برای جرم گیری به دندانپزشک مراجعه کنید

راهنمایی هایی برای سلامت دندان

خوانندگان محترم می توانند پرسش های خود را با ذکر سن، محل سکونت و شرح مختصری از مشکل و هر موضوعی که در یافتن علت کمک کند، مطرح سازند تا پاسخ داده شود. برای طرح پرسش های خود می توانید با آدرس [e-mail] مکاتبه کنید.

▪ من ۲۳ سال دارم. چهار تا از دندان های اصلی را که وسط هستند عصب کشی کرده ام. حالا دندان های عقب و جلوی آنها در حال شکسته شدن هستند. فکر کنم تمام دندان هایم پوسیده اند چون پایین شان (آنجایی که به لثه چسبیده) همه زردرنگ و کاملاً چسبیده به هم هستند. طی این چند ماه هم هفته یی یک بار مسواک می زنم. قبل از آن هم (یعنی طی ۲۰ سال گذشته) اصلاً مسواک نزده ام. می خواستم بدانم از این به بعد، مسواک زدن فایده دارد یا دیگر بی فایده است؟ غیر از درمان های پرهزینه پزشکان چه چیزی را پیشنهاد می کنید؟ بیمه هم که نیستم.

شخصی ۲۰ سال دعا می کرده خداوند فرزندی به او عطا کند. شبی فرشته یی به خوابش می آید و می گوید به جای این همه سال دعا کردن، ازدواج کند، پزشکان در حق شما جفا می کنند که بابت درست کردن دندان هایتان از شما پول می گیرند. بیمه هم که ظلم می کند و به شما پول نمی دهد تا دندان هایتان را درست کنید. مسواک زدن هم که زحمت دارد و تازه چند ماه است که هفته یی یک بار مسواک می زنید. انگیزه تان هم که برای مسواک زدن کم است.

سوال من این است که چه کسی را مقصر می دانید و عواقب این وضعیت به چه کسی آسیب خواهد رساند؟ باید در نظر داشته باشید که هیچ کس به اندازه شما از سهل انگاری در حفظ دندان هایتان آسیب نخواهد دید. با توضیحاتی که داده اید، دندان هایتان جرم زیادی دارد و در مصرف دخانیات نیز افراط می کنید. توجه کنید با ادامه وضع موجود، دندان هایتان از سمت ریشه به طرف نوک دندان سیاه می شود و به مرور همه آنها را از دست خواهید داد.

موضوع دیگر آن است که با رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان، اصولاً نیازی به انجام هزینه های زیاد درمان دندانپزشکی پیش نخواهد آمد. دوستی را می شناسم که ۳۰ سال دارد و حتی یک دندان پر شده هم در دهانش ندارد. او هر روز به دقت دندان هایش را مسواک می کند. راهی جز درمان فوری بیماری های موجود و رعایت بهداشت و رفع کاستی های گذشته نمی بینم.

▪ آیا می توانم لکه یی را که در اثر پوسیدگی روی یکی از دندان های جلویی من افتاده، در خانه پاک کنم؟

لکه یی که در اثر پوسیدگی ایجاد شده باشد با تمیز کردن پاک نمی شود. دندانپزشک قسمت های پوسیده را از روی دهان برمی دارد و جای آن را با مواد مخصوص (آمالگام یا کامپوزیت) پر می کند. ممکن است لکه ایجاد شده در جلو دندان شما پوسیدگی نباشد و به دلیل جرم یا رنگ گرفتگی باشد. رنگ دندان را در بیشتر موارد می توان در خانه با مسواک و خمیردندان پاک کرد، اما برای جرم گیری یا ترمیم پوسیدگی باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

▪ برای جلوگیری از زردی دندان چه کار می شود کرد؟

استفاده از مواد رنگی مانند چای و قهوه و سیگار کشیدن باعث ایجاد رنگ روی دندان می شود. برای کاهش این عارضه، باید از مسواک و خمیردندان به طور منظم استفاده کنید. در صورتی که رنگ دندان تان با مسواک از بین نمی رود، دندانپزشک با بروساژ می تواند آن را اصلاح کند. توجه کنید که جرم دندان که به شکل توده های زرد یا قهوه یی رنگ روی دندان و به ویژه در شیارهای محل التقای لثه و دندان تشکیل می شود، با رنگ (Stain) تفاوت دارد. جرم دندان به وسیله جرم گیری برداشته می شود. توجه کنید که در برخی افراد، رنگ دندان از ابتدا اندکی زردتر است و ناشی از مواد خارجی و رنگدانه ها نیست. در صورتی که با جرم گیری و بروساژ به رنگ دلخواه دست نمی یابید، توصیه می کنم با استفاده از روش بلیچینگ، فام دندان خود را سفیدتر کنید و به رنگ دلخواه برسید.

▪ آیا می شود دندان های بزرگ (خصوصاً دو دندان جلو) را کوچک کرد؟

انجام Reshape در حد برداشتن اندکی از مینای دندان (حدود یک میلیمتر) امکان پذیر است. کوچک تر کردن دندان ها با تراشیدن و روکش کردن آنها امکان پذیر است اما به دلیل آسیبی که به دندان سالم می رسد، توصیه نمی کنم.

برای زیباتر کردن لبخند، ممکن است بتوان از روش های دیگری استفاده کرد بی اینکه بخواهیم دندان بزرگ را کوچک کنیم.

- دیروز رفتم دندان عقلم را بکشم. آقای دکتر بعد از کلی تلاش فقط توانست یک ریشه را بیرون بیاورد. نفهمیدم دومی را چه کار کرد. می گفت فک جوش شده. کلی ور می رفت و یک چیزی پیچ می کرد، ولی چیزی هم بیرون نیاورد. الان بعد از دو روز کمی ناراحتم و فکر می کنم ممکن است عفونت کرده باشد. از دکتر پرسیدم کل دندان را درآوردی؟ گفت بله ولی من شک دارم. آیا ماندن یک ریشه خطرناک است؟ چه کار باید بکنم که مطمئن شوم؟

وقتی به رغم تلاش برای جدا کردن ریشه از فک، ریشه کوچک ترین حرکتی نکند، می توان امیدوار بود با باقی ماندن ریشه در داخل فک، عفونت نخواهد کرد. علی القاعده عفونت بر اثر جابه جا شدن و دست خوردن در بافت طبیعی ایجاد می شود. اگر دکترتان گفته است درآورده، می توانید خاطرجمع شوید که درآورده. از طرفی باقی ماندن ریشه در چنین شرایطی معمولاً خطری ندارد. یا برای همیشه در همان جا خواهد ماند یا به خودی خود بالا خواهد آمد و خارج خواهد شد. در برخی موارد، دست بردن و برداشتن زیاد استخوان مضرتر از باقی نگه داشتن اندکی از ریشه به قول شما «فک جوش» است. به دندانپزشک خود اعتماد کنید.

▪ آیا آدامس جویدن برای دندان ها مفید است یا مضر؟

جویدن آدامس های شوگر فری (که بدون قند هستند) برای دندان مفید است. آدامس های دیگر به خاطر اینکه دارای مواد قندی هستند و مواد قندی عداوت دیرینه یی با دندان دارند، توصیه نمی شود. جویدن آدامس علاوه بر اینکه تا حدودی وظیفه تمیزکنندگی برخی سطوح دندان را انجام می دهد، باعث تنظیم و جریان بزاق در دهان می شود. اثر خوشبوکنندگی آن را نیز نباید فراموش کرد. اگر دقت کرده باشید دندان های حساس یا مشکوک به خرابی، با جویدن آدامس دردناک می شوند که می تواند نشانه خوبی برای تشخیص بیماری باشد. سر فرصت مقاله مستقلی در این باره خواهم نوشت.

دکتر یاشیل احدی مقدم

جراح، دندانپزشک

www.doctoryashil.com