زبان عربی

بهترین راه تشخیص اسم نكره تنوین نیست بلكه همینكه اسمی جزء معرفه ها نباشد نكره است

● نكته:

بهترین راه تشخیص اسم نكره تنوین نیست بلكه همینكه اسمی جزء معرفه‌ها نباشد نكره است. همینطور اسمهای استفهام و شرط و مای تعجب و اسم لای نفی جنس جزء اسمهای نكره است.

از آنها در مبحث نحو سخن بمیان می‌آید.

مَنْ قالَ: مَنْ حَفـَرَ بئراً لأ َخیـه وقع فیها.

من=نكره - بئرا=نكره - لاخی= معرفه- ه = معرفه - ها = معرفه

تذكر: فعلها و حروف معرفه، نكره ندارند.

▪ كم اسم نكره فی العباره التالیه؟

«من ساتر عیبكم فهو عدو لكم، فاستمعوا إلی كل كلام حقّ»

۱) واحد

۲) اثنان

۳) اربعه

۴) خمسه

● نكته :

اسم منصرف اسمی معرب كه تنوین و انواع حركات اعراب را می‌پذیرد مثل: محمدٍ، عالمٌ، منصوراً...

ولی غیر منصرف یا ممنوع من‌الصرف یا مالاینصرف تنوین و كسره نمی‌پذیرد و حركات اعراب آن منحصر به ضمه و فتحه است.

فی طهرانَ مدارسُ كثیرهٌ.

▪ ما هو الصحیح عن الاسم المنصرف؟

۱) لایقبلُ التنوین

۲) یَقبلُ جمیعَ الحركاتِ و التنوین

۳) لا یقبلُ الكسرهَ

۴-) یَقـْبلُ التنوین فقط

● نكته:

اسم عـَـلـَم در (۶) مورد غیر منصرف است.

۱) مختوم به (ان) زائد باشد: سلیمان- سلمان

۲) بروزن فعل ‌ماضی یا مضارع باشد:احمد- ‌یزید

۳) مونث لفظی باشد: حمزه – معاویه

۴) علم مونث: مریم، طهران، ایران(مدینه: شهر غیر منصرف نیست)

۵) علم غیر زبان عربی : یعقوب، یوسف، ابراهیم، اسماعیل

۶) علم بروزن فـُعَل: عُمَر

خَرَجَتْ مریمُ من شیرازَ و سافرتْ الی همدانَ ثم ذَهَبَتْ الی مدینهٍ اُخری.

▪ ای جواب كله اسم ممنوع من الصرف؟

۱) بغداد، شَعْبان، صالح

۲) یوسف، تبریز، طـَلْحَه

۳) اسامه، حَمْزه، محمّد

۴) شُعَیب، مسعود، لبنان

● نكته:

و صفات در (۳) مورد غیر منصرف است:

۱) وزن فـَعـْلان مؤنثش فـُعلی: عطشان – عطشی

۲) وزن افعل مؤنثش فـَعلاء: احمر – حمراء

۳) وزن افعل مؤنثش فـُعلی:اكبر– كبری- (آخرـ اُخری)

▪ عین المنصرف؟

۱) عُظـْمی

۲) فتی

۳) سوداء

۴) عُـلـْیا

● نكته:

جمعهای مكسردر(۲) مورد غیرمنصرف است:

۱) هرگاه بروزنهای زیر باشد:

الف) تفاعیل تفاعل افاعیل افاعل مفاعیل مفاعل فواعیل فواعل

ب) تفاسیر تجارب اكاذیب اجانب مساكین مساكن قوانین قواعد

۲) هرگاه بر وزنهای زیر باشد:

الف) اَفعلاء فـُعـَلاء

ب) انبیاء شعراء

▪ ای جواب كله غیر المنصرف؟

۱) ازهار - ازاهیر

۲) اصحاب - صحابه

۳) اساتیذ - اساتذه

۴) مكاتب - مكاتی