بخورنخورهای ۲سالگی

۱۸ توصیه تغذیه ای برای سال دوم زندگی

بیشتر پزشکان اطفال و انجمن ترویج تغذیه با شیرمادر، عقیده دارند که برعکس سال اول که توصیه می‌شود تغذیه با شیرمادر مقدم بر غذای کمکی باشد، در سال دوم زندگی با توجه به اهمیت بیشتر غذاهای جامد، تا حدامکان باید شیرمادر بعد از غذا به کودک داده شود...

دفعات تغذیه کودک هم (به غیر از شیرمادر) هنوز باید مانند سال اول ۵ تا ۶ بار در روز باشد. این توصیه‌ها، موفقیت شما را در تغذیه شیرخوارتان تضمین می‌کند:

۱) بین ۱ تا ۵/۱ سالگی، زمان تغییر تغذیه کودک از غذاهای کمکی به غذاهای سفره خانواده است. نباید در این کار تعلل کنید.

۲) توصیه می‌شود تا ۱۸ ماهگی باتوجه به تحمل کودک و به تدریج، غذاهای سال اول زندگی به سفره خانواده تبدیل شود. بهتر است با حوصله و صبر کودک را با مواد غذایی جدید در سفره و خانواده آشنا کنید.

۳) اگر شروع غذا یکباره باشد و از آنچه در سفره خانواده وجود دارد به کودک داده شود، پذیرش و هضم آن برای او مشکل می‌شود، بنابراین ابتدا باید تغییراتی در غذا داد مثلا در سفره خانواده اگر برنج (پلو) به‌صورت کته یا کاملا نرم شده نیست، می‌توان آن را با پشت قاشق و کمی آب خورش، نرم و له کرد یا اگر خوراک سیب‌زمینی و گوشت و... وجود دارد، کمی نان را در آب خوراک نرم‌ کرد و همراه با گوشت و سیب‌زمینی که با پشت قاشق له و نرم شده است، به کودک داد.

۴) سفیده تخم‌مرغ را می‌توان همان‌طور که خوردن زرده را شروع کرده است، کم‌کم و کاملا پخته و سفت به مقدار کم به او داد و به تدریج به یک سفیده کامل رساند. به این ترتیب کودک می‌تواند یک روز در میان یک تخم‌مرغ کامل به‌صورت نیمرو، املت یا آبپز بخورد؛ اما هر روز هم می‌تواند از سفیده تخم‌مرغ استفاده کند.

۵) از گروه چربی و شیرینی‌ها نیز باید استفاده کرد. استفاده‌ از این گروه به‌صورت غنی‌کردن غذای کودک با روغن نباتی یا کره تا حدی که جای مواد غذایی دیگر را نگیرد الزامی است.

۶) حبوبات، غنی از مواد پروتئینی و املاح هستند که معمولا از اواخر سال اول زندگی به رژیم غذایی کودک اضافه می‌شوند. در سال دوم نیز به‌تدریج بر تنوع آن افزوده می‌شود و به‌صورت کاملا پخته شده (بعد از خیس‌کردن و جداکردن پوست آن) همراه با سیب‌زمینی و روغن زیتون می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

۷) نیاز به کلسیم و پروتئین عمدتا از طریق شیرمادر و ماست پاستوریزه‌ای که کودک در روز می‌خورد، تامین می‌شود.

۸) فراموش نکنید که هنوز هم معده کودک کوچک است و نباید آن را با آب یا آبمیوه یا میوه پر کرد. آبمیوه در حجم کم به عنوان یک نوشیدنی خنک از میوه‌های تازه یا از شربت‌های خانگی بعد از بازی و تقلای کودک در یک روز گرم، بسیارمطبوع و لذت بخش است اما افراط نکنید.

۹) مصرف میوه‌های مختلف، ۲ تا ۳ بار در روز به مقدار توصیه شده، هم بخشی از نیاز‌های کودک به ویتامین‌های A و C را تامین می‌کند و هم به علت داشتن فیبر، کار دستگاه گوارش را تسهیل خواهد کرد.

۱۰) غذاهای خیلی شیرین یا نوشیدنی در حجم زیاد در فاصله ۲ وعده غذا، باعث کاهش اشتها می‌شود و ممکن است کودک را از خوردن غذای اصلی بازدارد.

۱۱) در برنامه غذایی کودک ۱ تا ۲ ساله تنقلاتی مثل پفک، چیپس، شکلات و نوشابه جایی ندارد و در صورتی که فعالیت کودک زیاد باشد، استفاده از میان‌وعده‌های انرژی‌زا مانند خرما، کشمش، مربا، کمپوت، ژله، بیسکویت، بستنی پاستوریزه، بادام و پسته بونداده (ولی ریز و پودرشده مخلوط با ماست) به شرطی که جای وعده اصلی غذا را نگیرد، مفید است.

۱۲) کودکان ۱ تا ۲ ساله هنوز هم در معرض خطر خفگی هستند و موادی مانند تکه‌های سوسیس، دانه انگور، سبزی‌های خام، فندق، بادام، ذرت بوداده، آبنبات و... نباید در دسترسشان باشد. همچنین وقتی دراز کشیده‌اند یا در حال دویدن هستند نباید به آنها غذا داد.

۱۳) کودک را هنگام غذاخوردن تنها نگذارید. همیشه یک نفر باید (حتی تا ۳ سالگی) بر غذاخوردن کودک نظارت داشته باشد. فرزندتان را بنشانید و به او غذا بدهید. مراقب جویدن غذا و بلعیدنش باشید. اگر کودک در اتومبیل یا در کالسکه در حال حرکت است، به او غذا ندهید.

۱۴) میوه‌های آلرژی‌زا مانند کیوی، خربزه و موادی که هضم آنها مشکل است مثل پوست حبوبات هنوز هم در برنامه غذایی کودک جایی ندارند.

۱۵) در طول سال دوم زندگی، مصرف قطره ویتامین‌های A و D یا مولتی‌ویتامین و قطره آهن به همان مقدار قبلی باید ادامه داشته باشد و این تصور که آهن باعث سیاهی دندان‌ها می‌شود، نباید مانع مصرف آن شود.

۱۶) همزمان با افزایش دندان‌های کودک، غلظت و سفتی غذا را بیشتر کنید و غذاهایی به او بدهید که قابل جویدن باشد.

۱۷) هنگام دندان درآوردن اگر برای بی‌حسی لثه از دارو استفاده می‌کنید، سعی‌کنید نزدیک زمان غذا خوردن نباشد چون باعث بی‌حسی ماهیچه‌های گلو می‌شود و بلعیدن غذا را مشکل می‌کند.

۱۸) تغییرات روز به روز یا ماه به ماه در اشتهای کودک طبیعی است. بعضی از بچه‌ها بد غذا و سخت‌گیر و برخی خوش‌اشتها هستند. تا زمانی که الگوی رشد کودکتان مناسب است، نگران نباشید. همان‌طور که نادیده گرفتن آنچه کودک می‌خورد یا نمی‌خورد، عاقلانه نیست، یکدندگی و تبدیل غذا خوردن به جنگ و جدل هم درست نیست. اگر به نظرتان میزان دریافت انرژی و کالری کودک شما کمتر از قبل یا نامتناسب سنش است طبق راهنمای ضمیمه برنامه‌ریزی کنید.

الهه رضاییان