لـکـنـت داریـد؟ آرام‌تـر صـحـبـت کـنـیـد

لکنت، اختلال در روند طبیعی کلام در اثر مشکل‌های حرکتی و غیرارادی تکلمی است و به شکل‌های مختلفی مثل تکرار اصوات، واردکردن اصوات اضافی، مکث بین کلمات و... بروز می‌کند...
در موارد …

لکنت، اختلال در روند طبیعی کلام در اثر مشکل‌های حرکتی و غیرارادی تکلمی است و به شکل‌های مختلفی مثل تکرار اصوات، واردکردن اصوات اضافی، مکث بین کلمات و... بروز می‌کند...

در موارد شدید، فرد به حرکت‌های فیزیکی (سر و گردن و بعضی از اندام‌ها) متوسل و گاهی هم اختلال در تنفس دیده می‌شود. این اختلال، تنش و ناراحتی روان‌شناختی قابل‌ملاحظه‌ای بر فرد وارد می‌کند. شروع لکنت عمدتا در کودکی و بین ۲ تا ۹ سالگی است و احتمال بروز آن در ۵ سالگی به اوج خود می‌رسد و شیوع آن در پسرها حدود ۳ برابر دخترهاست.

کودکانی که لکنت زبان دارند، گاهی مشکل‌های دیگری هم پیدا می‌کنند مثلا دیرتر زبان باز می‌کنند یا به دلیل وجود لکنت از حضور در جمع و حتی مدرسه رفتن خودداری می‌کنند. گاهی لکنت با تیک همراه می‌شود. بی‌توجهی به پیرامون و بیش‌فعالی نیز در کودکان مبتلا، دیده می‌شود. لکنت ناگهانی شروع نمی‌شود بلکه زمینه ژنتیکی دارد و طی یک دوره چندهفته‌ای یا چند ماهه با تکرار اصوات، تکرار کلمات اول عبارت‌ها بروز می‌کند. با پیشرفت اختلال، تکرارها بیشتر و بیشتر و سرانجام لکنت‌زبان پایدار می‌شود. البته شاید فرد مثلا طی خواندن مطالب شفاهی، آوازخواندن یا صحبت‌ با حیوان‌های خانگی یا اشیای بی‌جان لکنت نداشته باشد. در لکنت زبان پایدار، تکرار اصوات یا سیلاب‌ها، کشیده‌تر کردن آنها، عبارت‌های تعجبی در میان جمله‌ها، مکث‌های خاموش با صدا، با فشار جسمی مفرط ادا می‌شوند. لکنت سیر درازمدتی دارد. گاهی فرد طی چند هفته تا چند ماه بهبود نسبی می‌یابد و گاهی هم اختلال تشدید می‌شود. ۵۰ تا ۸۰ درصد کودکانی که لکنت دارند خود به خود بهبود می‌یابند. درمان اصلی لکنت زبان، گفتاردرمانی است. درمان‌های جدید گفتاری روی برخی رفتارهای هدف مثل کاهش سرعت، شروع آرام سخن گفتن، گذار آرام از اصوات و سیلاب‌ها متمرکز است. در کنار اینها حمایت خانواده، تمرین‌‌های تنفسی و استفاده از فنون آرام‌سازی و دوری از تنش و اضطراب نیز نقش بسزایی در روند بهبود دارند.

نگاه فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودکان

دکتر محمدرضا کاظمی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش