در کلینیک دیابت چه اتفاقی می افتد

پرسشی از دکتر حسین سلمان زاده مدیرعامل یکی از کلینیک های دیابت تهران

۸ درصد جمعیت کشور ما، یعنی حدود۵/۵ میلیون نفر، به بیماری دیابت مبتلا هستند که تقریبا۹۰درصد این افراد، دیابت نوع دو (دیابت بزرگسالان) دارند. در سراسر جهان نیز ۲۵۸ میلیون نفر مبتلا به این بیماری‌اند و انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۳۰ میلادی، این آمار به ۴۳۸ میلیون نفر برسد...

هزینه‌های درمانی دیابت، بار سنگینی به بودجه بهداشتی‌درمانی کشور تحمیل می‌کند که با آموزش مستمر به افراد دیابتی می‌توان علاوه بر کاهش این هزینه‌، دیابتی‌ها را به زندگی سالم و شاداب امیدوار کرد؛ چرا که نتایج تحقیقات نشان می‌دهد دیابتی‌هایی که از کنترل مطلوبی برخوردارند طول عمر بیشتر و زندگی مفیدتری خواهند داشت. در عین حال، دیابت از بیماری‌هایی است که ارتباطی تنگاتنگ با سایر بیماری‌ها دارد؛ مثلا شایع‌ترین علت نارسایی کلیه و شایع‌ترین علت کوری بالغان در دنیا، همین دیابت است. دیابت در ضمن، فرد را مستعد سکته‌های قلبی و مغزی‌ می‌کند و می‌تواند دلیلی برای افزایش چربی و فشار خون نیز باشد. این در حالی است که همه این عوارض با تشخیص و درمان به موقع و صحیح قابل پیشگیری هستند و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌های تشخیص به‌موقع و درمان صحیح و پیشگیری از عوارض دیابت نیز می‌توان به مراجعه مداوم و مستمر به کلینیک‌های تخصصی دیابت اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با این کلینیک‌ها، گفتگویی داشته‌ایم با دکتر حسین سلمان زاده، مدیرعامل یکی از کلینیک‌های دیابت تهران.

▪ آقای دکتر! کلینیک‌های دیابت چه خدماتی را به بیماران دیابتی ارایه ‌می‌دهند؟

ـ به‌طورکلی، کلینیک دیابت به موسسه‌ای اطلاق می‌شود که خدمات مورد نیاز بیماران دیابتی (شامل پیشگیری، مراقبت و توان‌بخشی) را به آنها ارایه دهد و با هدف کنترل و مراقبت مستمر از بیماران و افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت و آموزش و پیشگیری از دیابت تاسیس شده باشد.

بالاخره بسیاری از بیماری‌های کلیوی، قلبی عروقی، چشمی و حتی اعصاب و روان ارتباط مستقیمی با بیماری دیابت دارند و به همین دلیل، بیماران دیابتی همواره باید توسط متخصصان این رشته‌ها مورد معاینه قرار گیرند اما هیچ نیازی نیست که آنها از سوی پزشک خود به همه این پزشکان ارجاع داده شوند تا وضعیت‌شان مورد بررسی قرار گیرد؛ بلکه در کلینیک‌های دیابت، همه این متخصصان در کنار هم حضور دارند و در هر چکاپ دوره‌ای، وضعیت سلامت بیمار را مورد ارزیابی قرار ‌می‌دهند؛ مثلا اگر پزشک معالج فرد دیابتی متوجه علایم کاهش بینایی در بیمار خود شد، بلافاصله و در همان روز وی را به همکار چشم‌پزشک خود در همان کلینیک ارجاع ‌می‌دهد تا مشکل بررسی شود و نیازی نیست که بیمار در زمان دیگری به مطب دیگری مراجعه کند.

▪ وضعیت بیماران دیابتی با ورود به کلینیک‌های دیابت چگونه ارزیابی ‌می‌شود؟

ـ در ابتدای ورود بیمار دیابتی به این کلینیک‌ها، آزمایش‌های لازم انجام ‌می‌شود و بیمار یک پرونده پزشکی تشکیل ‌می‌دهد و از نظر سلامت به‌طور کامل مورد ارزیابی قرار‌ می‌گیرد و اقدامات پزشکی مربوطه اعم از تجویز دارو، آموزش روش زندگی عادی با دیابت، چگونگی رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی و... در مورد بیمار لحاظ‌ می‌شود و فرد موظف است که در دوره‌های منظم به کلینیک مراجعه کند و برحسب نیاز از خدمات مشاوره‌ای متخصصان قلب و عروق، چشم، کلیه و مجاری ادراری، اعصاب، داخلی، تغذیه، روانپزشکی و... بهره بگیرد و با اینکه دیابت درمان قطعی ندارد اما تنها با رعایت نکات لازم می‌توان آن را کنترل و از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

ـ باید با ارایه آموزش‌های لازم به بیماران دیابتی این نکته را یادآور شد که می‌توان با این بیماری نیز زندگی کرد. متاسفانه بیشتر بیماران دیابتی فکر می‌کنند که با درمان مقطعی بیماری یا در پیش گرفتن رژیم غذایی برای یک دوره کوتاه می‌توانند بیماری‌شان را درمان کنند اما به محض قطع کردن روش درمانی، مشکل دوباره عود خواهد کرد. در واقع، مبتلایان به دیابت از هر روشی که برای درمان بیماری خود استفاده می‌کنند، باید مادام‌‌العمر باشد و مثلا هر سه ماه یک بار باید میزان قند خون خود را اندازه‌گیری کنند و در ارزیابی میزان قند خون‌شان به متوسط آن (نه یک نوبت اندازه‌گیری قند خون) توجه داشته باشند.

▪ یعنی ‌می‌توان نتیجه گرفت که بیماران دیابتی با مراجعه به کلینیک‌های دیابت نیازی به مراجعه به متخصصان مختلف برای چکاپ‌های دوره‌ای ندارند؟

ـ بله؛ دقیقا همین طور است. یکی از مهم‌ترین راه‌های تشخیص به‌موقع، درمان صحیح و پیشگیری از عوارض دیابت مراجعه مداوم و مستمر به این کلینیک‌ها است؛ چرا که بیمار نیازی ندارد برای هر مشکل خود به یک متخصص مراجعه کند، بلکه در این کلینیک‌ها بیمار به متخصص مربوطه ارجاع داده‌ می‌شود و فرد همواره تحت نظر خواهد بود. از طرفی هنگامی که متخصص داخلی یا فوق‌تخصص غدد، بیمار خود را به پزشک دیگری ارجاع ‌می‌دهد؛ درمان‌ها ناقص انجام‌ می‌شود و حتی در بسیاری از موارد، خود بیمار روند درمانی را کامل نمی‌کند اما افراد با مراجعه به کلینیک دیابت نه تنها از خدمات همه جانبه برخوردار‌ می‌شوند، بلکه اکثر این کلینیک‌ها با برگزاری کارگاه‌های آموزشی بیماران خود را نسبت به بیماری خود آگاه‌تر ‌می‌کنند و آخرین روش‌های درمانی و کنترل دیابت و بیماری‌های وابسته را به آنها ‌می‌آموزند.

▪ هزینه مراجعه به این کلینیک‌ها چه‌قدر است؟

ـ در حال حاضر، اکثر این کلینیک‌ها توسط بخش خصوصی اداره‌ می‌شوند اما معمولا طرف قرارداد بیمه‌های مختلفی هستند و فرد مراجعه‌کننده از این لحاظ مشکلی نخواهد داشت. از طرفی، در اغلب کلینیک‌ها برای مراجعان، کارت عضویت صادر ‌می‌شود و اعضا‌ می‌توانند از سایر خدمات کلینیک مانند دندانپزشکی و طب ورزشی با تخفیف ویژه استفاده کنند. بیماران دیابتی‌ باید اطمینان حاصل کنند که زندگی برای یک فرد مبتلا به شرط کنترل بیماری اصلا سخت نیست.

سامان گلناری