شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

حزب الله لبنان تصویری فراتر از کلیشه ها


حزب الله لبنان تصویری فراتر از کلیشه ها

ریچارد نورتون در این کتاب تلاش می کند با غلبه بر کلیشه رایجی که از حزب الله به مثابه گروهی تروریستی در رسانه های غرب مطرح شده, روند شکل گیری این گروه و چگونگی تحولش از گروهی شبه نظامی به یکی از تأثیر گذارترین احزاب سیاسی حال حاضر لبنان را پیگیری کند

ـ حزب‌الله لبنان: یک تاریخچه کوتاه

ـ نوشته اگوستوس ریچارد نورتون

ـ انتشارات دانشگاه پرینستون، مارس ۲۰۰۷

ـ ۲۰۰ صفحه، ۱۶.۹۵ دلار

ریچارد نورتون، افسر سابق ارتش آمریکا و استاد روابط بین‌الملل دانشگاه بوستون که در دهه ۱۹۸۰ به عنوان عضوی از نیروهای ناظر سازمان ملل در لبنان حضور داشته و اکنون بیش از سه دهه است که تحولات لبنان را به دقت دنبال می‌کند، در کتاب «حزب‌الله: یک تاریخچه کوتاه» موفق می‌شود برای نخستین بار و به دور از پیش‌داوری‌های مرسوم در رسانه‌های غربی، تصویری نسبتاً واقع‌بینانه از حزب‌الله لبنان ارائه دهد.

نورتون در این کتاب تلاش می‌کند با غلبه بر کلیشه رایجی که از حزب‌الله به مثابه گروهی تروریستی در رسانه‌های غربی مطرح شده است، روند شکل‌گیری این گروه و چگونگی تحول آن از یک گروه شبه‌نظامی کوچک به یکی از تأثیرگذارترین احزاب سیاسی حال حاضر لبنان را پیگیری کند.

کتاب نورتون همچنین یکی از نخستین کتاب‌هایی محسوب می‌شود که با بررسی دقیق جنگ اسرائیل و حزب‌الله در تابستان سال ۲۰۰۶، پیامدهای این واقعه را به دقت بررسی می‌کند. نورتون با نگاهی واقع‌بینانه، به رد اتهاماتی می‌پردازد که از سوی دولت آمریکا و اسرائیل به حزب‌الله وارد شده است و در عین حال تلاش می‌کند با حفظ فاصله‌ای انتقادی، عملکرد حزب‌الله و نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کند.

نورتون در کتاب خود نشان می‌دهد که حزب‌الله در پایان جنگ ۳۳ روزه تابستان سال ۲۰۰۶، به جایگاهی افسانه‌ای در میان مردم لبنان و همچنین اعراب منطقه دست یافت. آتش‌بس ۱۴ اوت هم که با پادرمیانی سازمان ملل به اجرا در آمد، در نهایت منجر به بازگردانی سربازان اسرائیلی به اسارت درآمده از سوی حزب‌الله (یعنی همان واقعه‌ای که جرقه آغاز جنگ را بین حزب‌الله و اسرائیل زد) نشد و همین مسئله باعث شد تا این نبرد نظامی از سوی کشورهای عرب منطقه نوعی پیروزی برای حزب‌الله قلمداد شود.

به این ترتیب افسانه پیروزی حزب‌الله بر ارتش اسرائیل همچنان پابرجای باقی ماند. با این حال نورتون با نقل‌قول از یکی از کارشناسان مسائل سیاسی لبنان، این پیروزی را با توجه به ابعاد تخریب زیرساخت‌های عمرانی لبنان از سوی ارتش اسرائیل، بسیار پرهزینه قلمداد می‌کند و می‌گوید جامعه لبنان قادر به تحمل هزینه‌های یک درگیری نظامی دیگر در چنین ابعادی نخواهد بود.

نورتون همچنین هر چند بر نفوذ و حمایت بعضی از کشورهای منطقه از حزب‌الله صحه می‌گذارد، اما بر دیدگاه ساده‌انگارانه‌ای که حزب‌الله لبنان را آلت دست این کشورها می‌داند خط بطلان می‌کشد و می‌نویسد: «میزان قدرت و محبوبیت گروه‌هایی مانند حزب‌الله را تنها با درک ریشه‌های اجتماعی این جریان که طی چندین دهه در تار و پود جامعه شیعیان لبنان تنیده شده است، می‌توان درک کرد.»

نورتون همچنین با توجه به نقش حزب‌الله در بازسازی مناطق آسیب‌دیده بر اثر بمباران ارتش اسرائیل طی جنگ ۳۳ روزه، به تحسین تلاش‌هایی می‌پردازد که با سازماندهی و مدیریت نیروهای حزب‌الله برای تسکین آلام مردم آسیب‌دیده از جنگ صورت گرفت و در مقایسه‌ای جالب، تلاش‌های امدادی صورت گرفته از سوی حزب‌الله را بسیار موفق‌تر از تلاش‌های نیروهای امدادی آمریکا در پی توفان کاترینا ارزیابی می‌کند.

نویسنده کتاب «حزب‌الله: یک تاریخچه کوتاه» همچنین تفاوت حزب‌الله لبنان با گروه‌هایی مانند حماس و جنبش جهاد اسلامی را که همگی از سوی کشورهای غربی و آمریکا تحت عنوان گرو‌هایی تروریستی برچسب خورده‌اند، تمایلات پراگماتیستی رهبران حزب‌الله ذکر می‌کند که باعث شده است این گروه «با تن دادن به قواعد بازی» بتواند به نقش قابل توجهی در صحنه سیاسی لبنان دست پیدا کند و نمایندگان خود را به کابینه و پارلمان این کشور بفرستد تا فراتر از گروهی شبه‌نظامی، در قامت یک حزب سیاسی ظاهر شود.

به این ترتیب نورتون حزب‌الله لبنان را گروهی با دو چهره ذکر می‌کند که یک چهره از آن را می‌توان در جنگ ۳۳ روزه این گروه با ارتش اسرائیل در جنوب لبنان مشاهده کرد و چهره دیگر آن را در صحنه سیاسی داخلی لبنان که به مثابه یک گروه سیاسی متعارف، به چانه‌زنی با رقبای خود در زمینه‌های مختلف می‌پردازد.

کتاب «حزب‌الله: یک تاریخچه کوتاه» در نهایت موفق می‌شود تا با ارائه تصویری فراتر از کلیشه‌های رسانه‌ای و برچسب‌هایی که از سوی سیاستمداران غربی به نیروهایی چون حزب‌الله زده می‌شود، با اراده تصویری واقعی خوانندگان خود را با پیچیدگی‌های صحنه سیاسی لبنان به طور اخص و صحنه سیاسی خاورمیانه به طور اعم آشنا کند.

Hezbollah: A Short History (Princeton Studies in Muslim Politics)

by Augustus Richard Norton

Hardcover: ۲۰۰ pages

Publisher: Princeton University Press (March ۵, ۲۰۰۷)

Language: English

ISBN-۱۰: ۰۶۹۱۱۳۱۲۴۴



همچنین مشاهده کنید