کتاب های مُجاز در بساط غیرمُجاز فروش ها

همه کتابخوان ها گذرشان به کتابفروشی های دست دوم افتاده است به هر حال زمانی بوده که برخی کتاب ها بنابر مسائلی چاپ نشده اند و کتابخوان ها ناچار بودند افست این کتاب ها را از دستفروش های کنار خیابان بخرند یا از کتابفروشی های دست دوم

همه کتابخوان‌ها گذرشان به کتابفروشی‌های دست‌دوم افتاده است. به هر حال زمانی بوده که برخی کتاب‌ها بنابر مسائلی چاپ نشده‌اند و کتابخوان‌ها ناچار بودند افست این کتاب‌ها را از دستفروش‌های کنار خیابان بخرند یا از کتابفروشی‌های دست دوم.

چاپ نکردن برخی کتاب ها به صورت قانونی و از سوی ناشری مشخص در بازه های زمانی مختلف سبب شده است، شغلی کاذب شکل بگیرد.

مصداق عینی و بیرونی این شغل کاذب را می توان در همین کتابفروش هایی که کنار خیابان بساط می کنند و کتاب های افستی یا به اصطلاح ممنوعه را می فروشند، مشاهده کرد.

همین دستفروش ها بازار سیاهی برای کتاب درست کرده اند. برخی با چاپ کتاب های ممنوعه به صورت افست و با علم بر این که چنین کتاب هایی طرفداران خاصی دارد، به سودآوری خوبی دست می یابند.

به دلیل رونق بازار کتاب های افستی، عرضه این کتاب ها از بساط پیاده روها فراتر رفته است. در تهران راسته بین خیابان جمالزاده تا میدان انقلاب پاتوقی برای عرضه کتاب های اینچنینی شده است.

در آنجا می توان همه جور کتابی پیدا کرد. از کتاب های روز گرفته تا قدیمی یا افستی و حتی اصل کتاب ها که برخی از آنها پیش از انقلاب منتشر شده اند.

کتاب های زیادی را می توان نام برد که در سال های اخیر به شکل افست یا ریسو چاپ و توسط دستفروش ها و دست دوم فروش ها عرضه شده اند. این کتاب ها تنها مربوط به داستان و رمان یا موضوع مشخص دیگری نمی شود بلکه بسیاری از حوزه ها را در برمی گیرد.

از رمان تا مجموعه شعر یا برخی کتاب های مربوط به مسائل جنسی را می توان در میان معروف ترین کتاب های افستی دید.

از جمله معروف ترین کتاب های افستی می توان به بسیاری از آثار دکتر شریعتی، صادق هدایت، برخی آثار جمالزاده، آثار نویسندگان عرفان های دروغین، کتاب «دو قرن سکوت» دکتر عبدالحسین زرین کوب، رمان «صد سال تنهایی» مارکز، «ادبیات چیست» نوشته ژان پل سارتر با ترجمه ابوالحسن نجفی و نیز شعرهای ایرج میرزا و کارو اشاره کرد.

نکته جالب این که برخی از این کتاب ها، به رغم انتشار رسمی، همچنان به صورت افست چاپ می شوند و در دست دوم فروشی ها و بساط کنار خیابان به فروش می رسند.

مثلا کتاب دو قرن سکوت مرحوم دکتر زرین کوب با مقدمه ای از استاد مطهری و مقدمه خاصی از خود نگارنده این روزها به شکل رسمی در بازار کتاب وجود دارد و متن اصلی آن دچار هیچ گونه ممیزی نشده است، به رغم این مساله اما نسخه افست این کتاب در اغلب بساط های غیرمجازفروشان وجود دارد.

کتاب دیگری که به صورت کاملا مجاز منتشر شده است، رمان صد سال تنهایی با ترجمه بهمن فرزانه یا رمان «زوربای یونانی» با ترجمه محمد قاضی است.

کتاب ادبیات چیست نوشته سارتر با ترجمه ابوالحسن نجفی هم چند سال قبل با ویرایش جدید مترجم و مقدمه ای مبسوط منتشر شده است.

آثار صادق هدایت هم در بازه های زمانی مختلف از سوی ناشران مختلف چه به صورت یکجا و چه به صورت پراکنده منتشر شده اند.

آثار دکتر شریعتی نیز چنین هستند و بسیاری از این آثار امروز به صورت قانونی و با مجوز اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده اند.

اما به نظر می رسد به دلایل مختلف از جمله نبود اطلاع رسانی شفاف در این حوزه ـ که آن هم می تواند دلایل متنوعی داشته باشد ـ هنوز بسیاری از مردم خیال می کنند این کتاب ها جزو آثار ممنوعه هستند.

در حالی که اگر بدانند این کتاب ها با چاپ نو، کاغذ با کیفیت تر و قیمتی تقریبا معادل همان قیمت افست منتشر شده اند، هرگز آب در آسیاب عرضه کنندگان کتاب های افستی نمی ریزند و به رونق بازار سیاه کتاب کمک نمی کنند.

سجاد روشنی