نقش زیرپوستی سیگار

سیگار كشیدن اولین علت قابل پیشگیری از مرگ در بسیاری از كشورهای توسعه یافته است سیگار علاوه بر آسیب های جدی به اعضای متعدد بدن و پدیدآوردن امراض كشنده ای چون سرطان ها و بیماری های قلبی و ریوی, بر پوست هم تاثیر بدی دارد

سیگار كشیدن اولین علت قابل پیشگیری از مرگ در بسیاری از كشورهای توسعه یافته است. سیگار علاوه بر آسیب‌های جدی به اعضای متعدد بدن و پدیدآوردن امراض كشنده‌ای چون سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی و ریوی، بر پوست هم تاثیر بدی دارد. آثار سوء سیگار روی پوست ثابت شده است و اشخاص سیگاری نسبت به هم‌سالان خود پیرتر به نظر می‌رسند.

در گفتگو با خانم دكتر پروین منصوری، آثار سیگار روی پوست و علل آن را جویا شده‌ایم.

ـ یكی از مهم‌ترین چیزهایی كه مورد توجه مردم است و حتی آن را از ابتلا به سرطان و بیماری‌های جسمی ناشی از سیگار مهم‌تر تلقی می‌كنند، چروك‌های پوستی است. واقعا سیگار این عارضه را روی پوست ایجاد می‌كند؟

بله، از قدیم‌الایام هیچ‌كدام از تظاهرات پوستی سیگار به این اندازه مورد توجه نبوده و به همین دلیل، تحقیقات زیادی برای اثبات این موضوع صورت گرفته است. امروزه ثابت شده و حتی اصطلاح <صورت سیگاری> وجود دارد. متاسفانه خانم‌ها برای ابتلا به چین و چروك‌های ناشی از سیگار از آقایان مستعدترند.

ـ علت پدیدآمدن این چهره خاص در سیگاری‌ها چیست؟

نیكوتین موجود در سیگار باعث تنگ شدن عروق پوست می‌شود و اكسیژن رسانی به بافت پوست كم می‌شود. از آنجایی كه اكسیژن موجود در خون سیگاری‌ها كاهش می‌یابد و در عوض چون میزان دی اكسید كربن كه یك ماده دفعی است زیاد می‌شود، گلبول‌های قرمز با آن گاز (۲)co تركیب غیرطبیعی می‌سازند و چسبندگی پلاكت‌ها زیاد می‌شود، خون غلیظ شده و عبورش آهسته‌تر می‌شود و در ساخت كلاژن (رشته‌های نگهدارنده پوست) و همچنین الاستین (ماده‌ای كه باعث قوام پوست می‌شود) اختلال ایجاد می‌شود. الاستین ضخیم‌تر شده و به صورت تكه‌تكه قرار می‌گیرد و چروك‌ها ایجاد می‌شوند.

ـ آیا چروك‌های حاصله، با ترك سیگار از بین می‌روند؟

بله، وقتی سیگار كشیدن را متوقف سازید، مقدار اكسیژن رسانی به بافت پوست بهبود می‌یابد و به مرور زمان روند چروك شدن پوست متوقف شده و گاهی حتی در آنهایی كه در سنین جوانی شروع كرده بودند و حال سیگار را ترك می‌كنند، بهبود و قوام پوست را به وضوح می‌بینم.

ـ آیا چروك صورت سیگاری‌ها با نگرانی‌هایی همراه است؟

تحقیقات جدید نشان داده چروك صورت ناشی از سیگار، یك علامت پیش آگهی بدی است. در آنهایی كه چروك صورت ناشی از سیگار دارند، پنج برابر احتمال بروز بیماری انسدادی مزمن ریه ناشی از سیگار بیشتر از افرادی است كه چروك صورت ندارند. مكانیسم این ارتباط بین بیماری ریه و چروك پوست شاید ژن‌های مشابهی است كه مسوولیت خاصی دارند.

پس به نظر ما با ترك سیگار دو مزیت حاصل می‌شود:

۱) خطربیماری كشنده ریوی كم می‌شود.

۲) چروك صورت و پیرشدن زودرس متوقف می‌شود.

ـ به نظر شما مهم‌ترین اثر سیگار بر پوست چیست؟

كاهش چشمگیر در روند بهبود و ترمیم زخم‌ها. محققان ثابت كرده‌اند اثر سیگار به صورت چشمگیری در ترمیم زخم‌ها به چشم می‌خورد و شاید سیگاری‌ها متوجه این موضوع نباشند. به خصوص كسانی كه یك جراحی پیوند پوستی یا گرافت پوستی دارند (بعد از برداشتن ضایعه، چون پوست آن ناحیه برای پوشش كافی نبوده،‌ از قسمت دیگر بدن یك گرافت پوستی برمی‌دارند و پیوند به آن ناحیه می‌زنند.) در افراد سیگاری كه روزی دو پاكت سیگار می‌كشند حتی تا شش برابر احتمال این تخریب بیشتر می‌شود.

ـ پس از كشیدن سیگار، تا چند دقیقه خون‌رسانی عروق منطقه مختل است؟

جالب است، همه افراد به خصوص سیگاری‌ها بر این باورند كه پدیده تنگی عروق پوست گذراست و این در حالی است كه حتی یك سیگار تا ۹۰ دقیقه باعث تنگی عروق پوست می‌شود و افرادی كه مرتب در حال سیگار كشیدن هستند، در قسمت اعظم روز، پوست‌شان را از نعمت اكسیژن و تغذیه محروم می‌كنند و شما با این اوضاع چه انتظاری می‌توانید از رنگ پوست و شادابی آن داشته باشید؟ بنابراین، جراحان عالم برای انجام جراحی پوستی از حداقل یك هفته قبل تا یك هفته بعد از جراحی، استفاده از سیگار را ممنوع می‌كنند.

ـ سیگار علاوه بر اثر تخریبی بر زیبایی پوست صورت، در چه مواردی آثار ثابت شده دارد؟

اگر دقت كرده باشید، لب‌های سیگاری‌ها، انگشتانی كه سیگار را نگه می‌دارد و ناخن‌های انگشتان و لثه‌های بدرنگ، همه به علت تنگی عروق و مضرات سیگار به وجود می‌آیند. سرطان‌های دهان با سیگار و انواع تنباكو و به خصوص اگر همراه الكل باشد، ارتباط تنگاتنگ دارد. تشكیل پلاك‌های سفیدرنگ در كام سیگاری‌ها و زبان‌شان گاهی به دلیل التهاب غدد بزاقی به وجود می‌آید. همچنین دانه‌های قرمزی هم هست كه از مشخصه سیگاری‌هاست. لب‌ها و لثه سیاه هم علاوه بر وجود خون غلیظ و تیره سیگاری‌ها، گویای عدم خون‌رسانی صحیح است و چون خون و موادغذایی به لثه نمی‌رسد، بروز عفونت‌های میكروبی و لثه‌های دردناك خون‌ریزی دهنده در سیگاری‌ها بیشتر است.

ـ رابطه سیگار و سرطان‌های پوست چگونه است؟

به وضوح دیده شده افراد سیگاری كه به ملانوم مبتلا می‌شوند، نسبت به غیرسیگاری‌ها با احتمال بیشتری برای متاستاز یا پخش تومور به مناطق دیگر روبه‌رویید بنابراین با پخش تومور به اعضای داخل شكم، احتمال مرگ و میر سیگاری‌ها بالاتر است.

یكی از فاكتورهای مهم ملانوم، اشعه ماورای بنفش خورشید است كه باز در همین جا سیگار چون پوست را در برابر نور آفتاب حساس‌تر می‌كند به نفع ملانوم می‌شود.

ـ كاهش عملكرد سیستم ایمنی ناشی از سیگار در چه بیماری‌هایی ثابت شده است؟

طبق تحقیقات بیماری پوستی كه به التهاب چركی غدد عرق معروف است در از زنان و مردان سیگاری ۸۵ درصد بیشتر دیده شده است. ثابت شده كشیدن سیگار به دلیل اثر بر عملكرد گلبول‌های سفید خون و كاهش سیستم ایمنی بدن، این بیماری را به وجود می‌آورد. به طور معمول در جاهایی مثل زیربغل، كشاله ران و ناحیه مقعد به دلیل تغییر فعالیت غدد عرق و ترشح اجزای سمی تنباكو در عرق، این مشكل به وجود می‌آید. بیماری دیگری كه اغلب مبتلایان به آن ۸۰ تا ۱۰۰ درصد سیگاری بوده‌اند و باز به دلیل تغییرات عملكرد گلبول‌های سفید ایجاد می‌شود، بیماری پوستی است كه با ایجاد دانه‌های به ظاهر چركی در كف دست و پا همراه است. خارش و ناراحتی زیادی دارد و عودكننده است. البته درصد كمی هم به دلیل استرس روحی و عوامل محرك شیمیایی یا موضعی مبتلا می‌شوند. بیماری برگر هم به قوت ثابت شده كه با سیگار مرتبط است و به دلیل انسداد عروق خونی است.

▪ وخلاصه كلام

پوست از آثار زیان‌بار سیگار در امان نیست، حتی جالب است بدانید سیگاری‌ها مستعد سفید شدن زودرس موها نیز هستند. پس اگر به نتایج خطرهای جسمی و بیماری‌های كشنده سیگار بی‌اهمیت هستید، حداقل به دلیل حفظ زیبایی و نداشتن ظاهر پیر با وجود سن كم سیگار را كنار بگذارید.‌