جمعه, ۲۹ تیر, ۱۴۰۳ / 19 July, 2024
مانع شناسی تولید علم
![مانع شناسی تولید علم](/web/imgs/16/139/6a5po1.jpeg)
من وظیفهٔ خود میدانم بهدلیل انتخاب محور دقیق و لازم و بایسته در حوزهٔ آسیبشناسی، از دستاندركاران محترم تشكر كنم و انصافاً سنگ بنای درستی برای مباحث آینده گذاشته شده و مسیر، خوب انتخاب شده است.
بهنظر میرسد جای یك بحث در این محورها خالی است و آن اینكه از دیدگاه اجتماعی هم به مسئله نگاه شود؛ متأسفانه یك مقداری در كشور ما و در حوزههای دانشگاهی آنچنان كه باید مرز میان موانع فرهنگی و اجتماعی بازشناسی نشده است.
امّا مسائلی كه بهنظر من بهعنوان موانع اجتماعی تولید علم و نظریهپردازی مطرح است، از این قرار است:
۱) آفتهای ناشی از سلطه تاریخی بیگانگان و سیطره مداوم استبداد و درنتیجه ترویج روحیهٔ تسلیمطلبی، تنبلی ذهن، قانع شدن و بحران در مسئلهیابی كه نتیجهٔ این مقدمات است،
۲) اصالت معادلات نظام سرمایهداری و بسته شدن راه رشد و ترقی مساوی و فقدان فرصتهای برابر برای همهٔ دوستداران دانش و تحقیق،
۳) معیار قرار نگرفتن دستاوردهای اندیشهای و حاصل فكر محقق برای تحقیق آثار،
۴) كندآهنگی یا دیرآهنگی نظام بروكراسی و دیوانسالاری، كه مسلط بر ضوابط و قاعدهگذاری پژوهش است،
۵) ضعف مدنیتمداری و امنیّت كافی برای پژوهشهای علوم انسانی، كه دانشمندان علوم اجتماعی از آن بهعنوان بیماری علمی و احتیاطخواهی سیاسی نام میبرند،
۶) بومی نشدن اصول و قواعد مدیریت و كنترل پروژه كه بهعنوان یك آسیب عمومی در كشور ما میباشد،
۷) فاصلهٔ قدرتهای اجرایی و سیاسی تصمیمگیر و كمارتباطی آنان با محققان برجسته و آشنایی كم آنان با اصول و ضابطهها و مسائل خاص عالم پژوهش و تصمیمگیری بدون عبور از گذرگاه محققان، تصمیمسازی و تعصب داشتن و پافشاری بر دریافتهای شخصی بیشتر از سوی مدیران و سیاستگذاران،
۸) ضعف علاقهٔ عمومی به خلاقیّت و روحیهٔ پرسشگری و انتقادناپذیری،
۹)عادت به پختهخواری و وحشت جمعی از افكار بدیع و نو و سنتزدگی افراطی،
۱۰) احساس تزاحمهای كاذب چندجانبه، از جمله احساس تزاحم میان فرهنگ و هویت ملّی با خردهفرهنگها و فرهنگ اقشار جامعه و اینكه نتیجهٔ تحقیق در رشتههای علوم انسانی، همیشه نگران ملاحظات اجتماعی است یا غالباً اینگونه است و بنابراین میان تقدسگرایی و علمپژوهی بحران یا تزاحمی احساس میشود.
نكته بعدی در دسترس نبودن اطلاعات و آمار و ارقام متقن در كشور ما میباشد؛ مخصوصاً كه پایه و اساس كار بسیاری از پژوهشگران علوم اجتماعی، آمار متقن است ولی متأسفانه ما حتی در این زمینه نیز مشكلات اساسی داریم.
۱۱) توزیع نامتوازن و تبعیضآمیز اعتبارات تحقیقات در حوزهٔ علوم مختلف و كماعتنایی به تحقیقات در حوزههای علوم انسانی و اجتماعی و جدّی نگرفتن آنها و غفلت از كارآیی تعیینكننده و سرنوشتساز علوم انسانی در معضلات اجتماعی.
۱۰) كمكاری رسانههای همگانی در گسترش فرهنگ كارآمدی علوم انسانی،
۱۳) نگاه یكسان به اقتضائات و نتایج و پیامدهای رشتههای علوم انسانی با دیگر علوم از سوی سیاستگذارن و مجریان و تصمیمگیران، اگر یك دانشمند فیزیك یا ریاضی یا شیمی یك پژوهش علمی انجام دهد و نتیجهٔ آن خطا باشد بعدها یكی این آزمایش را به نتیجه میرساند و خطای او را اصلاح میكند؛ ولی اگر یك دانشمند علوم انسانی دچار خطا شود، چون آزمایشگاه ما در علوم انسانی مردم و جامعه و انسانها هستند، خطای ما تبدیل میشود به یك خطای اجتماعی و این خطاها گاه فضای امنیتی و گاه فضای قضایی به خود میگیرد. و این مشكل را باید حل كنیم. مرزهای آن را مشخص كنیم. كجا واقعاً میتواند جرم باشد و كجا میتواند دریافت ناصواب علمی باشد؟ منتها در حوزهٔ علوم انسانی به همین سادگی ختم نمیشود.
۱۴) انفعال عمومی محققان علوم انسانی در برابر مشقات اجتماعی و اقتصادی و افت انگیزهٔ شدید آنها در كوتاه مدت،
۱۵) عقبماندگی از اطلاعات انفجارآمیز روز كه متأسفانه در علوم انسانی و بعضی رشتههایی كه سنتیتر هستند، بیشتر صدق میكند،
۱۶) بیارتباطی یا كمارتباطی سازمانهای تحقیقاتی با یكدیگر و با مراكز تصمیمگیرنده و اهتمام اندك آنها برای انتشار دستاوردهای تحقیق.
دكترحسینعلی قبادی
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران محمدجواد ظریف دولت چهاردهم پزشکیان دولت دولت سیزدهم ظریف انتخابات علی باقری رهبر انقلاب رئیس جمهور
آتش سوزی هواپیما بیمارستان شریعتی هواشناسی پلیس تهران قتل شهرداری تهران پشه آئدس گرما عزاداری محرم زلزله
واردات خودرو بازنشستگان حقوق بازنشستگان خودرو قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بازار خودرو اربعین دلار قیمت سکه مالیات
تلویزیون فضای مجازی سینما امام حسین سینمای ایران دفاع مقدس فیلم صداوسیما بازیگر
فناوری دانشگاه تهران ماه آزمون سراسری
رژیم صهیونیستی دونالد ترامپ جو بایدن ترامپ غزه فلسطین اسرائیل روسیه جنگ غزه چین طوفان الاقصی ترور ترامپ
فوتبال پرسپولیس استقلال علی علیپور باشگاه پرسپولیس لیگ برتر سپاهان تراکتور مهدی طارمی علیرضا بیرانوند لیگ برتر ایران رئال مادرید
اینترنت هوش مصنوعی عیسی زارع پور سرعت اینترنت ناسا اپل وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
چاقی گرمازدگی کاهش وزن سرطان بارداری صبحانه گیاهان دارویی