تحریم بنزین و مدیریت مصرف

اخیرا سنای امریکا به دنبال طرحی برای تحریم صادرات بنزین به ایران است

«این که می‌بینیید برخی دولت‌های خارجی چندین سال است که مارا تهدید می‌کنند که تحریم می‌کنیم، به خاطر این است که چشم امیدشان به همین خصوصیت منفی (مصرف گرایی و اسراف) ماست.» (۱)

«ما باید الگوی مصرف را اصلاح کنیم. باید به سمت اصلاح الگوی مصرف حرکت کنیم. مسئولین کشور در درجه اول و اشخاص و شخصیت‌ها در رتبه‌های مختلف اجتماعی و آحاد مردم از فقیر و غنی باید به این اصل توجه کنند....» .(۲)

یکی از مواردی که همواره مورد توجه نظام اسلامی بوده است پرهیز از اسراف و تبذیر و توجه به مصرف بهینه و مناسب در همه جهات مانند خورد و خوراک، وقت، کار و فعالیت، پس انداز ، درآمد و بسیاری موارد گوناگون می‌باشد که در تمامی منابع دینی ما وجود داشته و دارد. پرهیز از اسراف، تقسیم اوقات شبانه روز، تعادل در مصرف غذا و... همه از نصایح و سفارشاتی است که پیامبر عظیم الشأن اسلام و ائمه گرامی، دائماً به آنها پرداخته‌اند.

مصرف به اندازه و مناسب، درست در نقطه مقابل اسراف قرار دارد و در این خصوص هیچگاه با بیانی که مفهوم جلوگیری از مصرف به اندازه نعمات الهی باشد روبرو نمی‌شویم مثل: «کلوا واشربوا و لا تسرفوا».

در اینکه اثرات گوناگون پرهیز از اسراف در جامعه اسلامی باعث جلوگیری از هدر رفتن و اتلاف منابع مهم کشور به ویژه در مواردی که قابلیت جبران ندارد و صدها سال برای ایجاد آنها زمان نیاز است ، کاهش هزینه‌ها، ایجاد عدالت در سطوح گوناگون جامعه، کاهش فاصله طبقاتی، افزایش درآمد، ایجاد و احیاء فرهنگ غنی اسلامی، خواهد شد هیچ شکی وجود ندارد اما آنچه مهم است تدابیری است که دولت به عنوان سیاست‌گزار و مجری اصلی در این خصوص بایستی در نظر بگیرد که می تواند شامل آموزش همگانی و در همه سنین بوده و نیز آغاز«از خود» ‌باشد.

اما آنچه به زعم نگارنده از همه موارد ذکر شده بالاتر است و بایستی به آن توجه نمود «باور» به لزوم صرفه جویی و ایجاد بهره‌وری و بهینه سازی در مصرف است. اینکه هرکس در هر مقام و موقعیتی که قرار دارد به این نکته برسد که در آینده‌ای نه چندان دور منابع تجدید‌ناپذیر کشور به پایان رسیده و پیدا کردن جایگزین مناسب برای هر یک از آنها بسیار سخت و هزینه‌بر می‌باشد.

اخیراً سنای آمریکا با تصویب طرحی خواستار تحریم شرکت‌های تأمین کننده بنزین و فرآورده‌های نفتی برای ایران شده است که این تحریم شامل منع خرید نفت خام از این شرکتها «تأمین کننده بنزین برای ایران» می‌باشد.

لازم به ذکر است شرکت‌های ویتول، رویال داچ شل و گلنکور سه شرکتی هستند که علاوه بر تأمین نفت خام برای ذخایر اضطراری آمریکا ، قسمت عمده بنزین وارداتی ایران را نیز تأمین می‌کنند.

کاملاً‌ واضح است که دولت آمریکا با طرح چنین مواردی تلاش می‌کند جمهوری اسلامی ایران را از دستیابی به پیشرفت‌ در صنعت صلح آمیز هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم برای مصارف گوناگون صنعتی باز دارد، گرچه خود نیز به این امر رسیده‌اند که ایران اسلامی برای دستیابی به اهداف بلند خود با تکیه بر داشته‌های علمی و معنوی و پشتوانه عظیم مردمی از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد اما به هرحال از هر طریق ممکن سعی می‌کنند روند رو به رشد و سرعت آن را کم کنند و آخرین حرکت آنها هم طرح تحریم فروش بنزین به ایران است.

البته این بار نیز مطمئناً راه به جایی نخواهد برد چرا که ایران عزیز سالهاست که با طرحهایی از این دست آشناست و آمادگی برخورد با آنها را دارد و با صراحت می توان اذعان کرد هر چه در دوران جنگ تحمیلی و پس از آن بدانها دست پیدا کردیم در اثر تحریم‌های گسترده بین المللی بوده است.

موضع روشن وزیر محترم نفت پیام صریحی به کشورهای غربی و از جمله آمریکا بود در جایی که اعلام کردند: « ما از تحریم بنزین استقبال می کنیم» بدون شک برای مقابله با تحریم و تأمین سوخت مورد نیاز راهکارهای بسیاری اندیشیده شده و در حال انجام است از جمله اینکه هم اکنون بیش از هفت پالایشگاه جدید تولید کننده بنزین در کشور در حال ساخت می باشد که بزودی با به ثمر رسیدن آنها وزارت نفت علاوه بر تأمین داخلی، قابلیت ذخیره و صادرات را نیز خواهد داشت اما به نظر می‌رسد این بار نیز برای مقابله با تحریم‌های اعلام شده ( که هنوز تصویب هم نشده است) بایستی مردم شریف ایران عزیز با استفاده بهینه از انرژی دولت را حمایت نمایند. برای حصول به این مقصود راهکارهای مشروح زیر را که قابلیت اجرا از سوی مردم و دولت را داردبه عنوان اقدامی عملی برای ایجاد فرهنگ صرفه‌جویی و جلوگیری از اسراف در مصرف بنزین و کاهش تردد با وسایل نقلیه شخصی و همچنین مقابله با تحریم، پیشنهاد می‌نماید.

▪ افزایش تولید بنزین و تبدیل دیگر فرآورده های سوختی داخلی به بنزین مصرفی

▪ بالا بردن کیفیت بنزین تولیدی

▪ کاهش مصرف

▪ افزایش ذخیره بنزین

▪ تغییر در الگوی مصرف و نوع سوخت مصرفی با رویکرد استفاده از گاز

▪ تسریع در ساخت پالایشگاه های جدید تولید بنزین

▪ افزایش و سایل نقلیه عمومی و تشویق مردم به استفاده از آنها

▪ متمرکز شدن مراکز خدماتی و اجرایی عمومی که فعالیت های موازی دارند در نزدیکی محلهای تردد عمومی مانند مترو و همچنین افزایش این مراکز در نقاط مختلف شهر (پلیس۱۰+ ، خدمات مخابراتی و...)

▪ گسترش خدمات الکترونیکی و اینترنتی و آموزش عمومی استفاده از این خدمات به عموم مردم

▪ فرهنگ سازی مصرف بهینه و بهره وری با استفاده از رسانه ها و تبلیغات تلویزیونی

▪ گنجانیدن یک درس در مقاطع گوناگون آموزشی با هدف تشریح معانی اسراف، تبذیر، بهره وری و...

▪ تهیه و چاپ کتابهای با قطع جیبی و حجم کم در خصوص نحوه استفاده بهینه از انرژی همراه با راهکارهای قابل انجام

▪ آموزش خانواده و فرزندان

▪ بالا بردن کیفیت محصولات تولیدی و قطعات و لوازم خودروها.

▪ سخن آخر اینکه : بهره‌وری را نهادینه کنیم و آن را از حالت اجباری به یک نیاز تبدیل نمائیم.

مجید بوجارزاده

کارشناس ارشد تحقیق در ارتباطات

مأخذ:

۱)سخنرانی مقام معظم رهبری _ مشهد مقدس،‌نوروز ۸۸

۲)پیام نوروزی مقام معظم رهبری _ فروردین ۸۸