داستان موفقیت سایت «فیدلی»

شرکت های بزرگ در این سال ها دو راهبرد عهده داشته اند, راهبردهایی که در عین حال متضاد با هم به نظر می رسند

شرکت‌های بزرگ در این سال‌ها دو راهبرد عهده داشته‌اند، راهبردهایی که در عین حال متضاد با هم به نظر می‌رسند:

۱- مدیران و مؤسسان آنها که گذشته خود را فراموش نکرده‌اند، خودشان نیک می‌دانند که چطور با پی گرفتن ایده‌های ساده، ظرف یک دهه یا بیشتر از شرکتی نوگام، به یک شرکت چند میلیارد دلاری تبدیل شده‌اند.

از همین رو، هر وقت شرکت‌هایی با ایده‌های درخشان را می‌بینند، نگران می‌شوند، دغدغه آنها این است که نکند این شرکت‌های کوچک در آینده رقیبان آنها شوند، نکند شرکت خودشان با بزرگ و حجیم شدن، دیگر رحمی برای پروراندن ایده‌های ناب نباشد، به همین خاطر سعی می‌کنند شرکت‌های کوچک را ببلعند و با پیشنهاد قیمت‌هایی نجومی آنها را بخرند.

صاحبان شرکت‌های کوچک، خیلی وقت‌های تسلیم می‌شوند و ایده‌شان را می‌فروشند، البته بعضی از آنها آنقدر جاه‌طلبند که پاسخ منفی می‌دهند.

جالب است که هم تسلیم و هم مقاومت شرکت‌ها کوچک، ممکن است باعث سرخوردگی شود، آنهایی که تسلیم شده‌اند، نگران هستند که شانس تبدیل شدن به یک شرکت بزرگ را از دست داده‌اند، یا می‌هراسند که شرکت‌های بزرگ، روح ایده بزرگ آنها را درک نکرده باشند و فقط در پی کُشتن آنها برآمده باشند.

آنهایی هم که مقاومت می‌کنند، مدام از خود می‌پرسند که آیا شانس کسب مبلغ زیادی پول را از دست نداده‌اند و آیا در دنیای پرتلاطم امروز با سلیقه‌های متغیر کاربران، منطقی بوده که به بخت خود، پشت پا زده‌اند؟

۲- راهبرد دیگر شرکت‌های بزرگ در قبال ایده‌های که خریده‌اند یا خود مستقلا ایجاد کرده‌اند، خراب کردن آنهاست.

شرکت‌های بزرگ فناوری، مثل هر شرکت اقتصادی دیگر، دنبال درآمد بیشتر هستند، به همین خاطر دغدغه پول، در طول زمان زایشگری آنها را تهدید می‌کند.

آنها وقت و نیروی انسانی کافی برای کار روی ایده‌های کوچک و صیقل دادن آنها ندارند، پس جای تعجب نیست که خیلی از ایده‌ها را خراب می‌کنند.

تازه به خاطر پتنت کردن ایده یا اصلا به خاطر جو سرخوردگی و بدبینی ایجاد می‌کنند، در آینده شخص و شرکت دیگری هم شانس پی گرفتن ایده خراب‌شده را پیدا نمی‌کند.

اوه! شرکت فلان نتوانست آن ایده را اجرایی کند، پس من چرا وقتم را تلف کنم؟!

با این مقدمه می‌رسیم به داستان کوتاه موفقیت سایت فیدلی:

در ۱۳ مارس سال ۲۰۱۳، گوگل اعلام کرد که قصد پایان دادن به خدمات سرویس گوگل ریدر را دارد، میلیون‌ها نفر آواره شدند، اما ادوین خدابکچیان و دیگر مؤسس سایت فیدلی -سیریل موتران- خوشحال بودند، این خبر برای آنها بسیار نویدبخش بود.

خدابکچیان، پیش از آن سایت و سرویس‌های تازه زیادی را به صورت سریالی درست کرده بود، فیدلی که در ابتدا Feeddo نامیده می‌شد، ۴ سال پیشتر ایجاد شده بود.

در نوامبر سال ۲۰۱۲، این سرویس مبدل به یک خبرخوان هوشمند شد که قابلیت رقابت با محصول گوگل را داشت، طیف کاربران این سایت وسیع بود، از یک کاربر عادی که می‌خواست به سرعت در زمینه‌های مختلف به‌روز شود، تا پژوهشگران مغز و اعصاب.

در حال حاضر ۴۰ میلیون نفر با فیدلی، خبر می‌خوانند و هر ثانیه دو هزار مقاله جدید، توسط این خبرخوان سینک می‌شوند.

اما در مارس ۲۰۱۳، هنگام اعلام خبر تعطیل شدن گوگل ریدر، فیدلی تنها کمی بیشتر از یک میلیون کاربر داشت، اما مسلما تعطیلی گوگل ریدر، کاربران انبوهی را به صرافت پیدا کردن خانه تازه می‌انداخت. پس مدیران فیدلی سعی کردند، فیدلی را به عنوان یک جایگزین خوب معرفی کنند. اقدام نخست این بود که انتقال فیدها را گوگل ریدر به فیدلی را آسان کنند.

در پشت پرده، گروه مهندسان فیدلی به سرپرستی خدابکچیان، سخت مشغول بودند تا سرورهای سایت را آماده و فعال و پاسخگو نگاه دارند.

به گفته خدابکچیان، ۸۰ درصد کاربران گوگل ریدر، فیدلی را انتخاب کردند و ناگهان کاربران این سایت ۱۵ برابر شد و ۱۵ میلیون نفر رسید.

فدیلی به سرعت سرویس ابری اطلاعات را ساخت و API خود را به توسعه‌دهندگان عرضه کرد، اما ۱۵ برابر شدن کاربران، چه سود اقتصادی می‌توانست در بر داشته باشد؟

مدل اقتصادی فیدلی، مثل Evernote، مدل freemium است، یعنی کاربران با پرداخت مبلغ اندکی، می‌توانند به نسخه Pro سایت دسترسی پیدا کنند، برخلاف برآورد اولیه، میزان استقبال از نسخه Pro زیاد بود و درآمد حاصل از آن هم به تناسب، قابل توجه. یک شبه تعداد کاربران نسخه Pro سایت، به میزان قابل توجهی رسید، خود مقامات فیدیلی حدس می‌زدند ظرف ۱۰ ماه اینقدر کاربر Pro پیدا کنند!

قیمت پیشنهادی اولیه این بود: ۵ دلار برای یک ماه – ۴۵ دلار برای یک سال و ۹۹ دلار برای همه عمر!

ساعت ۱۱ شب بود که این قیمت‌ها و افتتاح نسخه Pro اعلام شد، خدابکچیان این خبر و نرخ‌ها را ساعت ۱۱ شب در سایت گذاشت و بعد خوابید!

ساعت شش صبح او از خواب بیدار شد، ناگهان شوک‌زده شد، در طول نسخه Pro فیدلی، ۵۰۰ هزار دلار فروخته بود!

فدیلی در حال حاضر ۱۴ هزار مشترک پولی دارد، هزینه اشتراک مادام‌العمر فیدلی در حال حاضر ۲۹۹ دلار است.

با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود که اگر همه این ۲۴ هزار نفر، نرخ آبونمان سالانه را بپردازند، شرکت یک میلیون دلار در سال کاسبی می‌کند و این برای شرکت کوچکی که تنها ۱۲ کارمند دارد، مناسب است.

فیدلی کاربران موبایل زیادی دارد، کاربران موبایل، در هر جلسه، ۲۰ دقیقه فیدها را می‌خوانند. کاربران دسکتاپ، به طور متوسط زمان بیشتری را صرف می‌کنند و ۵۵ دقیقه فید می‌خوانند. بیشتر کاربران، ۵ روز از ۷ روز هفته، از فیدلی استفاده می‌کنند.

خدابکچیان دلیل این کاربری وسواس‌گونه را در ماهیت فیدلی می‌داند، فیدلی محصولی برای افزایش بهره‌وری است و یک اپلیکیشن برای سرگرمی نیست.

فیدلی از نظر ماهیتی و کیفیت، چیزی بین فلیپ‌بورد و سرویس پالس است.

فیدلی به رشد خود ادامه می‌دهد و در جستجوی سرمایه‌گذارهایی برای این کار است.

آیا احتمال دارد که در آینده یک شرکت بزرگ، فیدلی را بخرد؟

واقعیت این است که انصراف گوگل از داشتن یک سرویس فیدخوان، باعث تردید شرکت‌های بزرگ دیگر هم شده است، اما خدابکچیان فعلا دوست دارد به فروختن شرکت‌اش فکر نکند:

«این سومین شرکت من است و به خارج شدن از آن فکر نمی‌کنم.»