یهودیان ایران در عرصه تجارت فرش ایران

وقتی ۱۴ سال پیش وارد این عرصه شدم به تاریخ فعالیت یهودیان در عرصه فرش ایران علاقمند شدم بسیاری از ایرانیانی كه من با آنها در تماس بودم و غالبا دلالان و تجار فرش نیز بودند ایین یهودی داشتند و این در حالی است كه جمعیت كل یهودیان ایران چیزی كمتر از نصف یك درصد كل جمعیت ایران است

وقتی ۱۴ سال پیش وارد این عرصه شدم به تاریخ فعالیت یهودیان در عرصه فرش ایران علاقمند شدم . بسیاری از ایرانیانی كه من با آنها در تماس بودم و غالبا دلالان و تجار فرش نیز بودند ایین یهودی داشتند و این در حالی است كه جمعیت كل یهودیان ایران چیزی كمتر از نصف یك درصد كل جمعیت ایران است . اولین تماس من با این گروه خیابان فردوسی تهران بود. جایی كه به جز یك استثنا كوچك جمعیت قریب به اتفاق بازرگانان فعال در خیابان یهودی بودند. حدودا سال ۱۹۸۰ به آمریكا برگشتم و كشف كردم كه بسیاری از دلالان لس انجلس و نیویورك كه به تازگی از ایران آمده بودند یهودی هستند. با تحقیقات بسیاری كه بعدها در این مورد انجام دادم به این نتیجه رسیدم كه یهودیان در عرصه تجارت فرش ایران نقش مهم و به سزایی بازی كرده اند.در همان سالها هرگز فرصتی و وقتی برای تحقیق جدی در این مورد دست نداد تا اینكه امسال متوجه شدم كه ممكن است نوشتن مطالبی هرچند اندك در مورد فعالیت یهودیان در این صفحات تازگی و جذابیت خود را خواهد داشت . حتی برای نوشتن و تبادل نظر هم به اندازه كافی بار معنایی با خود خواهد داشت . متاسفانه این صفحات بخش بسیار كوچكی از تاریخ فعالیت یهودیان در عرصه فرش است . اطلاعات ارائه شده به صورت خرد خرد از مصاحبه هایی كه با این افراد در امریكا و المان انجام داده ام جمع شده است . خوشبختانه دوستانی كه اطلاعاتی در این مورد داشتند نیز مرا تنها نگذاشتند و اجازه استفاده از اطلاعات خود را به من دادند. كتابها و مقاله های زیادی در مورد فعالیت و تاریخچه حضور یهودیان در خا ورمیانه و مخصوصا ایران در اسراییل و امریكا به چاپ رسیده است . خواندن این كتابها در غالب اوقات دورنمای خوبی از حضور و فعالیتهای دینی و تجاری یهودیان در این منطقه به دست می دهد. تاریخ یهود در ایران از ۲۵۰۰ سال پیش با شكست بابلیان از كوروش كبیر اغاز می شود. كوروش با سیاست اغماض دینی كه در پیش گرفته بود بقای یهودیان را در ایران بیمه كرد. اعقاب كوروش نیز این سیاست اغماض دینی را برای یهودیان در سراسر امپراطوری ایران ادامه دادند. با روی كار امدن پارتیان در ایران وضعیت زندگی یهودیان بسیار مساعد شد. بازرگانان یهودی در سراسر امپراطوری بزرگ ایران فعالیت می كردند . اما مركز این فعالیتها همچنان در خود سرزمین ایران قرار داشت .در بین النهرین و مخصوصا ایران بود كه دین یهود امروز با تاثیر پذیری مستقیم از اموزشهای زردشت بدین شكل كه ما امروز می شناسیم تكمیل شد . یهودیان روم و یونان به واسطه شكنجه هایی كه از حكومتها ان روزگا ر می دیدند شروع به مهاجرت از فلسطین به ایران نمودندو توانستند در این سرزمین موقعیت بهتری پیداكنند. شاه ساسانی شاپور اول یهودیان را در پناه رواداری دینی خویش جای داد . یهودیان در انجام اعمال دینی ازاد بودند وهمچون یك شهروند ازاد با انها رفتار می شد .ساسانیان نیز مانند پارتیان از دشمنان امپراطوری روم محسوب می شدند.شاهان ساسانی در این دشمنی دیرینه یهودیان و مسیحیان را متفقین خوبی دیدند.

---