می خواهم روزه دار باشم

خانم جان امسال هم مثل همیشه از ماه رجب مستحبات خود را به جا آورد و روزه های قضای خود را گرفت و خانه را برای ورود ماه رمضان آماده کرد

خانم‌جان امسال هم مثل همیشه از ماه رجب مستحبات خود را به جا آورد و روزه‌های قضای خود را گرفت و خانه را برای ورود ماه رمضان آماده کرد.

سر حوصله تک‌تک شمعدان‌های قدیمی را دستمال کشید و چهارپایه رنگ‌کاری شوهر مرحومش را وسط خانه گذاشت و دست تنها لوستر‌های خانه را هم گردگیری کرد و برق انداخت.

شستنی‌ها را شست و دور ریختنی‌ها را دور ریخت و خانه را مثل روز عید برای آمدن مهمانی خدا آماده کرد، اما از وقتی روزه‌های مستحبی و قضای خود را شروع به گرفتن کرد یک دغدغه و تشویش در دلش افتاد که آیا امسال هم می‌تواند بنده مطیع خدا باشد و روزه‌داری کند یا نه.

روزه که می‌گرفت فشارخونش پایین می‌آمد و بی حال می‌شد و می‌افتاد یک گوشه. سردردهایش خوب نمی‌شد و حالت تهوع به او دست می‌داد و ماندن در وضعیت روزه‌داری بر خلاف هر سال برایش غیرممکن می‌نمود.

وقتی حال و روز خود را به پسرش گفت او اصرار کرد که امسال قبل از روزه‌داری یک ماهه حتما با پزشک خود مشورت کند و میزان فشارخون و قندش کنترل شود که خدای نکرده حادثه‌ای برای او رخ ندهد.

آخر خانم‌جان فقط یک پسر دارد که او هم برای ماموریت به شهر دیگری سفر کرده است و اگر هر اتفاقی برایش بیفتد ممکن است کسی با خبر نشود تا به موقع اقدام کند.

● روزه گرفتن؛ از فریضه تا عادت

روزه‌داری عادت هر ساله ماه رمضان نیست، بلکه یک فریضه است. یکی از فرایض دینی که انجام آن برای هر کسی آسان و برای همه نیز میسر نیست لذا برای کسانی که خدا آنان را از انجام این امر معاف کرده واجب به حساب نمی‌آید. ملاک نیز به خطر افتادن جان آدمی است، اما وقتی اصرار بر روزه‌داری ازاین حد بگذرد می‌توان گفت یا دلیلش نا آگاهی از دستورات الهی است یا عادت.

وجوب روزه‌داری چنان‌که در رساله‌های عملیه و در کلام بزرگان دین آمده جهانشمول و بر یکایک افراد بشر مصداق ندارد و تنها کسانی را شامل می‌گردد که از سلامت کامل جسمی و روانی برخوردار بوده و سایر شرایط روزه‌داری از قبیل مسافر نبودن و... را دارا باشند.

از جمله افرادی که روزه‌داری آنان نیاز به بررسی و تامل بیشتری دارد، سالمندان و بیماران هستند و اکیدا توصیه می‌شود که سالمندان و مبتلایان به بیماری‌های سخت جسمی و بویژه بیماری‌های گوارشی حتما قبل از روزه گرفتن با پزشک خود در مورد شرایط جسمی و روحی خود در ایام ماه رمضان مشورت کنند.

● سالمندان و تغییرات

برخلاف بدن جوانان، بدن سالمندان تغییرات ناگهانی را کمتر می‌پذیرد. سالمندانی که می‌خواهند روزه بگیرند ضمن مشورت با پزشک و عمل به توصیه‌های تغذیه‌ای باید توجه داشته باشند که وعده سحر باید خصوصیات ناهار را داشته و سرشار از مواد مغذی و پرانرژی باشد تا انرژی لازم در طول روز را تامین کرده و سوخت و ساز پایه بدن را بالا نگه دارد.

حذف وعده سحر منجر به افت قند خون در طول روز و در نتیجه بی‌حالی، سرگیجه و کاهش تمرکز و سقوط می‌گردد.

توصیه می‌شود که در وعده افطار غذای سبک و کم‌حجمی و وعده شام با فاصله دست‌کم دو ساعت از وعده افطار میل شود.

بهتر است حتی قبل از روزه‌داری کم کم وعده‌های غذایی خود را تغییر دهید تا با شروع ماه رمضان یکباره تغییر را حس نکنید. مثلا شام سبک بخورید و صبحانه مفصل.

● روزه در روزهای بلند

شاید روزه‌داری در ماه‌های تیر و مرداد سخت‌ترین موعد روزه‌داری به حساب آید. گرمای هوا از یک‌سو و بلندی روزها از سوی دیگر بدن شما را بیش از هر زمان دیگر به چالش می‌کشد.

در این روزهای گرم و طولانی تابستان اگر شرایط روزه‌داری را دارا هستید باید توجه کنید که در سه وعده سحری، افطار و شام از مایعات مختلف به میزان حداقل ۱۰ لیوان استفاده کنید.

توجه کنید اگر بعد از باز‌کردن افطار به میزان زیادی آب بخورید دچار مشکل گوارشی می‌شوید. باز‌کردن روزه را با یک استکان آب گرم آغاز کنید و با مقداری سوپ دستگاه گوارش را آماده پذیرش غذا کنید.

دو سه عدد خرما یک لیوان شیر ولرم و مصرف مقداری پوره حبوبات به نگهداری آب در بدن شما کمک می‌کند. نوشیدن یک لیوان شیر نیم‌گرم به همراه عسل یا خرما بهترین نوشیدنی برای باز‌کردن روزه است، زیرا علاوه بر تامین آب بدن، انواع ویتامین‌ها، مواد ریز مغذی از قبیل منیزیم و آهن و نیز پروتئین و کلسیم را در اختیار سلول‌ها قرار می‌دهد.

پس از افطار می‌توانید با فاصله زمانی‌نیم ساعت یک لیوان آب بنوشید و اگر شام نیز میل می‌کنید در بین آن آب ننوشید. یک ساعت بعد از افطار از پوره میوه‌ها استفاده کنید و ساعتی بعد شام بخورید.

● نخوردنی‌ها

سالمندان باید از نوشیدن چای پر رنگ، قهوه، کاکائو و موادی از این قبیل، به دلیل آن که منجر به دفع بیشتر آب از بدن می‌شود در این ماه خودداری کنند، همچنین نوشیدن بیش از حد مواد شیرین و چرب مثل حلوا، کاچی، شربت و... تعادل قند خون شما را بر هم می‌زند و بیش از پیش شما را تشنه می‌کند.

اگر برایتان مقدور است فاصله افطار تا سحر را با شب زنده داری و دعا و نیایش سر کنید و بعد از صرف سحری و انجام فرایض، روز را به مدت طولانی بخوابید. این کار باعث می‌شود دستگاه گوارش شما بعد از مصرف غذا با خواب مواجه نشود.

همان‌طور که می‌دانید استراحت بلافاصله بعد از صرف غذا سبب مشکل در هاضمه و انجام نشدن عمل گوارش به شکل مطلوب می‌شود. در نتیجه سحر نیز اشتهایی به غذا نخواهید داشت.

نوشیدن مقادیر زیاد آب و مایعات در دقایق انتهایی سحر و قبل از اذان صبح نیز به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، زیرا نوشیدن مایعات زیاد در یک فاصله زمانی کوتاه، منجر به بروز مشکلاتی از قبیل نفخ معده، معده درد، بازگشت محتویات معده به مری، از دست دادن و رقیق شدن املاح و ضعف و بی‌حالی می‌شود، در عوض برای پیشگیری از این مشکلات آب مورد نیاز خود را در فاصله زمانی افطار تا سحر و به تناوب میل کنید.

میوه و سبزیجاتی که می‌توانید طی این مدت میل کنید نیز نیازهای بدنی شما را رفع خواهد کرد ضمن این‌که به بهترشدن گوارش شما و جلوگیری از یبوست در این ایام کمک خواهد کرد.

حسن دیگر استراحت در طول روز و بیداری شبانه این است که در گرمترین ساعات روز انرژی خود را ذخیره می‌سازید و کمتر دچار مشکل می‌شوید.

مصرف سبزی‌های نشاسته‌ای مثل سیب زمینی، باقلا، نخود و حبوبات که محتوی کالری کم و مواد مغذی زیادی هستند بسیار مفید است.

گوشت‌های سفید در ایام روزه‌داری برای شما مفیدتر است، زیرا هضم‌شان آسان‌‌تر است.

نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کنید این است که اگر قرص‌هایی را طبق تجویز پزشکتان سر ساعت مصرف می‌کنید نسبت به تغییر ساعت مصرف آن برای تطابق با ساعات روزه‌داری حتما با پزشک مشورت کنید و خودسرانه مصرف آن را قطع یا جابه‌جا نکنید، زیرا این کار می‌تواند سلامتی شما را به طور جدی به خطر بیندازد.

ماندانا ملاعلی