شنبه, ۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 25 January, 2025
آزار جنسی در محیط كار واقعیتی سیاه
چه بخواهیم و چه نخواهیم، زندگی كم‌وبیش مدرن و پیچیده این روزها نقش‌های جدیدی را در ذهن مردان و زنان امروزی حكاكی كرده است. اگر بپذیریم كه شرایط زندگی چنین نقش‌هایی را بر دیوار انگاره‌های بشری حجاری می‌كند، انتظار غریبی نیست كه، با تغییر شرایط، نقش‌های جدید خلق شوند و مردان و زنان دنیای امروز با نگاهی خیره به فرزندان جامعه پیچیده جدید و در نظر داشتن تنگناهای اقتصادی، نقش‌های حجاری‌شده باستانی را نادیده بگیرند.
اشتغال زنان و شاخ و برگ‌های روییده‌شده از آن بی‌شك یكی از مهمترین موضوعاتی است كه در مسیر عبور از برزخ میان جامعه سنتی و مدرن مطرح می‌شود. كار زنان كه در ایران روزگاری تابو محسوب می‌شد و صحبت از آن در خانواده برای مردان غیر قابل قبول بود، امروز آرام‌آرام به واقعیتی گریزناپذیر تبدیل می‌شود.
در این شرایط جدید، زمانی كه صحبت از مشكلات زنان در محیط‌های كاری به میان می‌آید، بسرعت مسائلی چون نداشتن حقوق و مزایای برابر در ذهن تداعی می‌شود، درحالی كه گرفتاری‌های زنان در محیط كار فقط محدود به این موارد نیست. تجربه‌های پنهان زنان در محیط‌های كاری‌شان كه به علل مختلف معمولا مطرح نمی‌شوند، نشان می‌دهد آنها، علاوه بر تبعیض در پرداخت دستمزد یا ارتقای جایگاه شغلی، در معرض انواع آزارها هم قرار دارند یكی از این آزارها، آزارهای جنسی در محیط كار است.
آنتونی گیدنز، جامعه‌شناس، آزار جنسی در محیط كار را استفاده از اقتدار شغلی یا قدرت برای تحمیل خواست‌های جنسی تعریف می‌كند. از دید جامعه‌شناسان، آزار جنسی در محیط كار امری بسیار معمول است، چنانكه بر پایه گزارش‌های غیررسمی در انگلیس، از هر ۱۰ زن، ۷ زن در طول زندگی شغلی خود حداقل یك بار آزار جنسی دیده‌اند.
فرهنگ مردسالارانه در بسیاری از جوامع باعث بروز رفتارهای خشن نسبت به زنان می‌شود و شنیع‌ترین خشونت‌ها، تجاوز جنسی است.
كارشناسان روانشناسی می‌گویند خشونت طلبی مردان منشا ژنتیك دارد، هورمونهای مردانه بویژه تستوسترون موجد پرخاشگری مردان است. می‌گویند اختلاف عملكرد مغز زنان و مردان سبب بروز خشونت‌های مردانه می‌شود.
آیا تجاوز حاصل آن است كه مردان در یك لحظه كنترل خود را از كف می‌دهند؟ آیا پرخاشگری، غضب عنان‌گسیخته و ... عارضه چاره‌ناپذیر مردان است؟ آیا این امری مربوط به زیست‌شناسی است؟ یا آنكه محصول ساخت مردانه جامعه و نشانه ضعف فكری و فرهنگی است؟
برخی روانشناسان خشونت را بخشی از نیاز مردان قلمداد می‌كنند و آن را در ردیف عواطف مردانه قرار می‌دهند.
در كتاب مشهور «برخلاف میل ما: مرد، زن و تجاوز»، نوشته براون میلر آمده است: «اسطوره تجاوزگر جنسی متهور كه به تصورات نادرست از مردانگی، از اغفال‌كننده موفق تا مردی كه هروقت هرچه را بخواهد صاحب می‌شود، دامن می‌زند. از همان آغاز كه پسران جوان درمی‌یابند مذكر بودن یعنی دسترسی داشتن به برخی حقوق و امتیازات به آنها القا می‌شود روابط قدرت میان زن و مرد كه طبق آن موقعیت فرودست به زنان تحمیل شده‌است، به مردان «حق» زورگویی داده است. این استثمارگری فرهنگ مرد سالار است كه مردان را از ذات انسانی‌شان دوركرده وبه تجاوز و خشونت علیه همنوع خود میل می‌كنند.
● آمارها
هیچ آماری درباره میزان آزار جنسی زنان در محیط‌های كاری در ایران و جهان وجود ندارد. تنها در جزوه‌یی كه در سال ۱۳۸۲ به كوشش «كمیته جمع‌آوری اسناد و گزارش‌های ستاد مبارزه با خشونت علیه زنان» منتشر شد، با عنوان «خشونت كاری، اعمال سلطه كارفرمایان»، به رواج گسترده آزار جنسی زنان در محیط‌های كاری ایران اشاره شده است. سوال‌شوندگان در این گزارش نه‌تنها منكر وجود آزار جنسی در محیط‌های كاری نشدند، بلكه یا خود گرفتار چنین رفتارهایی شده بودند یا از نزدیك شاهد آن بودند. آنچه باعث پنهان ماندن آزارهای جنسی در محیط كار در حوزه خصوصی است این ادعاست كه در میان تعداد زیاد جامعه آماری مورد بحث فقط سه نفر از سوال‌شوندگان حاضر به صحبت درباره تجربه‌های خود برای گزارش پیش رو شدند. براساس گزارشی درباره آزار جنسی در انگلستان تهیه شده اكثر حركات به‌ظاهر عادی مردان در محیط‌های كاری مانند خاراندن بدن، گرفتن ژست‌های جنسی، تعریف لطیفه‌هایی كه به‌نوعی مربوط به مسائل جنسی است و حتی صحبت درباره قسمت‌هایی از بدن در محدوده آزار جنسی قرار می‌گیرد. این ریزبینی و اهمیت زیاد به جزییات نشان می‌دهد كه در كشورهای پیشرفته موضوع آزار جنسی در محیط‌های كاری تا چه حد اهمیت دارد.
دكتر علی‌اصغر سعیدی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه تهران، بسیاری از رفتارهای به‌ظاهر بی‌اهمیت مردان در محیط كار را نوعی آزار جنسی دانسته و می‌گوید: «در كشورهای اروپایی، بسیاری از حركات كم‌اهمیت مردان در محیط كار آزار جنسی محسوب می‌شود و برعكس تصور ما با این مساله با وسواس بسیار زیاد برخورد می‌شود».
● زنان، بانی آزار جنسی یا قربانی
آزار جنسی در محیط‌های كاری بیش از آنكه به‌نظر می‌رسد حساس است، تا آنجا كه حتی كوچك‌ترین رفتار و عملی كه باعث شود توجه یك زن در محیط كاری بدون تمایل واقعی‌اش به سمت مسائل جنسی جلب شود، آزار جنسی به‌حساب می‌آید. این در حالی است كه در تفكر اغلب زنان و مردان ایرانی، آزار جنسی زمانی مطرح می‌شود كه ارتباط فیزیكی برقرار شود. طرح این موضوع آن‌چنان تازه و نشكافته است كه برای بحث بر سر آن به‌نظر می‌رسد باید با فاصله گرفتن از تفكر جامعه سنتی كه بیشتر برای زنان باید و نبایدهای رفتاری و اخلاقی تعریف می‌كند، در فضایی جدید و برای جلوگیری از گذاشتن سنگینی بار اتهام فقط بر دوش یك طرف قضیه، آن را دوجانبه بررسی كرد. در این بین كم نیستند زنانی كه همجنسان خود را مسبب آزارهای جنسی در محیط كار می‌دانند و برخلاف آنها عده‌یی دیگر كمبودها و ضعف‌های جامعه مثل نبود فرصت شغلی برابر و مشكلات اقتصادی خانوادگی را عاملی برای تن دادن زنان به خواسته‌های مردان و در نتیجه قربانی شدن آنها در این عرصه می‌دانند.
تهمینه مرادی كه ۲۷ ساله، مهندس شیمی و متاهل است رفتار زنان در محیط كار را در چگونگی برخورد مردان با آنها موثر می‌داند و اعتقاد دارد اگر زنان در محیط كار رفتاری مناسب داشته باشند، مردان كمتر به آنها تعرض می‌كنند. لیلا. س هم كم‌وبیش به این نكته اشاره می‌كند و به مشاهداتش استناد می‌كند و از زنانی می‌گوید كه با رفتار خود باعث شیوع آزار جنسی می‌شوند. نتیجه اینكه زنان فقط زنان را عامل بروز آزار جنسی در محیط‌های كاری می‌دانند. این واقعیت را میتوان در بافت سنتی شهرهای كم‌جمعیت بسیار پررنگ‌تر دید.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست