روزنامه جارچی ملت

روزنامه جارچی ملت در تهران به مدیریت سید حسین ابراهیم زاده تأسیس و در سال ۱۳۲۸ هـ . ق منتشر شده است.
شماره ۱۰ سال اول این روزنامه به عنوان نمونه در چهار صفحه به قطع ۵/۶ در ۵/۱۲، با …

روزنامه جارچی ملت در تهران به مدیریت سید حسین ابراهیم زاده تأسیس و در سال ۱۳۲۸ هـ . ق منتشر شده است.

شماره ۱۰ سال اول این روزنامه به عنوان نمونه در چهار صفحه به قطع ۵/۶ در ۵/۱۲، با چاپ سنگی در مطبعه میرزا علی اصغر طبع و در تاریخ شنبه ۱۷ ربیع الاول ۱۳۲۹ هـ. ق منتشر گردیده است.

اسم روزنامه به خط نستعلیق درشت و در بالا درج شده و در بالای عبارت "مشروطه بی قانون" و در یک طرف "آزادی، استبداد" و در طرف دیگر "توقیف قانون" در زیر آن این شعر درج شده:

مشروطه نگه دار که مشروطه نکوست هم لایق دشمن است و هم لایق دوست

در شماره ده این روزنامه و همچنین سایر شماره ها صفحات اول و آخر روزنامه مشتمل بر کاریکاتور می باشد. کاریکاتور شماره ۲۴ فرار محمد علی شاه به طرف روسیه و از شماره ۲۹ تصویر مظفر الدین شاه با سالار الدوله و شعاع الدوله است. کاریکاتور های روزنامه مانند سایر کاریکاتور های روزنامه آن ایام مشروحا توضیح داده شده اند. در این شماره و نیز در شماره های دیگر اشعاری جالب با عنوان ادبیات درج است.

مندرجات روزنامه پس از درج سرمقاله یا مقاله اساسی انتقاد از اوضاع سیاسی ـ اجتماعی و داد خواهی از اولیای امور می باشد. به همین علت انتقادی بودن و مخصوصا کاریکاتور های آنها این روزنامه همواره توقیف می شده است.

حتی یک بار هم مدیر روزنامه همراه روزنامه اش توقیف شد. در روزنامه چهره نما در مورد توقیف روزنامه جارچی ملت آمده است: "تقریبا سه ماه قبل یعنی ۱۹ ذی الحجه، روزنامه جارچی ملت را با جناب آقای "سید حسین ابراهیم زاده" مدیر او به حکم وزارت داخله توقیف کردند پس از چند روز مدیر را رها کردند که گویا تقصیر و گناهی به این فدایی ملت و معارف ایران وارد نیاوردند."

جارچی ملت در سال ۱۳۳۷ هـ.ق پس از یک سال توقیف، در اوایل شعبان سال مذکور به امر دولت از توقیف خارج و اولین شماره سال یازدهم آن در نیمه شعبان به چاپ رسید.

در شماره اول سال دوم اسم روزنامه (جارچی ملت) در عنوان روزنامه روی سینه مردی که دهان باز کرده و یک دست بر بناگوش گذاشته، نوشته شده و به جای کاریکاتور صفحه اول تصویر میرزا عبد الرزاق خان سرتیپ مهندس علوم ریاضی و جغرافی کشیده شد و در ذیل آن شرحی نوشته است. ‏

جارچی ملت چنان که اشاره شد پس از توقیف یک ساله، سال یازدهم خود را در سال ۱۲۹۹ هـ.ش شروع نموده است و در سال مذکور مرتبا هر ماه سه یا چهار شماره منتشره نموده است. چنان که شماره های ۱۳، ۱۴ و ۱۵ سال یازدهم روزنامه در برج اسد و شماره های ۱۷ و ۱۸ در برج سنبله و شماره های ۱۹ و ۲۰ در برج میزان و شماره های ۲۳ و ۲۴ آن در برج دلو سال ۱۲۹۹ هـ .ش توزیع شده است. ‏

شماره اول سال شانزدهم روزنامه در تاریخ سه شنبه ۲۶ ذی الحجه منتشر شده است و سر مقاله آن تحت عنوان "شانزدهمین سال" درج گردیده است. از این پس نیز جارچی ملت کم و بیش منتشر گردیده تا سال ۱۳۰۵ هـ .ش که در ۲۹ فروردین این سال شورای عالی فرهنگ امتیاز روزنامه را در تهران به میرزا علی خان ندایی وا گذاشته و از آن پی جارچی ملت به مدیریت میرزا علی خان ندایی انتشار یافته است.

سمیرا افراسیابی