چگونگی مقابله با تجاوز روسیه

۲۰ سال پیش, هنگامی که دیوار برلین فرو ریخت مردم تصور کردند خصومت بین شرق و غرب پایان یافته و نظم جهانی جدیدی بر مبنای ارزش های مشترک ایجاد شده است

۲۰ سال پیش، هنگامی که دیوار برلین فرو ریخت مردم تصور کردند خصومت بین شرق و غرب پایان یافته و نظم جهانی جدیدی بر مبنای ارزش‌های مشترک ایجاد شده است. به عنوان بخشی از این تصور ۱۰ کشور اروپای شرقی به ناتو پیوستند و همکاری با اروپا را تشدید کردند و کشورهای بیشتری می‌خواستند از آنها پیروی کنند.

جنگ در گرجستان یک مساله جدی طولانی‌مدت‌تر را نیز مطرح می‌کند: چگونه می‌توانیم به بهترین شکل نظام بین‌المللی متکی بر مقرراتی را به وجود آوریم که از امنیت دسته جمعی ما حمایت کند و ارزش‌های مشترک ما را پاس بدارد؟

در اجلاس سران اروپا در بروکسل ما نخست برای تسکین رنج‌های صد هزار غیرنظامی گرجی که خانه‌های خود را از دست داده اند، متحد خواهیم شد. انگلیس قبلا تعهد کرده است ۲ میلیون پوند بپردازد و من از شرکا خواهم خواست نه فقط نیازهای آنی گرجستان بلکه نیازهای طولانی‌مدت مربوط به توسعه و بازسازی آن را نیز تامین کنند. ما ناظران صلح را مستقر خواهیم کرد تا درباره موارد نقض آتش‌بس بهتر قضاوت کنند، شخصیتی برجسته را منصوب می‌کنیم تا تلاش بشردوستانه و سیاسی را به پیش ببرد و با اعزام هیاتی از ناتو به تفلیس از کمیسیون گرجستان ناتو پشتیبانی خواهیم کرد.

گرجستان پیامدهای این مناقشه را به خوبی احساس کرده است. این مهم است که اجلاس سران اروپا همچنین به روسیه نشان دهد که اقدامات آن پیامدهای واقعی و جدی دارد. هیچکس خواهان جنگ سرد جدید یا محاصره روسیه نیست. اما وقتی روز شنبه با مدودف رئیس‌جمهور روسیه صحبت کردم به او گفتم منتظر واکنش قاطعانه اروپا باشد، همچنان که دیوید میلیباند (وزیر خاجه انگلیس) گفته است، رابطه با روسیه نمی‌تواند به حال عادی بازگردد مگر این که روسیه به طور کامل تمامیت ارضی گرجستان را تعهد کند و نیروهایش را به مواضع سابق خود عقب ببرد.

روسیه به عنوان یک قدرت اقتصادی مهم پدیدار شده و تجارت آن به چهار برابر افزایش یافته است. مسکو با بهره‌برداری از مزایای یک نظم جهانی باثبات که بر مبنای موافقت‌نامه‌هایی استوار است که تجارت و سرمایه‌گذاری را ممکن و سودآور می‌سازد به این موفقیت نائل آمده، و ثبات و اطمینان بیشتری در روابط بین‌المللی به وجود آورده است. از طرف دیگر، هنگامی که روسیه با جنبش‌های تجزیه‌طلب در چچن و داغستان مبارزه می‌کند، از دیگران انتظار دارد به یکپارچگی ارضی آن احترام بگذارند و اعلامیه‌های استقلال آنها را به رسمیت نشناسند.

به این دلیل وقتی روسیه از موضوعی مثل اوستیای جنوبی شکایت دارد، به جای اقدام یک‌جانبه با توسل به زور باید به صورت چندجانبه براساس رضایت طرفین اقدام کند. به اعتقاد من روسیه درباره ماهیت مسوولیت‌های خود به عنوان عضوی برجسته و مورد احترام از جامعه بین‌المللی با انتخابی مواجه است. پیام من به روسیه ساده است: اگر می‌خواهید در صدر سازمان‌هایی مانند هشت کشور گروه صنعتی، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، و سازمان تجارت جهانی از شما استقبال شود باید بپذیرید که با حقوق، مسوولیت‌ها می‌آیند. ما می‌خواهیم روسیه در گروه هشت و سازمان‌های دیگر شریکی خوب باشد، اما مسکو نمی‌تواند مقرراتی را که باید از آنها پیروی کند، انتخاب کند و برگزیند.

به این علت است که در اجلاس بروکسل خواهم گفت روسیه باید تمامیت ارضی گرجستان و سازوکارهای بین‌المللی برای حل این مناقشات را بپذیرد و نیروهای خود را به مواضع قبلی بازگرداند و اتحادیه اروپا در قبال اقدامات روسیه باید در روابط ما با مسکو تجدیدنظر همه‌جانبه به عمل آورد. ما باید به تقویت رابطه با آمریکا ادامه دهیم و ممکن است لازم باشد جلسات گروه هفت را مرتب‌تر تشکیل دهیم. ما همچنین مشغول بررسی درباره واکنش ناتو هستیم. ما باید رابطه ناتو با روسیه را بار دیگر ارزیابی کنیم و حمایت خود را از گرجستان و کشورهای دیگری که ممکن است با تجاوز روسیه مواجه باشند، تشدید کنیم.

ده برابر شدن قیمت جهانی نفت در دهه گذشته نشان داده است که رو آوردن به منابعی غیر از نفت و متنوع کردن آن نیز یک ضرورت اقتصادی است. انگلیس از ۸۰ درصد خودکفایی کنونی در زمینه نفت و گاز تا سال ۲۰۲۰ مجبور خواهد بود تقریبا دوسوم گاز و بیش از نیمی از نفت مورد نیاز خود را وارد کند، دقیقا در شرایطی که مردم بیشتری به دنبال منابع طبیعی کمتر هستند، و بازارها بی‌ثبات‌تر می‌شوند و در حالی که کشورهایی مانند روسیه به حد فزاینده‌ای از منابع انرژی خود به عنوان ابزارهای سیاسی استفاده می‌کنند به نظر می‌رسد که انگیزه‌های امنیتی برای این تغییر نیز نیرومندترند.

بدون اقدام فوری، با خطر وابستگی به شرکای بی‌ثبات یا غیرقابل اعتماد در زمینه انرژی مواجه هستیم و به این دلیل است که ما در انگلیس در حال قانونی کردن تعهدات خود برای کاهش انتشار گاز دی‌اکسید کربن تا ۶۰ درصد تا سال ۲۰۵۰ هستیم و در نظر داریم کارخانه‌های برق هسته‌ای قدیمی خود را جایگزین واصلاح کنیم، استفاده از سوخت‌های سبزتر برای تامین برق خانه‌ها و تجارت خود را تشویق کنیم و شیوه سفر کردن خود را تغییر دهیم. اروپا نیز نیازمند اقدام است. اجلاس بروکسل باید فوریت را به فعالیت در دستور کار انرژی اروپا اضافه کند. ما باید با سرعت بیشتر با سایر تولیدکنندگان نفت و گاز رابطه برقرار کنیم. واکنش ما باید شامل تشدید تلاش‌ها برای تکمیل یک بازار واحد گاز و برق، و دفاع دسته جمعی برای تضمین عرضه انرژی ما باشد.

من به رهبران اروپا نیز توصیه خواهم کرد سرمایه‌گذاری برای طرح استفاده از منابع انرژی دریای خزر را افزایش دهند تا از وابستگی ما به روسیه کاسته شود.

شرکای اروپایی را تشویق خواهم کرد به جای بستن قراردادهای جداگانه انرژی با روسیه از قدرت چانه‌زنی مشترک ما استفاده کنند. و چون ضرورت زیست محیطی فوری است، ما باید پیشنهادی بلندپروازانه در زمینه آب و هوا و انرژی برای سال ۲۰۲۰ تا پایان امسال ارائه دهیم.

الکساندر سولژنیتسین، که چند روز پیش از وقوع این بخش تازه از تاریخ کشورش درگذشت، بیش از ۱۰ سال پیش نوشت: «اخیرا از داستان ناشیانه فرا رسیدن شادمانه پایان تاریخ، پیروزی قاطعانه شادی سراسر دموکراتیک لذت بردیم؛ گویی نظام غایی جهانی ظاهرا تحقق یافته بود. اما همه ما می‌بینیم و احساس می‌کنیم که چیزی کاملا متفاوت دارد رخ می‌دهد، چیزی جدید، و شاید کاملا دشوار و نامطبوع. خیر، به نظر نمی‌رسد آرامش بر سیاره مانازل شود، و به این آسانی به ما اعطا نخواهد شد.»

جهان در چند روز گذشته شاهد تحقق بعضی از پیش‌بینی‌های سولژنیتسین بوده است.

به این دلیل است که بر نظام متغیر جهانی نمی‌توان با نهادهایی که در وسط قرن گذشته طراحی شدند، حکومت کرد. ما اکنون می‌دانیم برای ایجاد یک نظام موثر از مقررات بین‌المللی باید کار فراوانی انجام دهیم. ما باید نظام حکومت جهانی را برای برخورد با چالش‌های جهان وابسته به هم خود تقویت کنیم. ما باید شکل بافت جهانی خود را برای برخورد با چالش‌های جدید: تغییر آب و هوا، امنیت انرژی، فقر، و مهاجرت تغییر دهیم و در جهت انجام این کار باید برای حفظ منافع حیاتی و ارزش‌های اساسی خود ایستادگی کنیم.

گوردون براون نخست‌وزیر انگلیس

ترجمه: علی کسمایی

منبع: آبزرور