بهترین سن برای جراحی فک

حتما تا بحال شما هم افرادی را دیده‌اید که دچار تغییر شکل یا حتی بدشکلی های فک و صورت هستند.
صورتشان کشیده یا بزرگ است،‌ فک پایین و یا بالای آنها نسبت به افراد عادی کمی متفاوت یعنی …

حتما تا بحال شما هم افرادی را دیده‌اید که دچار تغییر شکل یا حتی بدشکلی های فک و صورت هستند.

صورتشان کشیده یا بزرگ است،‌ فک پایین و یا بالای آنها نسبت به افراد عادی کمی متفاوت یعنی جلو یا عقب‌تر است. بسیاری از این افراد تصور می‌کنند که این نوعی مشکل پایدار است که مربوط به شکل ظاهری استخوان‌های صورت آنها است. این گروه با ناامیدی گمان می‌کنند هرگز درمان نمی‌شود. (البته بگذریم از آن دسته بدشکلی‌هایی که به دلیل مشکلات دندانی است. بنابراین زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که یا خیلی زود یا خیلی دیر است.) اما بهترین زمان جراحی فک، بعد از سنین رشد است. در دختران حدود ۱۷ سال و آقایان ۱۸ تا ۱۹ سال به بعد است.

اما اگر بخواهیم دقیق بررسی کنیم باید به سراغ یک سری عوامل برویم تا مطمئن شویم رشدشان متوقف شده یا نه. این عوامل مثل رادیوگرافی از مچ دست، رادیوگرافی سریال از فک و بررسی اینکه آیا فک هنوز رشد دارد یا نه، یا در مورد خانم‌ها، بلوغ‌شان چه زمانی شروع شده و چه شرایطی دارند و حتی سایز کفش بچه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد یا فردی که ۲ سال متوالی سایز کفش او بیشتر نشده است نشان‌دهنده این است که رشد او متوقف شده اما یک نکته مهم اینکه خیلی از بچه‌هایی که فک‌شان در حال بزرگ‌تر شدن دفورمیتی یا عدم هماهنگی فک و دندان دارند، باید در سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی تحت نظر باشند، چرا که ممکن است نیاز به ارتودنسی داشته باشند. وقتی قرار است فک عمل شود کل سیستم دندانی هم با فک جابه‌جا می‌شود و در این صورت سیستم دندانی باید طوری طراحی شود که با حرکت و جابه‌جایی فک روابط دندانی به‌صورت نرمال قرار گیرد.

برای همین است که در خیلی مواقع این بچه‌ها باید در سنین خیلی زودتر تحت درمان ارتودنسی باشند. افرادی برای درمان دفورمیتی صورت، عقب‌زدگی، جلوزدگی یا انحراف فک، یا داشتن صورت بلند گاهی بعد از ۲۰ تا ۲۵ سال به پزشک مراجعه می‌کنند. در آن زمان نیز تعداد زیادی از آنها بهتر است سیستم دندانی‌شان تنظیم شود تا زمانی که فک‌شان عمل می‌شود، در یک موقعیت ایده‌آل قرار گیرد. بعضی بیماران فقط ناهنجاری دندانی دارند، یعنی دندان‌ها کج هستند.

برخی بیماران ناهنجاری اسکلتی دارند و به دنبال ناهنجاری‌ اسکلتی ناهنجاری دندانی هم دارند که در اینها باید هر دو درمان انجام شود. تعداد نادری هم ممکن است فقط ناهنجاری فک داشته باشند و دندان‌ها ردیف و سالم باشد ولی تعداد این افراد خیلی کم است. به هر حال توصیه می‌کنیم این افراد حتما با یک متخصص مشورت کنند تا به موقع درمان شوند.

دکتر علی حسنی

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد مسوول تخصصی گروه جراحی فک و صورت