وقتی زلزله می آید

حوادثی نظیر سیل, زلزله, طوفان, سونامی آب لرزه , آتشفشان و امثال اینها كه معمولا وقوع آنها خارج از اراده انسان است حوادث غیرمترقبه طبیعی یا بلایا نامیده می شوند

حوادثی نظیر سیل، زلزله، طوفان، سونامی (آب لرزه)، آتشفشان و امثال اینها كه معمولا وقوع آنها خارج از اراده انسان است حوادث غیرمترقبه طبیعی یا بلایا نامیده می شوند و هرچند انسان قادر به پیشگویی اینگونه بلایا نیست و اگر هم بتواند حدس بزند زمان دقیق آنها را نمی تواند تعیین كند ولی با این وجود در سایه تجربه ناشی از تكرارپذیری این حوادث، قادر به شناخت عوامل زمینه ساز آنها و پرهیز از قرار گرفتن در معرض خطر و مناطق خطر می باشد و به همین دلیل است كه سعی می كند در مسیر سیل های ویرانگر تكراری، سكونت نكند، خانه های ضدزلزله بنا كند و در مناطق طوفانخیز، براساس معماری خاصی ساختمان سازی كند...

به دنبال حوادث غیرمترقبه، ممكن است شالوده بهداشتی منطقه متلاشی شود، به علت تخریب جاده ها، حمل و نقل مایحتاج اولیه و دسترسی امدادگران، مختل شود، به علت شكستگی لوله ها، آب منطقه یا محله، قطع شود، به علت تخریب نیروگاه ها و آسیب دكل های برق، سیستم برق رسانی از كار بیفتد، به علت تخریب مراكز نظامی و انتظامی از یك طرف و تخریب زندانها و فرار زندانیان از سوی دیگر، سایه شوم ناامنی در منطقه گسترده شود، به علت كمبود آب آشامیدانی سالم و مصرف اجباری آبهای ناسالم و آلوده بر میزان بروز بیماری های منتقله از آب، به علت شرایط نامطلوب نگهداری غذاها بر میزان بروز بیماری های منتقله از طریق غذا، به علت تخریب پناهگاه های حشرات ناقل، بر میزان بیماری های موقت بر میزان بروز بیماری های منتقله از طریق تماس نزدیك، نظیر انواع سرماخوردگی، آنفلوآنزا، سرخك، آبله مرغان، مننژیت و بسیاری از بیماری های دیگر افزایش یابد.

در صورتی كه شرایط اسكان موقت و آوارگی به طول بیانجامد چه بسا برنامه های منظم واكسیناسیون نیز مختل شود و موجب طغیان بیماری های مربوطه گردد. و لذا عمق این معضلات حاكی از آن است كه تیم بهداشتی، وظیفه سنگینی را برعهده خواهد داشت، وظیفه حفظ سلامتی مردم با نظارت بر تامین آب و غذای سالم، ادامه واكسیناسیون رایج و تزریق واكسن های اضطراری برحسب شرایط محیطی، مبارزه با حشرات و موجودات موذی و امثال اینها و از طرف دیگر بازگرداندن سلامتی افراد مجروح و بیمار با امداد رسانی ارائه كمك های اولیه و تشخیص و درمان بیماری های آنان.

● نقش آموزش همگانی در كاهش آسیب های ناشی از حوادث طبیعی

هرچند بسیاری از آموزش ها از طریق وسایل ارتباط جمعی و در ستادهای مستقر در مساجد، توسط مامورین و مسئولین بهداشت محلی ارائه شده است ولی هنوز با ارتقاء كامل و كارساز آگاهی های بهداشتی مردم فاصله زیادی داریم و جا دارد تعلیمات لازم در قالب آموزش های كارگاهی و به صورت چهره به چهره و نه صرفاً از طریق رادیو و تلویزیون و مطبوعات، ارائه شود و جزو دروس اجباری مدارس و دانشگاه ها قرار گیرد. و همانگونه كه برای دانشجویان پزشكی درسی تحت عنوان اخلاق و حقوق پزشكی وجود دارد درسی تحت عنوان اخلاق حرفه ای در رابطه با كلیه مشاغل حساس و از جمله مهندسی راه و ساختمان ارائه شود تا همه دست اندركاران با احساس مسئولیت و آشنایی با حقوق حقه مردم، وظایف محوله را انجام دهند و ساختمان ها و راه ها و وسایل و تجهیزات محكم تر و بادوام تری را در اختیار بگذارند و از آسیب پذیری آنان در مقابل حوادث و سوانح مختلف بكاهند.

● ‌آمادگی در برابرزلزله

▪ اگر زمین لرزه ای در همین لحظه اتفاق بیفتد، چه می كنید؟

در طی هشتاد سال گذشته مملكتمان بطور متوسط در هر سال یك زلزله با بزرگی بیش از ۶ ریشتر به خود دیده است و این نشان دهنده آن است كه هیچ نقطه از ایران را نمی توان در مقابل وقوع زلزله مصون پنداشت، با توجه به این مطالب باید هرچند وقت یكبار انتظار زلزله های

كم و بیش بزرگ را در یكی از نقاط ایران داشته باشیم. زلزله یك واقعیت زندگی در ایران است و مردم باید زندگی با زلزله را بیاموزند.

▪ رعایت نكات ایمنی قبل از وقوع زلزله:

از آنجا كه زلزله خبر نمی دهد باید پیش از وقوع آن تدابیر ایمنی خاص و مهمی بشرح زیر اندیشیده شود:

۱) مكانی را انتخاب كنید كه همه اعضای خانواده بعد از وقوع زمین لرزه در آنجا جمع شوند.

۲) یك یا چند نقطه امن را در هر اتاق انتخاب كنید تا در مواقع ضروری بتوانید به آن نقطه پناه ببرید.

۳) نقاط امن محل كار و سكونت خود را روی نقشه ای مشخص كنید و آن را در اختیار نزدیكان خود قرار دهید.

۴) تمرین های دوره ای نجات از خطرات زلزله را هرچند وقت یكبار انجام دهید.

۵) دوره كمك های اولیه بویژه آموزش احیای قلبی و ریوی را از طریق هلال احمر شهر خود بیاموزید.

۶) از استحكام و مقاومت ساختمان محل زندگی خود در برابر زمین لرزه مطمئن شوید.

۷) محل خواب شما نباید در كنار پنجره، زیر لوستر، تابلو، آینه و سایر اشیای شكننده و آویزان باشد.

۸) راهروها و خروجی های منزل را بررسی كنید و وسایلی را كه ممكن است بعد از وقوع زلزله سد راه شوند از آن مكانها دور كنید.

۹)وسایل سنگینی را كه هنگام وقوع زلزله ممكن است سقوط كنند. مانند كتابها، گلدانهای آویز و لوسترها، در محل خود محكم كنید.

۱۰) اشیای بزرگ و سنگین را در قفسه های پائین تر قرار دهید و قفسه ها را محكم به دیوار متصل كنید.

۱۱) اشیائی را كه در قسمت خارجی ساختمان قرا ردارند، مانند كولر، گلدانهای پشت پنجره و ظروف موادغذایی، در جای مناسبی قرار دهید و یا در جای خود ثابت كنید.

۱۲) شیروانی و كلاهك دودكش های بخاری را كه در زمان وقوع زلزله ممكن است سقوط كنند، بازرسی كنید.

۱۳) ذخیره آب و غذا به اندازه مصرف ۳ روز آماده كنید. در صورتی كه این ذخایر بصورت كنسرو نباشد، هر دو هفته یكبار، آنها را تجدید كرده تا فاسد نشوند.

۱۴) همواره كیف امداد و نجات هلال احمر را در منزل آماده داشته باشید.

۱۵) مواد شیمیایی سمی و خطرناك را در ظرف پلاستیكی مطمئن و در پائین ترین قسمت گنجه ها و دور از دسترس كودكان قرار دهید.

۱۶) چفت و قفل درهای كابینت ها و كمدها را نصب كنید تا موقع لرزش بسته بمانند.

۱۷ ) سعی كنید، پشت بامها، فونداسیونهای دیوارها و دودكش ها را از نظر پایداری و سلامت چك و كنترل كنید.

۱۸) بایستی برای مواقع اضطراری وسایلی مانند آچار لوله و آچارهای تنظیم جهت بستن خطوط اصلی گاز و آب در دسترس داشت. افراد خانواده بایستی یاد بگیرند كه در كجا و چگونه خطوط لوله، آب، گاز، برق و... را ببندند، همچنین آچارهای لوله و هلالی دستی را برای روز مبادا در دسترس داشته باشید.

۱۹) در محل كارتان ابزار آلات رایانه مثل كیس ها، چاپگرها و ... از پرت شدن و لغزش موقع زلزله با قراردادن در ارتفاعات كمتر ایمن و محكم سازید، همچنین CPU را نزدیك كف اتاق قرار دهید.

۲۰) نزدیك ترین محل های امدادرسانی مانند جمعیت هلال احمر، درمانگاه آتش نشانی و قرارگاه نیروی انتظامی را كه در هنگام حادثه می توانند به شما كمك كنند، شناسایی كنید.

۲۱) خانه، خانواده و اموالتان را در برابر زلزله بیمه نمایید.

۲۲)به هر كسی نشان دهید كه چگونه و در چه زمانی جریان گاز، آب و برق را قطع نماید.

● رعایت نكات ایمنی هنگام وقوع زلزله:

▪ حتماً در هنگام وقوع زلزله به نكات زیرتوجه كنید:

۱) هنگام وقوع زلزله علاوه بر حفظ خونسردی و آرامش كه مهمترین اصل است بایستی خود را در جای مناسب و ایمن قرار دهید كه ساده ترین حالت آن از دستها جهت محافظت سر استفاده شود و اگر در زیر یك میز پناه گرفتید سعی كنید پایه های میز را محكم بگیرید.

۲) هنگام وقوع زلزله سراسیمه و وحشت زده نشوید و سعی نكنید بدوید، زلزله ها معمولاً بعد از صداهای بلند رخ می دهند، لذا برای كمك به خود و دیگران سریع العمل باشید.

۳) اگر در منزل هستید، موقع زلزله از كنار پنجره ها دور شوید. از قفسه های كتاب، كابیت های ظروف و اثاثیه چینی، تابلوهای سنگین، گیاهان آویزان تزئینی، بخاری، اجاق، زیر وسایل سنگین و دیگر وسایل و اشیایی كه ممكن است سقوط كنند فاصله بگیرید و دور شوید.

۴) خود را زیر میز سنگین و بسیار محكم كه در قسمت درگاه اتاق محافظت شده یا در امتداد یا در طول یك دیوار داخلی است انداخته و به پایه های آن دست انداخته و محكم نگهدارید و اگر میز در هنگام زلزله حركت نمود با آن حركت نمایید و یا در كنار دیوارهای داخلی ساختمان پناه بگیرید.

۵) اگر در پیاده رو یا در كنار یك ساختمان بلند هستید، به قسمت درگاه یا راهرو بروید و خود را از افتادن آجرها، شیشه ها و دیگر اشیاء محافظت نمایید.

۶) اگر در بیرون خانه هستید به طرف منطقه عاری از ساختمان، دور از درختان، سیمها و دكل ها و... بروید.

۷) اگر در حال رانندگی هستید به كنار جاده رانده و خودرو را متوقف كنید سپس اتومبیل را خاموش كنید ولی كلید را از جایش بیرون نیاورید و در داخل آن بمانید و از رادیو استفاده كنید.

۸) موقع رخداد زلزله از آسانسور و راه پله برقی استفاده نكنید.

۹) هنگام رخداد زلزله و یا زمان حس كردن پیش لرزه ها در صورت امكان جریان گاز، برق، آب و... قطع كنید.

۱۰) اگر در آشپزخانه هستید اجاق را در اولین علامت لرزش خاموش كنید و به سرعت زیر یك پیشخوان یا میز سنگین یا قسمت درگاه اتاق پناه بگیرید و از پنجره ها و دیوارهای بیرونی دور شوید.

۱۱) معمولا راهرو یكی از ایمن ترین مكان هاست، البته اگر با اشیاء و وسایل دیگر مملو نشده باشد.

۱۲) گاراژها و آشپزخانه خطرناكترین محل برای زلزله هستند، سعی كنید اتاقهایتان حداقل یك خروجی اضطراری داشته باشد.

۱۳) اگر در زیر آوار ماندید و كس دیگری در كنار شماست و احتیاج به كمك داشت به او كمك كنید، مثلا به او تنفس دهان به دهان بدهید. از چراغ قوه تان استفاده كنید كبریت را هرگز روشن نكنید.

۱۴) به سیم های افتاده دست نزنید و از نشتی گاز مطمئن شوید و از پل های عابر پیاده و پل های ماشین رو دور شوید.

۱۵) كپسول آتش نشانی مناسبی در منزل داشته باشید، در مورد نحوه استفاده از آن آموزش ببینید و حتی الامكان آن را در آشپزخانه قرار دهید.

---