه فصول سال دیده می‌شود و واگیری آن بسیار کم است و می‌تواند سبب ایجاد آبله مرغان در افراد در تماس بشود. ویروس در بثورات وجود دارد و در مجاری تنفسی دیده نمی‌شود.

علائم بیماری

زونا می‌تواند قبل از شروع تظاهرات پوستی با درد شدید خود را نشان دهد و بعدا دانه بزند. شایعترین محل آن سینه، بعد شکم و صورت و چشم است. معمولا ضایعات یک طرفه است. درد در زونا بخصوص در افراد مسن ممکن است تا ماه‌ها بعد از بهبودی ادامه یابد. علائم آن معمولا بعد از ۲ هفته فروکش کرده و بهبود می‌یابد.

زونا در افرادی که سرطان دارند و یا بیماری‌های دیگر ضعیف کننده قوای بدن، بیشتر رخ می‌دهد و بیمار باید با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد ولی خود زونا کشنده نیست و بهبود می‌یابد.

درمان

دارویی به صورت قرص و آمپول وجود دارد که در موارد شدید و یا در افراد مسن استفاده می‌شود.

در مورد دردبیماران زونایی بخصوص در افراد مسن ممکن است بسیار مشکل ساز باشد که باید تحت نظر پزشک، مسکن مصرف کنند واقدامات مناسب انجام گیرد. در مورد فرم چشمی حتما باید بیمار توسط چشم پزشک معاینه شود.

دکتر حاجی عبدالباقی