آیا رئیس مجلس نهم یک غیر روحانی خواهد بود

آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی اولین فردی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مسوولیت ریاست مجلس شورای اسلامی رسیده است

آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی اولین فردی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مسوولیت ریاست مجلس شورای اسلامی رسیده است. او که در حال حاضر ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را به عهده دارد و دوره ریاست او در دوره فعلی مجمع تا چند روز دیگر به پایان می‌رسد متولد سال ۱۳۱۳ در بهرمان کرمان است و در دوره‌های اول، دوم و سوم مجلس، ریاست قوه مقننه را بر عهده داشت.

البته ریاست او در مجلس سوم تنها محدود به سال اول این دوره بود و پس از آن که او در سال ۶۸ به عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد، مهدی کروبی به ریاست این مجلس رسید و ۳ سال باقیمانده دوره سوم مجلس را اداره کرد. اما در مجلس چهارم، رئیس مجلس تغییر کرد و نمایندگان، علی‌اکبر ناطق‌نوری را به ریاست مجلس برگزیدند.

ناطق نوری که ۲ سال دیگر ۷۰ ساله می‌شود در شهر نور استان مازندران به دنیا آمده است. او که ریاست دوره‌های چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی را به عهده داشت سال ۷۶ و در حالی که حدود یک سال از ریاستش بر مجلس پنجم می‌گذشت تلاش کرد اقدامی را که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در دوره مجلس سوم انجام داده بود تکرار کند و از ریاست مجلس به ریاست جمهوری، تغییر مسوولیت دهد، اما در این کار ناکام ماند و به همان صندلی خود در جایگاه هیات رئیسه مجلس بازگشت. اما با ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی، فضای سیاسی کشور به سمت اصلاح‌طلبان چرخید و سیاسیون این طیف توانستند اکثریت مجلس ششم را به عهده بگیرند.

در این مجلس، مهدی کروبی که پیش از این در مجلس سوم، تجربه ریاست مجلس را داشت مجدد به ریاست رسید. کروبی که متولد سال ۱۳۱۶ در شهرستان الیگودرز استان لرستان است اگرچه توانست با مدیریت خود مجلس پرتنش ششم را تا آخر ریاست کند، اما حتی تلاش‌های او نیز نتوانست از برخی وقایع عجیب و غریب همچون تحصن و استعفای دسته‌جمعی نمایندگان در این دوره از مجلس جلوگیری کند.

از اواخر مجلس ششم، نوار شکست‌های اصلاح‌طلبان در رقابت با اصولگرایان آغاز شد و پس از آن که این طیف سیاسی در انتخابات دومین دوره از شوراهای اسلامی شهر و روستا به رقیب خود باختند، مدتی بعد کرسی‌های مجلس را نیز به اصولگرایان واگذار کردند و مجلس هفتم با گرایش غالب اصولگرایی شکل گرفت و غلامعلی حدادعادل به ریاست این مجلس رسید. حدادعادل دارای مدرک لیسانس فیزیک از دانشگاه تهران، فوق لیسانس فیزیک از دانشگاه شیراز، فوق لیسانس فلسفه از دانشگاه بهشتی و دکترای فلسفه است و پیش از این‌که به ریاست مجلس هفتم برسد سابقه نمایندگی در دوره ششم را نیز داشت.

او که از چهره‌های شاخص جریان اصولگرا محسوب می‌شود در مجلس هشتم در رقابت با علی لاریجانی کرسی ریاست مجلس را به او داد و خود در مسوولیت ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس، ۴ سال اخیر را سپری کرد. اما علی لاریجانی که ریاست مجلس هشتم را بر عهده دارد متولد سال ۱۳۳۶ در شهر نجف است. او وزارت ارشاد، ریاست سازمان صدا و سیما و دبیری شورای عالی امنیت ملی را در کارنامه دارد و پس از آن که از شورای عالی امنیت ملی کنار رفت تصمیم گرفت فعالیت سیاسی خود را در مجلس دنبال کند. به همین دلیل از شهر قم کاندیدا شد و بر خلاف تجربه‌اش در انتخابات ریاست ‌جمهوری، در انتخابات مجلس خوش درخشید و پس از ورود به مجلس از شهر قم توانست نظر مساعد اصولگرایان را جلب کند و با وجود برخی انتقادها، ۴ سال در کرسی ریاست مجلس هشتم باقی بماند.

حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، تاثیر چشمگیری در فعالیت سیاسی روسای مجالس دوره‌های مختلف گذاشت. به‌ طوری که مهدی کروبی را به کلی از دور خارج کرد، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را به حاشیه راند و ناطق نوری را به ادامه سکوت سیاسی چندساله خود واداشت. در این میان غلامعلی حدادعادل، شفاف‌ترین و قاطع‌‌ترین مواضع را به زعم اصولگرایان نسبت به حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ داشت و علی لاریجانی نیز با وجود انتقاداتی که نسبت به مواضعش درخصوص این حوادث مطرح است هنوز توانسته خود را در گفتمان اصولگرایی، حفظ کند اما احتمالا در مجلس آینده باید شاهد رقابتی دوباره میان لاریجانی و حدادعادل باشیم.