۷ کیلو کاهش وزن در ۳ ماه

«میزگردسلامت» درباره روند کاهش وزن فرناز لطفی با حضور دکتر سیدعلی کشاورز متخصص تغذیه و رژیم درمانی دکتر سیدمحسن خوش نیت فوق تخصص غدد و متابولیسم و دکتر شهرام قی متخصص طب فیزیکی

از وقتی صفحه «میزگرد سلامت» را شروع کرده‌ایم تا امروز، فرناز لطفی، کوچک‌ترین مهمان این صفحه است که ۳ماه تابستان را به جای استراحت و تفریح، به برنامه کاهش وزن و دستیابی به وزن ایده‌آلش اختصاص داده است....

فرناز، امسال به کلاس پنجم دبستان رفته و وقتی در روز اول مهر وارد مدرسه شده، هم‌کلاسی‌ها و معلم‌هایش، خوش‌اندام شدنش را حسابی تحسین کرده‌اند. مادر فرناز می‌گوید: «وقتی اولین بار، پیش دکتر کشاورز (متخصص تغذیه) رفتیم، او به دخترم قول داد که اول مهر، یک مانکن را به مدرسه بفرستد و خدا را شکر، با برنامه خوب دکتر و همکاری دخترم، این اتفاق افتاد.»خواندن گفت‌وگوی این هفته‌مان را با فرناز لطفی و دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی، به تمام آنهایی که فکر می‌کنند بچه‌ها در سنین پایین نمی‌توانند وزن کم کنند، توصیه می‌کنیم. در ادامه نیز می‌توانید نظر سایر متخصصان «سلامت» را در این خصوص بخوانید.

مادر فرناز لطفی می‌گوید وقتی دخترش گفتگوی «سلامت» را با کامیار صدیقی خوانده، به او گفته است:

می‌خواهم وزن کم کنم تا مهمان «میزگرد سلامت» شوم!

▪ فرناز جان! به ما می‌گویی که قبلا چند کیلو بوده‌ای و حالا چند کیلو شده‌ای؟

ـ من ۲۵ خرداد امسال، یعنی اولین جلسه‌ای که پیش دکتر کشاورز رفتم، ۵/۵۲ کیلو بودم. الان بعد از ۳ ماه تلاش، توانسته‌ام ۷ کیلو از وزنم را کم کنم و به ۵/۴۵ کیلوگرم برسم.

▪ کاهش وزن برای دختربچه‌ای به سن و سال تو باید خیلی سخت باشد؛ نه؟

ـ راستش، بله، سخت بود ولی وقتی نتیجه تلاشم را دیدم، خیلی خوشحال شدم و انگیزه‌ام برای ادامه دادن رژیمم بیشتر شد. تازه،‌ فقط چند روز اول کمی سختم بود و خیلی زود به رژیمم عادت کردم چون زیاد گرسنگی نمی‌کشیدم.

▪ هم‌سن و سالان تو کمتر به فکر تناسب اندام هستند. چه شد که تصمیم گرفتی لاغر شوی؟

ـ راستش را بخواهید، بزرگ‌ترین مشکل من این بود که تمام دوستان و اطرافیانم مدام به من می‌گفتند: «توپولو»! من از اینکه با این نام صدایم بزنند، بدم می‌آمد. برای همین، تصمیم گرفتم وزنم را پایین بیاورم.

▪ تو که از به قول خودت «توپولو» بودن بدت می‌آمد، چه شد که وزنت این همه بالا رفت؟

ـ من همیشه تندتند و زیادزیاد غذا می‌خوردم. معمولا غذایم را برمی‌داشتم و می‌آمدم جلوی تلویزیون، آن را می‌خوردم و به همین دلیل اصلا متوجه نمی‌شدم که چقدر غذا می‌خورم.

▪ اهل هله‌هوله هم بودی؟

ـ بله، تا دلتان بخواهد! من اگر هر روز چیپس، پفک و آلوچه نمی‌خوردم، حتما یک روز در میان این کار را می‌کردم.

مادر فرناز: البته و متاسفانه، من هم در چاق شدن دخترم نقش پررنگی داشتم؛ همیشه غذاهای پرچرب درست می‌کردم و هر وقت بیکار می‌شدیم، زنگ می‌زدیم فست‌فود سفارش می‌دادیم. شاید باورتان نشود اگر بگویم ما گاهی روزی ۳ یا ۴ تا ساندویچ می‌خوردیم! نوشابه، پای ثابت سفره ما بود؛ چون فرناز و پدرش خیلی آن را دوست داشتند و قند، شکر و شکلات هم به همچنین.

▪ و الان دیگر این عادات غذایی‌تان را کنار گذاشته‌اید؟

ـ مادر فرناز: بله. از وقتی که فرناز رژیم گرفته، ما برخی از عادت‌های غذایی‌مان را ترک یا اصلاح کرده‌ایم. من دیگر غذای چرب درست نمی‌کنم و فرناز هم اگر هوس کند، تقاضای غذاهای چرب یا فست‌فود را از ما نمی‌کند؛ چون خیلی دوست دارد که زودتر به وزن ایده‌آلش برسد و خوش‌اندام شود.

ـ فرناز: من دیگر مثل سابق اشتها ندارم و الگوهای غذایی‌ام را هم درست کرده‌ام. مثلا من قبلا از سالاد یا سبزی خوردن بدم می‌آمد ولی وقتی آقای دکتر آنها را در رژیمم قرار دادند و خواصشان را هم به من گفتند دیگر آنها را همراه با غذایم می‌خورم و از خوردن‌شان لذت هم می‌برم. عادت کرده‌ام به جای قند، چایم را با خرما بخورم یا به جای شکر، صبح‌ها با عسل، چای شیرین درست کنم. در ضمن، به خواسته خودم، شکلات را هم از برنامه روزانه‌ام حذف کردم. راستی،‌دیگر دوست ندارم مثل سابق، هر روز چیپس و پفک بخورم.

▪ زنگ تفریح در مدرسه چه خوراکی‌هایی می‌‌خوردی؟

ـ قبلا که رژیم نداشتم، بیشتر شیرکاکائو و شکلات با خودم می‌بردم. گاهی هم یک لقمه نان و پنیر اما نه در مدرسه میوه می‌خوردم، نه در خانه! این را هم بگویم که من همیشه صبحانه را کامل می‌خوردم و می‌خورم.

▪ ظاهرا ناهار و شام را هم کامل می‌خوردی؛ نه؟!

ـ بله. من هم ناهار و هم شام، برنج همراه خورش چرب می‌خوردم و تحرکی هم نداشتم و ورزش نمی‌کردم. به همین خاطر چاق شدم.

▪ کمی از جزییات رژیمت برایمان می‌گویی؟

ـ بله؛ صبحانه من یک واحد نان، یک واحد پنیر یا ۲ سفیده آب‌پز تخم‌مرغ همراه یک لیوان چای با یک قاشق مرباخوری عسل است. ساعت ۱۰ صبح، یک واحد میوه همراه خیار و کاهو به میزان دلخواه می‌خورم. ناهارم شامل سالاد بدون سس یا سبزی، دوسوم واحد گوشت یا مرغ یا ماهی آب‌پز و ۲ واحد نان یا ۱۰ قاشق غذاخوری برنج می‌شود. عصرانه هم ۲ واحد میوه و یک لیوان چای یا شیر کم‌چرب همراه ۴ عدد خرما می‌خورم. برای شام هم باید سالاد بدون سس، یک کاسه سبزی، دوسوم واحد گوشت یا مرغ یا ماهی همراه یک واحد نان یا ۵ قاشق غذاخوری برنج مصرف ‌کنم و در کنار اینها یک پیاله ماست هم دارم. می‌توانم هفته‌ای یک بستنی هم در رژیمم داشته باشم.

▪ رژیم‌ات را باید تا کی ادامه بدهی؟

ـ آقای دکتر گفته‌اند که ۴۱ کیلو برای من ایده‌آل است و من برای رسیدن به این وزن تلاش می‌کنم.

▪ روند کاهش وزنت تا حالا خوب بوده؟

ـ بله. من ماه اول ۵/۲ کیلو وزن کم کردم اما ماه دوم چون هم ماه رمضان بود و هم ورزش را شروع کردم، توانستم وزنم را بیشتر پایین بیاورم. من بیشتر روزه‌های امسالم را هم گرفتم.

▪ تو گفتی که قبل از رژیم، اصلا ورزش نمی‌کردی. الان چه ورزشی می‌کنی؟

ـ من یک سی‌دی آموزشی‌ورزش خریده‌ام و روزی یکی‌، دو ساعت همراه با مربی آن ورزش می‌کنم. من این ورزش‌ها را که بیشتر درجا هستند، در خانه انجام می‌دهم و به همین دلیل اصلا از این کار خسته نمی‌شوم.

▪ فکر می‌کنی که فرناز ۴۵ کیلویی، فرقی با فرناز ۵۲ کیلویی دارد؟

ـ البته که دارد! من خیلی خوشحالم که توانستم تصمیم خودم را عملی کنم. احساس خوبی دارم و فکر می‌کنم که مغزم بازتر شده و درس‌ها را بهتر متوجه می‌شوم. دیگر، بقیه مرا مسخره نمی‌کنند و اعتمادبه‌نفس‌ام هم بهتر شده است. تازه، وقتی لباس‌های قبلی‌ام را می‌بینم و متوجه لاغرشدنم می‌شوم، بیشتر از کاری که کرده‌ام، خوشم می‌آید!

▪ خانم لطفی! شما از اینکه رژیم گرفتن، باعث کوتاه ماندن قد دخترتان بشود، نترسیدید؟

ـ مادر فرناز: راستش را بخواهید، تنها چیزی که باعث می‌شد ما فرناز را تشویق به رژیم گرفتن نکنیم، این بود که خیلی‌ها ما را از متوقف شدن رشد او می‌ترساندند. اما تحقیق زیادی دراین‌باره کردیم و متوجه شدیم که اصلا این‌طور نیست. شاید بد نباشد بدانید که فرناز در روز اول رژیم‌اش، ۵/۱۴۴ سانتی‌متر بود و الان ۵/۱۴۷ سانتی‌متر شده و این مساله یعنی پایش رشد او مشکلی پیدا نکرده است. ضمن اینکه دکتر کشاورز برای متوقف نشدن روند رشد فرناز، دارو هم به او داده است.

▪ فکر می‌کنید تاثیرگذارترین نکته‌ای که باعث شد دخترتان در این سن و سال تصمیم بگیرد که لاغر شود، چه بوده؟

ـ به نظر من ۲ عامل بسیار مهم، نقش پررنگی در این تصمیم فرناز داشتند؛ اولین عاملش، همین هفته‌نامه «سلامت» بود. دختر من وقتی در اردیبهشت ماه، مصاحبه کامیار صدیقی که تقریبا هم‌سن و سال خودش بود را خواند، به من گفت که آرزو دارد یک روز خودش هم مثل کامیار وزنش را پایین بیاورد و مهمان صفحه «میزگرد سلامت» شود. به همین خاطر از من خواست که برای لاغر شدن به او کمک کنم و من هم به فرناز گفتم که باید خوب فکرهایش را بکند؛ چون این اولین و آخرین باری خواهد بود که من برای رژیم گرفتن کمکش می‌کنم. من با این حرف یا شاید تهدید، می‌خواستم از عزم و اراده جدی او مطمئن شوم که شدم!

▪ و دومین عامل چه بود؟

ـ دومین عامل، تاثیر حرف‌های دکتر کشاورز در همان جلسه اول بود. ایشان به فرناز گفتند که دختران چاق همیشه ۳ موقعیت خوب را در زندگی‌شان از دست می‌دهند؛ اول ازدواج، دوم اعتمادبه‌نفس بالا در جامعه و سوم محبوبیت پیش‌ دوستان، چون افراد چاق معمولا از ظاهر خود شرمنده هستند...

● نگاه اول

نظر دکتر سیدعلی کشاورز درباره رژیم کاهش وزن فرناز لطفی

رژیم گرفتن کودکان، قدشان را نمی‌سوزاند

▪ آقای دکتر! به نظر شما بهترین سن برای رژیم گرفتن بچه‌های چاق، چه سنی است؟

ـ بهتر است بچه‌های چاق، قبل از رسیدن به سن بلوغ، لاغر شوند زیرا نتایج تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که اگر کودکی نتواند تا رسیدن به سن بلوغ، وزن خودش را کنترل کند، به احتمال ۸۰ درصد در تمام طول زندگی‌اش با اضافه‌وزن و چاقی، دست‌و‌پنجه نرم خواهد کرد. این موضوع در دخترخانم‌هایی که بیشتر نگران تناسب‌اندام خود هستند، مهم‌تر است. اگر دختربچه‌ای با اضافه‌وزن وارد دوران بلوغ شود، به خاطر حساسیت و شرایط خاص این دوران، به احتمال زیاد به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا خواهد شد و این مساله می‌تواند عواقب بدی برای او داشته باشد.

▪ به نظر می‌رسد که رژیم گرفتن برای یک بچه دبستانی سخت باشد. این‌طور نیست؟

ـ من این‌طور فکر نمی‌کنم. یک بچه ۹، ۱۰ ساله، معمولا درک درستی از خود و محیط پیرامون‌اش دارد و حتما انگیزه‌های لازم را پیدا کرده که تصمیم به لاغر شدن گرفته است. مثلا همین فرناز لطفی، کلاس چهارم دبستان بود که به بنده مراجعه کرد و چون انگیزه‌‌های لازم را برای کم‌کردن وزنش داشت، قول داد که برای رسیدن به سلامت و وزن ایده‌آلش برخی محدودیت‌های غذایی را تحمل کند.

▪ حالا که از محدودیت غذایی گفتید، به نظرتان چه مراقبت‌هایی باید هنگام رژیم دادن به یک کودک رعایت شود که او از نظر جسمی یا حتی روانی آسیب نبیند؟

ـ ببینید؛ مهم‌ترین اصل در رژیم دادن به یک کودک این است که موادغذایی اصلی که ضامن رشد و سلامت او هستند، از رژیم لاغری‌اش حذف نشوند. ما برای اینکه اختلالی در رشد کودک یا حتی نوجوان‌مان به وجود نیاید، در حد مطلوب و ایده‌آل، گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات را در برنامه غذایی او می‌گنجانیم و از والدین این کودک می‌خواهیم که از لبنیات کم‌چرب و گوشت آب‌پز، بخارپز یا کبابی (جز کباب کوبیده که چربی زیادی دارد) برای وعده‌های غذایی مختلف فرزندشان استفاده کنند. از آنجا که چربی‌ها به شدت چاق‌کننده هستند، ما مصرف آنها را در برنامه غذایی فردی که رژیم دارد، به شدت محدود می‌کنیم.

▪ بچه‌هایی مثل فرناز، علاقه زیادی به تنقلات دارند. آیا مصرف فراوان تنقلات هم می‌تواند یکی از عوامل چاقی کودکان این دوره و زمانه باشد؟

ـ حتما همین‌طور است. تنقلاتی مانند چیپس و پفک که فرناز هم علاقه شدیدی به آنها داشت، بیش از اندازه انرژی دارند و معمولا ارزش تغذیه‌ای‌شان هم بسیار پایین است. به همین دلیل ما خوردن این‌گونه خوراکی‌های چاق‌کننده را در رژیم بچه‌ها بسیار محدود یا حتی ممنوع می‌کنیم و باور کنید که اگر ما فقط چند ماه بتوانیم بچه‌هایمان را از انواع هله‌هوله‌های بی‌ارزش دور نگه داریم، می‌توانیم وزنشان را به خوبی کنترل کنیم.

▪ آیا تنقلاتی مانند مغزها و بستنی که دارای ارزش تغذیه‌ای هستند هم باید از رژیم غذایی بچه‌ها حذف شوند؟

ـ راستش را بخواهید، حقیقت این است که هم تنقلات باارزش و هم تنقلات بی‌ارزش، دارای کالری بالایی هستند و پتانسیل چاق کردن بچه‌ها را دارند. به همین دلیل ما مصرف هر ۲ گروه آنها را در رژیم بچه‌ها محدود می‌کنیم. این محدودیت هم اصلا به معنای ممنوعیت نیست چون بچه‌، بچه است و گاهی در مغازه، میهمانی یا جشن تولد، هوس چیپس، پفک، بستنی و تخمه می‌کند و اشکالی ندارد اگر والدین به فرزندشان اجازه بدهند که گاهی اوقات او تنقلات دلخواهش را بخورد.

▪ اگر اجازه ندهند، بهتر نیست؟ فرزندشان زودتر لاغر نمی‌شود؟

ـ نه! ما اگر بچه را خیلی محدود کنیم، یک عطش روانی نسبت به خوراکی ممنوع‌شده در ذهن او به وجود می‌آید و ممکن است همین عطش باعث متنفر شدن او از رژیم یا حتی کنار گذاشتن آن بشود. همان‌طور که خود فرناز هم اشاره کرد، من مصرف هفته‌ای یک عدد بستنی را برای او بلامانع دانستم تا او فکر نکند ما داریم به زور و برخلاف میل با او رفتار می‌کنیم.

▪ آقای دکتر! شما چطور والدینی را که فرزندان‌شان می‌خواهند وزن کم کنند، قانع می‌کنید که رشد کودک آنها مختل نخواهد شد؟

ـ من اولین روزی که یک کودک همراه با والدین‌اش به مطب می‌آید، قد و وزن او را روی یک نمودار استاندارد بین‌المللی می‌برم. این نمودار، استاندارد مرکز آمار آمریکاست که سازمان بهداشت جهانی، استفاده از آن را برای کشورهای در حال‌توسعه هم مناسب دانسته است. بنابراین وقتی که والدین قد و وزن روز اول فرزندشان را با ۶ ماه یا یکی، دو سال بعد مقایسه می‌کنند و می‌بینند که اختلالی در رشد کودکشان به وجود نیامده است، دیگر خیالشان راحت می‌شود.

▪ پس کم کردن وزن، قد بچه‌ها را نمی‌سوزاند؟

ـ نه! اتفاقا رژیم گرفتن باعث می‌شود که بچه‌های چاق رشد قدی بهتری داشته باشند. معمولا بچه‌هایی که اضافه‌وزن دارند، زیاد تنقلات بی‌ارزش می‌خورند و علاقه چندانی به مصرف خوراکی‌های مفیدی مانند میوه، سبزیجات و لبنیات ندارند. ما از بچه‌هایی مانند فرناز لطفی، چیپس، پفک و شکلات را می‌گیریم و در عوض به آنها سالاد و سبزیجات، شیر و ماست می‌دهیم. در این صورت، دیگر شکی نیست که رشد این بچه‌ نسبت به قبل بهتر خواهد شد.

▪ خیلی از بچه‌ها، همان‌طور که فرناز هم گفت، عادت دارند که غذایشان را جلوی تلویزیون بخورند. آیا این کار می‌تواند باعث چاق شدن آنها شود؟

ـ البته که می‌تواند! ما همیشه به همه افراد، چه بزرگ و چه کوچک، توصیه می‌کنیم که در ۲ حالت غذا نخورند؛ یکی هنگام مطالعه کردن و دیگری موقع تماشای تلویزیون. وقتی که یک نفر حواسش به مطلب خاصی باشد یا غرق برنامه تلویزیونی مورد علاقه‌اش بشود، خب، معلوم است که دیگر نمی‌تواند روی غذایی که می‌خورد، تمرکز کند و در نتیجه بیش از اندازه غذا می‌خورد. بنابراین، غذا خوردن جلوی تلویزیون یک عادت اشتباه است که والدین نباید به فرزندشان اجازه این کار را بدهند.

▪ مادر فرناز می‌گوید که دخترش دیگر به جای قند از خرما و به جای شکر از عسل استفاده می‌کند. آیا محدودیتی در استفاده از این خوراکی‌ها وجود ندارد؟

ـ همان‌طور که گفتم، ما نمی‌توانیم از یک کودک بخواهیم که چای یا شیرش را بدون شیرینی بنوشد. به همین دلیل من برای کم کردن کالری دریافتی روزانه فرناز، به جای قند و شکر، خرما و عسل را در رژیم او قرار دادم. اما در مصرف این خوراکی‌ها هم محدودیت وجود دارد. مثلا ما هیچ‌وقت به کسی توصیه نمی‌کنیم که یک لیوان چای را با یک جعبه خرما بنوشد! اگر فردی خیلی چای‌‌خور باشد، می‌تواند با هر لیوان چای‌اش یک عدد خرما بخورد. یا اینکه ما به افرادی که رژیم دارند، می‌گوییم که می‌توانند شیر یا چای صبحانه‌شان را با یک قاشق مرباخوری عسل، شیرین کنند. به طور حتم، ما نمی‌توانیم همه چیز را در رژیم فردی که قرار است یک سال رژیم بگیرد، ممنوع کنیم؛ چون با این کار او بیشتر عصبی می‌شود و علاقه‌اش به ادامه برنامه رژیم‌درمانی کاهش می‌یابد.

▪ آقای دکتر! شما چگونه به کودکی مانند فرناز انگیزه دادید که به راحتی رژیمش را ادامه دهد و برای رسیدن به وزن ایده‌آلش مشتاق باشد؟

ـ برای انگیزه دادن به یک کودک، کافی است که من به عنوان یک پزشک بتوانم ارتباط خوبی را با او برقرار کنم. از طرف دیگر، بچه‌های بالای ۱۰ سال معمولا باهوش هستند و درک خوبی هم دارند. به همین دلیل من با گفتن چند جمله، به سادگی توجه آنها را به اهمیت پایین آوردن وزن‌شان جلب می‌کنم.

▪ این چند جمله طلایی چه هستند؟

ـ اضافه‌وزن کودکان، ۳ چیز مهم را از زندگی آنها می‌گیرد؛ اول، زیبایی‌شان را (که این نکته برای دختربچه‌ها اهمیت بسیاری دارد؛ دوم سلامت‌شان را و سوم موقعیت‌های خوب درسی و کاری شان را. بچه‌های چاق باید بدانند که خواب‌شان از سایر بچه‌ها بیشتر است و همین موضوع باعث افت درسی آنها می‌شود. همچنین، چاقی ممکن است در ‌آینده باعث ابتلای آنها به انواع بیماری‌ها از جمله انواع سرطان‌ها، دیابت یا سکته شود. مسلما هر بچه‌ای که این حرف‌ها را بشنود، انگیزه لازم برای کاهش وزن پیدا می‌کند.

● نگاه دوم

دکترسیدمحسن خوش‌نیت/ ، فوق‌تخصص غدد و متابولیسم، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

▪ عوامل موثر بر هورمون رشد کودکان

امروزه ما به خاطر زندگی بی‌تحرک و نوع غذاهایی که داریم، شاهد افزایش روزافزون آمار کودکان چاق هستیم. متاسفانه در بسیاری از موارد هم والدین این کودکان فکر می‌کنند که اگر فرزندشان را برای رژیم درمانی و رسیدن به وزن ایده‌آل نزد یک متخصص تغذیه ببرند، حتما این رژیم مانع از رشد مناسب فرزندشان خواهد شد. در صورتی که این یک باور کاملا اشتباه است. اگر کودکان، تحت‌نظر متخصص و به صورت تدریجی وزنشان را کم کنند و در رژیم‌شان انواع گروه‌های غذایی اصلی مانند کربوهیدرات‌ (قند)، پروتئین، لبنیات، میوه و سبزیجات را داشته باشند، قطعا اختلالی در روند رشد جسمی‌شان پیش نخواهد آمد. یک متخصص تغذیه باید میزان کالری دریافتی روزانه کودک را محاسبه کند و این کالری را از طریق توزیع مناسب انواع گروه‌های غذایی در رژیم روزانه او بگنجاند. بنابراین، این تغذیه صحیح است که باعث رشد خوب کودکان می‌شود، نه زیاد خوردن! البته والدین کودکان چاق باید مواظب باشند که خودسرانه و بدون نظر پزشک، به فرزندشان رژیم ندهند؛ به‌خصوص رژیم‌هایی که یک گروه غذایی را از برنامه روزانه بچه‌ها حذف یا آنها را مجبور به تک‌خوری می‌کند. این‌گونه رژیم‌ها می‌توانند تاثیرات مخربی روی جسم و روان بچه‌ها داشته باشند. ناگفته نماند که اگر چاقی فردی در دوران کودکی او درمان نشود، این چاقی در بزرگسالی در فرد تثبیت می‌شود و درمان آن دیگر کار ساده‌ای نخواهد بود. پس، بهتر است والدین، از سنین پایین به فکر درمان کودکان چاق خود و البته تحت نظر پزشک مربوطه باشند.

غیر از تغذیه مناسب، عوامل دیگری مانند خواب کافی، استرس و فعالیت بدنی هم می‌توانند در ترشح و تاثیر هورمون‌ رشد روی سلول‌های بدن موثر باشند. هورمون رشد، در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز ترشح می‌شود اما ترشح آن ساعات میانی شب تا اوایل صبح به حداکثر خود می‌رسد. بنابراین یکی از عوامل مهم در رشد مناسب کودکان، خواب به‌موقع و کافی است. همان‌طور که عنوان شد، تغذیه مناسب هم می‌تواند تاثیر هورمون رشد روی سلول‌های استخوانی را بیشتر کند و از این طریق باعث بهبود رشد قدی کودکان شود. ورزش و فعالیت بدنی مناسب هم عامل دیگری برای رشد کودکان محسوب می‌شود. از طرف دیگر، خیلی از والدین نمی‌دانند که استرس هم روی رشد فرزندشان موثر است. معمولا کودکانی که استرس دارند یا از حمایت روانی و عاطفی خانواده‌شان برخوردار نیستند، از نظر جسمانی هم رشد خوبی ندارند! پس به‌طور‌کلی، عوامل بسیار زیادی‌ روی ترشح و تاثیر هورمون‌ رشد در بدن نقش دارند که باید به هر کدام آنها به‌طور مناسب توجه شود تا رشد جسمانی کودکان‌مان دچار اختلال نشود.

● نگاه سوم

دکتر شهرام صادقی/ متخصص طب فیزیکی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

اگر می‌خواهید در خانه ورزش کنید...

فرناز لطفی می‌گوید که مدتی است ورزش کردن را با یک سی‌دی آموزش حرکات ورزشی در خانه آغاز کرده است و از این کار نتیجه هم گرفته و روند لاغرشدنش سرعت یافته است. در این مورد، حق با فرناز است؛ چون به‌طور کلی، هر ورزش ایروبیکی که به‌صورت منظم انجام شود، می‌تواند کالری فرد را بسوزاند و باعث لاغر شدن فرد بشود؛ حالا مهم نیست که این ورزش در خانه انجام شود یا در یک باشگاه مجهز و با وسایل عجیب و غریب. اما کسانی که مانند فرناز در خانه ورزش می‌کنند، باید اصول ورزشی را در خانه هم رعایت کنند. به عنوان نمونه، باید کفش ورزشی مناسب بپوشند یا به جای پوشیدن کفش ورزشی، زیر پایشان یک پتوی ۴ یا ۵ لایه بگذارند تا زیر پایشان نرم باشد.

از طرف دیگر، فرناز می‌گوید که قبلا زیاد اهل ورزش‌کردن نبوده است و من مطمئنم که حتما والدین او اهل ورزش نبوده‌اند و او الگویی نداشته که این کار را یاد بگیرد. بنابراین، توصیه دیگر من به تمام والدینی که دوست دارند فرزندانی شاداب و سالم داشته باشند، این است که حداقل هفته‌ای ۲ بار برای ورزش کردن با کودکشان به پارک بروند یا جمعه‌ها و ایام تعطیل، صبح‌ها کمی زودتر از خواب بیدار شوند و خانوادگی به کوهنوردی یا پیاده‌روی بپردازند.

ندا احمدلو