وقتی بدن با زبان خود حرف می زند

در اولین برخورد با اشخاص مختلف می توان از نحوه نشستن, ایستادن و حالات چهره متوجه بعضی روحیات آن ها شد

● ۷۸ درصد اطلاعات از طریق تماس چشمی رد و بدل می شود

در اولین برخورد با اشخاص مختلف می توان از نحوه نشستن، ایستادن و حالات چهره متوجه بعضی روحیات آن ها شد. مواردی از قبیل خاراندن سر، جویدن گوشه لب، دوری از تماس چشمی، قوز کردن، لبخند نزدن همه حکایت از ناموفق بودن برقراری ارتباط می کند. برعکس چهره گشاده و پرانرژی و لبخند طرف مقابل نشانه استقبال فرد از ادامه این ارتباط و گفت وگوست.

باید دانست در این مواقع این زبان بدن طرف مقابل است که بسیاری از حقایق را با شما درمیان می گذارد. مباحثی از قبیل شناختن حریم شخصی و حریم اجتماعی، حریم عمومی، حرکات چهره، چشم و دست، پا و نحوه ایستادن هم در دایره «زبان بدن» قرار می گیرد که در این مطلب شما را با این زبان بیشتر آشنا می کنیم.انسان به هنگام انتقال پیام به دیگران به طور ناخودآگاه واکنش هایی نشان می دهد. در یک پیام که بین ۲ نفر مبادله می شود، ۴۵ درصد کلامی و ۵۵ درصد غیرکلامی است. بنابراین به وضوح می توان دریافت که پیام های غیرکلامی که انسان ها با یکدیگر رد و بدل می کنند چه جایگاه ویژه ای در ارتباطات دارد.

سیدحسین حسینی کارشناس روان شناس بالینی با بیان این مطلب به خراسان می گوید: پیام های غیرکلامی شامل حالت چهره، نوع نگاه، حالت لب ها، تن صدا، وضعیت بدن، حرکات سر و بدن، فاصله فیزیکی، تماس و ظاهر فرد می شود که از آن به «زبان بدن» یاد می شود. خوب است بدانید ۷۸ درصد اطلاعات از طریق تماس چشمی بین افراد رد و بدل می شود. گوش ۹ درصد و دیگر حواس ۴ درصد در انتقال پیام نقش دارد. جالب است که اعتبار پیام های غیرکلامی ۵ برابر پیام کلامی است شاید به این علت که «زبان بدن» هرگز دروغ نمی گوید. یکی از بهترین راه های افزایش مهارت برقراری ارتباط با دیگران کنترل بر زبان بدن است.

به عبارت دیگر در ارتباط با دیگران آشنایی با «زبان بدن»، شناسایی دقیق حالات چهره و بدن به هنگام تعامل با دیگران و کنترل آن ضروری است.ارتباطات غیرکلامی خود به ۳ دسته تقسیم می شود. زبان اشاره شامل ژست، وضعیت بدن، زبان عمل مثل حرکاتی که برای رفع نیازهای بدن انجام می دهیم و زبان اشیا شامل نمایش اشیای عادی نمایش پوشاک و اشیای دیگری که فرد به همراه دارد. در این جا ما فقط به بخش اول که شامل «زبان بدن» است، می پردازیم.

به گفته این مشاور خانواده آشنایی با «زبان بدن» یکی از بهترین راه های شناسایی رفتار خود و دیگران است و از روی حرکات چهره و صورت، ابرو، لب، ژست ها شامل حرکاتی در به کار بردن دست ها، انگشتان، سر و گردن، تنه و پاها، حالت های بدنی شامل نشستن، ایستادن، راه رفتن و... می توان به رفتار فرد مقابل پی برد. بعضی از افراد در برخی موقعیت ها ژست های مشابه می گیرند. در این مواقع گفته می شود که این حرکات به صورت ژنتیکی به افراد یک خانواده منتقل می شود. مثل شباهت در کفش پوشیدن، پوشیدن کت، گذاشتن دست روی سینه، حرکات تایید و انکار با سر و نشان دادن دندان ها.

ناگفته نماند که حرکات بدن در فرهنگ های مختلف معانی متفاوتی دارد اما آن قدر شباهت وجود دارد که بتوان آن ها را دسته بندی کرد.خوب است بدانید فاصله فیزیکی نشانه خوبی در برآورد یک رابطه است. دو فرد صمیمی به طور طبیعی در ۱۵ تا ۴۵ سانتی متری یکدیگر قرار می گیرند و وقتی دو فرد کار شخصی داشته باشند ۴۵ تا ۱۲۰ سانتی متر از هم فاصله می گیرند. دقت کنید که این دو نفر ممکن است یکدیگر را نشناسند و فقط به دلیل موضوع شخصی و خصوصی که پیش آمده است، به هم نزدیک شده اند.در یک رابطه اجتماعی افراد ۱۲۰ تا ۳۶۰ سانتی متر از یکدیگر فاصله می گیرند و ناگفته پیداست که این حریم ها در فرهنگ های مختلف، تفاوت دارد و متغیر است.به طور کلی می توان به فاصله نشستن آدم ها از یکدیگر در فضاهای عمومی مثل نیمکت پارک، سینما، اتوبوس و آسانسور اشاره کرد.

● وضعیت بدن

وضعیت بدن به هنگام گفت وگو با دیگران حامل پیام های متفاوتی است. وقتی بدن بر خلاف سر جهت دار شود، نشانگر مسیر مورد علاقه ذهن فرد است. به عبارتی سر، جهت فرد گفت وگوشونده را نشان می دهد اما جهت بدن است که علاقه واقعی فرد را می رساند. فرد در چنین حالتی کاری بر خلاف میلش را انجام می دهد. زاویه صفر درجه بدن نسبت به دیگران، بیانگر نیاز به حفظ حریم خصوصی فرد است و زاویه ۹۰ درجه نیاز به استقلال را نشان می دهد. زاویه مثلثی به اضافه شدن شخص سوم به گفت وگو نشانه پذیرش وی است و نگه داشتن سر به سمت طرف مقابل و تغییر جهت همراه با او نشانگر تمایل ادامه گفت وگو با اوست.

حسینی درباره حرکات دست ها می گوید: نشان دادن کف دست در حالی که باز است نشانگر ادای سوگند است و دست روی سینه و قلب صداقت را می رساند. نشان دادن انگشت اشاره تنبیه، اخطار، دستور و پرخاش را به ذهن متبادر می کند. انگشتان گرد شده مقابل صورت، ناکامی، روحیه منفی و پنهان کاری را نشان می دهد و دست های شیب دار مایل به پایین اعتماد به نفس بالا را می رساند. مالیدن دست ها به هم نشانگر اشتیاق است. گرفتن مچ دست و آرنج دست ها از پشت بی قراری و تلاش برای کنترل خود را نشان می دهد. زمانی که فرد روی بینی یا دهانش دست می گذارد، در واقع دارد چیزی را مخفی می کند و مالیدن چشم، کشیدن گوش حاکی از بی میلی به دیدن یا شنیدن است و فرد می خواهد بحث را خاتمه دهد. ضربه زدن با پا به زمین یا ضرب گرفتن با دست نشانه بی صبری و بی تابی است. وقتی فردی با انگشتش به شقیقه اش می زند در حال ارزیابی موقعیتی است و در حالت دست به سینه در حال دفاع از خود است و ممکن است انتقاد کند. جمع کردن دست های افتاده در مقابل بدن نشانه اطاعت از مقام بالاتر است. وقتی فردی با کیفش مانعی در مقابل بدن قرار می دهد، در واقع سعی می کند ناراحتی اش را پنهان کند.

● تماس چشمی

برای نتیجه گرفتن از یک گفت وگوی صحیح و تبادل واقعی پیام لازم است ۶۰ تا ۷۰ درصد نگاه ها با هم تلاقی پیدا کند. در یک محاوره معمولی وقتی ۲ نفر با هم صحبت می کنند ۶۰ درصد دو طرف به هم نگاه می کنند در ۳۰ درصد موارد تلاقی نگاه صورت می گیرد. نگاه متقابل یک ثانیه است و نگاه خیره نباید بیش از ۳ ثانیه طول بکشد و در طول محاوره فاصله تماس چشمی هم کمتر و کمتر می شود. انبساط مردمک می تواند حاکی از علاقه باشد و انقباض آن علامت عصبانیت است.

برقرار نکردن تماس چشمی از سوی یکی از طرفین ممکن است نشانه پنهان کردن یک موضوع باشد. ابروی بالا رفته و نگاه روبه بالا عصبانیت، شک و تردید و انتقاد را می رساند و ابروی بالارفته و نگاه به کناره ها همراه با تکان دادن سر علاقه مندی و ارزیابی و ابروی بالا رفته در حالی که گوشه های دهان پایین افتاده است، تعجب را نشان می دهد.بستن چشم ها بر چهره فرد دیگر، عصبانیت و دلسردی را می رساند گره کردن ابروها حاکی از خشم، بالا بردن ابروها تعجب و دریافت، تکان دادن سر به پایین تایید و تسلیم، تکان دادن به اطراف مخالفت و تاسف است.

● وضعیت بدن

به گفته حسینی وقتی فردی شانه ها را بالا می اندازد در واقع از خود رفع مسئولیت می کند شاید هم موضوع را نفهمیده است. مالیدن چانه یعنی ارزیابی موقعیت، دست به کمر ایستادن حاکی از مقابله، دست به چانه زدن حاکی از اشتیاق است. دانستن این موضوعات وقتی جالب می شود که بدانید وقتی بین پیام کلامی و غیرکلامی تقابل وجود دارد معمولا افراد به پیام های غیرکلامی توجه می کنند. به عنوان مثال گفتن «ببخشید» بدون ارسال پیام های غیرکلامی معمولا از سوی طرف مقابل رد می شود. درست به همین دلیل است که گفته می شود اگر می خواهید حقیقت فردی را دریابید به آنچه می گوید گوش نکنید بلکه به آنچه نمی گوید گوش کنید. این حرف به معنای دریافت و شناسایی زبان بدن است.

نویسنده: عظیمی مروی