پیکاسو از سرقت تا رکوردشکنی

پابلو پیکاسو در سالی که گذشت هم مورد توجه بسیار خریداران آثار هنری قرار گرفت و هم سارقان آثار هنری اولین اتفاق مهم که پیکاسو را به تیتر اخبار بدل کرد رکوردشکنی یکی از تابلوهای او بود

پابلو پیکاسو در سالی که گذشت هم مورد توجه بسیار خریداران آثار هنری قرار گرفت و هم سارقان آثار هنری. اولین اتفاق مهم که پیکاسو را به تیتر اخبار بدل کرد رکوردشکنی یکی از تابلوهای او بود.

این اثر با عنوان «برگ‌های سبز و تندیس» در سال ۱۹۳۲ کشیده شد و در حراجی کریستی نیویورک به قیمت ۱۰۶ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار فروش رفت.

پیشتر رکورد گرانترین اثر هنری فروخته شده در حراجی متعلق به آلبرتو جاکومتی مجسمه‌ساز ایتالیایی بود که یکی از آثارش به نام «مرد متحرک» به قیمت ۱۰۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار فروخته شده بود. این اثر اواخر سال در گالری «تیت» لندن پس از ۵۰ سال برای اولین بار به نمایش گذاشته شد.

● اولین سرقت

مدتی بعد موزه هنرهای معاصر پاریس مورد سرقت قرار گرفت و تابلوهایی به ارزش بالغ بر ۱۲۵ میلیون دلار به سرقت رفتند.

آثار به سرقت رفته از این قرار بودند: «کبوتر با دانه‌های سبز» اثر پیکاسو، «روستایی» اثر ماتیس، «درخت زیتون در نزدیکی ایستک» اثر ژرژ باروک، «زن در میدان تیر» اثر مودیلیانی و «طبیعت بیجان و شمعدان» اثر فرنان لژه.

در همان روز اثری دیگر از پیکاسو در خانه مجموعه‌داری هنری در جنوب پاریس به سرقت رفت. سارقان مجموعه‌دار را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داده بودند.

مهم‌ترین اثر به سرقت رفته لیتوگرافی از چهره یک زن بوده اثر پیکاسو بود. لیتوگراف کپی قانونی از یک اثر هنری است که خود هنرمند یا فردی دیگر ساخته است. با توجه به کیفیت چاپ، ارزش این کپی بالا و پایین می‌رود. دیگر آثار به سرقت رفته چندان مهم نبوده‌اند.

این سرقت یکی دیگر از سرقت‌های زنجیره‌ای در مارسی بود که از مدتی پیش آغاز شده بود. تا آن زمان سارقان حدود ۳۰ تابلو نقاشی دزدیده‌اند، از جمله تابلویی از پیکاسو از ویلایی شخصی در ماه ژانویه.

● بزرگ‌ترین نقاشی و چند رکوردشکنی

مدتی بعد پیکاسو باز هم در دنیای حراج آثار هنری خودی نشان داد. تابلو نقاشی «پرتره آنخل فرناندز دِسوتو» اثر پابلو پیکاسو، یکی از آثار دوران اندوه این هنرمند به قیمت ۵۲ میلیون دلار در حراجی در لندن فروخته شد. حراجی پیشتر ارزش این تابلو را بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون پوند تخمین زده بود.

این تابلو در سال ۱۹۰۳ کشیده شد و یکی از نقاط اوج پیکاسو در دوره‌ای از نقاشی‌اش موسوم به دوران اندوه است، این اثر مهارت پیکاسو در سبک متمایزش در کشیدن پرتره را به نمایش می‌گذارد.

و بعد نوبت به بزرگ‌ترین نقاشی پیکاسو رسید. این نقاشی روی پارچه‌ای در اندازه ۱۰ متر و ۴۰ سانتیمتر در ۱۱ متر و ۷۰ سانتیمتر کشیده شده و مرداد ماه در نمایشگاهی در لندن رونمایی شد.

این تابلو نقاشی پیشتر در سال ۱۹۲۴ در جریان اجراهای گروه باله روسیه استفاده شده بود. از آن زمان تاکنون اولین بار بود که این تابلو در نمایشگاهی به نمایش گذاشته می‌شد.

پیکاسو اواخر مرداد ماه یک رکورد دیگر نیز زد؛ بیش از ۷۰۰ هزار نفر در طول ۱۷ هفته از نمایشگاه آثار پابلو پیکاسو در موزه هنر متروپالیتن بازدید کردند.

بدین ترتیب رکورد بازدید از نمایشگاه‌های موزه هنر متروپالیتن شکسته شد، رکورد قبلی در دست نمایشگاه هنر امپرسیونیستی سال ۲۰۰۱ بود.

این نمایشگاه که از ۱۹ آوریل تا ۱۵ اوت برپا بود بر آثاری از پیکاسو تمرکز داشت. تعداد بلیت‌های فروخته شده به ۷۰۳ هزار و ۲۵۶ نفر رسید. بدین ترتیب روزانه شش هزار و ۷۰۰ نفر از این نمایشگاه بازدید کرده‌اند و روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه با ۱۰ هزار نفر بازدیدکننده اوج ترافیک بازدید از نمایشگاه بوده‌اند.

پیکاسو یک ماه بعد باز هم رکوردشکنی کرد. یکی از آثار چاپ پابلو پیکاسو به قیمت دو میلیون دلار در حراجی سوتبی فروخته شد و رکورد فروش یک اثر چاپ به تنهایی را شکست.

این اثر «La Minotauromachie» نام داشت. رکورد قبلی فروش در میان چاپ‌های پیکاسو به سال ۱۹۹۰ و نسخه دیگری از همین اثر برمی‌گردد که به قیمت ۸۸۰ هزار پوند فروخته شد.

رکورد قبلی گرانترین اثر چاپ در حراجی‌ها متعلق به «خون‌آشام ۲» اثر ادوارد مونک است که در سال ۲۰۰۷ در حراجی در اوسلو به قیمت یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلار فروخته شد.

● سرقت و ماجرای عجیب

و بعد نوبت به پرونده‌ای مشکوک رسید. یک متخصص برق ادعا کرد ۲۷۱ اثر پیکاسو چندین و چند سال در گاراژ او بوده‌اند.

نظرات درمورد گنجینه گاراژ متخصص برق متفاوت بود؛ میراث‌داران پیکاسو این مرد را سارق می‌دانستند، اهالی هنر از این کشف هنری ذوق‌زده شدند و خود مرد که مسئول نصب دزدگیر برای خانه پیکاسو بوده این آثار را هدیه‌ای از سوی مشهورترین هنرمند قرن بیستم دانست.

این آثار که در اختیار پیر لوگونه بودند شامل لیتوگراف، پرتره، یک نقاشی آبرنگ و چندین طراحی است که بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۳۲، دورانی که پیکاسو به شدت خلاق و پرکار بود و تازه از بارسلون به پاریس نقل مکان کرده بود کشیده شده‌اند.

طراحی سرشار از رنگ یک دست، طراحی از همسر اول هنرمند یعنی اولگا خالخولفا که بالرینی اهل روسیه بود در حالت نشسته و کلاژی از پیپ و بطری از جمله این آثار هستند.

کلاژ مذکور به همراه هشت کلاژ دیگر مجموعه به تنهایی ۴۰ میلیون یورو ارزش دارند. در حال حاضر تمامی آثار در دست آژانسی در فرانسه است که مسئول مبارزه با قاچاق غیرقانوی اشیاء هنری است.

لوگونه ۷۱ ساله ادعا کرد در سه ملک پیکاسو در جنوب فرانسه کار کرده است؛ ویلایی در کن، عمارتی در ووونارژ و خانه‌ای روستایی در موگین، محل فوت پیکاسو در سال ۱۹۷۳. در روزنامه فرانسوی «لیبراسیون» که دوشنبه این پرونده را فاش کرد آمده است لوگونه مسئول نصب دستگاه دزدگیر در خانه روستایی بوده.

پیر لوگونه مدعی بود صندوقی از آثار پیکاسو را همسر دوم پیکاسو یعنی ژاکلین روژ به او هدیه کرده است.

او گفت: «مادام آنها را به من داد. و وقتی او این کار را کرده حتما پیکاسو باخبر بوده.» روژ سال ۱۹۸۶ درگذشت. او ادامه داد: «بسته کوچکی بود. اندازه توپ بسکتبال. طراحی‌های کوچک و چیزهای عجیب و غریبی بودند. ممکن بود دور ریخته شوند.»

و باز هم سرقتی دیگر و پیکاسو؛ اواخر سال میلادی گذشته سه سارق نقابدار کامیونی حاوی ۲۸ اثر هنری را به سرقت بردند.

پلیس اسپانیا اعلام کرده در این کامیون آثاری از پیکاسو، فرناندو بوترو هنرمند کلمبیایی و ادواردو چیلیدا مجسمه‌ساز اسپانیایی قرار داشته است.

پلیس ارزش این آثار را دو میلیون و ۷۰۰ هزار یورو تخمین زد اما رسانه‌های اسپانیا ارزش این آثار را پنج میلیون یورو محاسبه کرده و گفتند برخی از آثار بیمه نبوده‌اند.

این آثار متعلق به شش گالری در مادرید، بارسلون و کلن در آلمان بودند و همگی از نمایشگاهی در آلمان به اسپانیا منتقل شده بودند.

«دفتر ثبت آثار گمشده» که مسئول ردیابی آثار هنری سرقتی، قاچاق و گمشده است ۷۰۲ اثر پیکاسو را سرقتی اعلام کرده است. این آثار شامل نقاشی، لیتوگراف، طراحی و کار روی سرامیک هستند. در پایگاه داده‌های این دفتر در بین ۲۱۴ هزار اثر گمشده یا سرقت‌شده، بیشترین آمار در دست پیکاسو، هنرمند کوبیست است.

و بالاخره...

و آخرین عملکرد پیکاسو در سالی که گذشته به حراجی سوتبی در لندن برمی گردد. تابلو نقاشی پابلو پیکاسو از ماری-تراز والتر به قیمت ۴۰ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار (۲۴ میلیون و ۲۰۰ هزار پوند) فروخته شد.

این تابلو با عنوان «La Lecture» که انتظار می‌رفت بین ۱۲ تا ۱۸ میلیون پوند به فروش برود، موجب شد مجموع فروش حراجی آثار «مدرن و امپرسیونیستی» سوتبی به ۶۸ میلیون و ۸۰۰ هزار پوند برسد.

به گفته سوتبی هفت خریدار بر سر خرید «La Lecture» با هم رقابت داشتند. این تابلو در سال ۱۹۳۲ کشیده شده است. رقابت خریداران شش دقیقه طول کشید. خریداران با تلفن در حراجی شرکت کردند و در نهایت خریداری ناشناس این اثر را خرید.

طبق آمار پیکاسو قدرتمندترین حضور را در حراجی‌ سال گذشته داشت.