جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
بررسی اثر مصرف مزمن مورفین بر فعالیت غدۀ تیروئید در موش های صحرایی نر
● مقدمه:
محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز در انواع وابستگیهای دارویی، به خصوص اعتیاد به مواد مخدر تحت تأثیر قرار میگیرد.با توجه به نقش كلیدی تیروئید در فعالیتهای حیاتی انسان و ارتباط مستقیم تیروئید با محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز، این مطالعه به بررسی اثر مزمن مورفین (وابستگی به مورفین) بر ترشحات تیروئید پرداخته است. شاید بتوان از نتایج این مطالعه برای درمان بیماران معتاد كه علاوه بر تغییرات روانی با تغییرات فیزیولوژیك بدن هم رو به رو هستند استفاده كرد.
● مواد و روشها:
این مطالعه بر روی موشهای صحرایی نر نژاد ویستار انجام گرفت. اندازهگیری غلظت هورمونهای T۳، T۴، و TSH در سرم جدا شده از خون رترو اوربیتال رتها توسط كیتهای هورمونی و به روش الیزا انجام پذیرفت (گروه شاهد ۵۰=n). سپس با مصرف ۲۱ روزۀ مورفین (خوراكی و از طریق آب آشامیدنی) موشها معتاد شدند. با خون گیری مجدد از موشها اندازهگیری هورمونها مجدداً (گروه معتاد ۵۰=n) انجام گرفت. در مرحلۀ بعد موشهای معتاد به دو گروه تقسیم شدند. در گروه اول با تزریق نالوكسان (mg/kg ۲) سندروم ترك فارماكولوژیك ایجاد شد (نالوكسان پستیمار). در گروه دوم با قطع مصرف مورفین (بعد از ۲۱ روز) علایم سندروم ترك فیزیولوژیك مشاهده و بررسی شد. پس از بروز علایم سندروم ترك در دو گروه فیزیولوژیك و فارماكولوژیك، خونگیری و اندازهگیریهای هورمونی مجدداً انجام گرفت. در گروه جداگانهای قبل از مصرف مزمن مورفین، نالوكسان به صورت پیشتیمار تزریق و سپس مقادیر هورمونی اندازهگیری و با گروههای دیگر مقایسه شد (۲۰=n).
● یافتهها:
مقادیر T۳، T۴ و TSH طی مصرف مزمن مورفین به ترتیب ۱۷/۸۳ و ۳۹/۱۵ درصد كاهش یافت، TSH بدون تغییر بود و T۳UP به میزان ۱۸/۱۶درصد افزایش معنیدار یافت. مصرف نالوكسان پس تیمار (ترك فارماكولوژیك) سبب افزایش معنیدار اثر كاهشی مورفین بر T۳ و كاهش اثر افزایشی مورفین بر T۳UP گردید. تزریق نالوكسان پیشتیمار در هیچیك از اثرات مورفین بر هورمونهای مذكور تغییر معنیداری ایجاد نكرد.
● نتیجهگیری:
كاهش T۳ و T۴ در دورۀ مصرف مزمن مورفین و عدم تغییر بارز میزان TSH در این دوره نشان دهندۀ عواملی است كه خارج از محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز در تغییر این هورمونها مؤثر است. با توجه به افزایش معنیدار T۳UP در دورۀ مصرف مزمن مورفین، احتمال افزایش ساخت پروتئینهای متصل شونده به هورمونهای تیروئیدی بالا رفته به این ترتیب میتوان كاهش هورمونهای مذكور را طی مصرف مزمن مورفین توجیه كرد.
دكتر محسن خلیلی نجفآبادی، دكتر علی باقری، علی هداوندخانی
دانشكدۀ پزشكی، دانشگاه شاهد
دانشگاه شاهد
نشانی مكاتبه: تهران، بلوار كشاورز، خیابان دهكده، دانشكدۀ پزشكی شاهد، گروه فیزیولوژی، صندوق پستی:۷۴۳۵-۱۴۱۵۵
E-mail:najafabady[at]yahoo[.]com
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست