پنجشنبه, ۱۴ تیر, ۱۴۰۳ / 4 July, 2024
نقش با تصاویر تشبیهی رمزی
![نقش با تصاویر تشبیهی رمزی](/web/imgs/16/96/8i7wu1.jpeg)
جدای از مجموعه عناصر خطّی که در دورهی فاطمی، در تزیینات به شیوهی متمایز اسلامی، مورد عنایت خاص قرار گرفته بود. تعدادی از این نوع تزیینات در قید و بند قرار نگرفته و همچنان استوار ایستاده بودند، مانند تزیینات با تصاویر موجودات زنده که شامل تصویر انسان و حیوان است و تزیینکنندگان این دوره از شیوههای خاص، در مکانهای مختلف استفاده کردند.
البته به جز مکانهای مذهبی که بدون شک، در این مکانها، چیزی در این مورد، یافت نمیشود. اسناد تاریخی، به کرّات از این تصاویر یاد میکنند. همچنانکه موزهها، تعداد زیادی از اینها را در خود نگهداری میکنند.
بیشترین نمونه از این مجموعهها، قطعات چوبی تراشیده شده است که در موزهی عربی قاهره نگهداری میشود و به عنوان قطعهای از یکی از کاخهای دورهی فاطمی به شمار میرود. در اینگونه قطعات تزیینی اشیایی مانند مدالهایی را مییابیم که بهوسیلهی دو نوار مشبک احاطه شده که مجموعهای از تصاویر و اشکال بهصورت برجسته، اعم از تزیینات گیاهی و بافته شده، آن را در بر گرفته است.
این اشکال در واقع اشباح نیست، بلکه تصاویری زنده است که رنگ و حرکت و خطوط آن به وضوح پیداست و مناظری چون شرابخواری، موسیقی، رقص، شکار، مبارزه و مسافرت را مجسم میکند. موضوعات این تابلوها عبارت بود از زندگی، لهوولعب، ورزش که بزرگان قصر آن را انجام میدادند و یا حداقل نمونهی بارزی از زندگی اُمرا و بزرگان بود که از شرق، به کاخهای اسلامی راه یافته بود.
بدون شک، اکثر این اشکال و مجموعهها، ریشهای عراقی یا فارسی دارند و تصاویر این حیوانات با گونههای آسیایی، نسبتی دارند خصوصاً مجموعههایی از تصاویر حیوانات وحشی که حیوانی را گرفته و یا از پشت او را بر زمین میزنند.
شاید، شناخت منبع اصلی این حیوانات کار بسیار دشواری باشد، اما نسبت به بقیهی عناصر زینتی فاطمی اینگونه نیست، پس تمدن مصر در قرن یازدهم و دوازدهم چگونه توانست، یک اسلوب خطّی به دست آورده و به مبادی این شبکههای هندسی و عناصر تزیینی گیاهی دست یابد؟
این سخن دردآور است که گفته میشود، هنرمندان مسلمان برای خلق یک شکل از این نقشها، دریاها و اقیانوسهای زیادی را در نوردیدهاند. مثال بارز، در مورد تصویرهای زنده متداخل در تزیینات، به ما در کاخ گرانادا، در اسپانیا، میتوانیم ببینیم.
کاخی که بنونصر آن را ساخته است. به علاوه نکتهی قابلتوجه در مورد چشمهی معروف آن این است، که تصویر اشخاص موجود در برج زنان که به وضوح به تصویر کشیده شده است، از کارهای دورهی اسلامی به شمار میرود. بیمناسبت نیست که در اینجا اضافه نماییم.
اینگونه کارهای تقلیدی در مورد عناصر خطّی، در دورهی موحدی آشکار گشته است که ابتدا از قرن سیزدهم، در ساختمانهای کاخها آشکار شد و ما میتوانیم نام اینگونه تزیینات را شبکههای معماری بگذاریم که از قوسها و چندضلعیهای معینی تشکیل شده و در مقابل یکدیگر قرار گرفتهاند.
شبیه آنچه در گلدستهها با آن برخورد میکنیم و نسبت به کاشیهای تزیینی مثلثی شکل، برتری دارد.
نویسنده : دکتر عفیف البهنسی
مترجم : محمود پورآقاسی
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات سعید جلیلی مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم مناظره مناظره انتخاباتی سیاست ریاست جمهوری
هواشناسی شهرداری تهران ماه محرم سلامت قتل پلیس فضای مجازی سازمان هواشناسی وزارت بهداشت حوادث آتش سوزی قوه قضاییه
قیمت دلار قیمت طلا خودرو حقوق بازنشستگان قیمت خودرو مسکن بازار خودرو قیمت سکه دلار دولت سیزدهم تورم اقتصاد
محرم ثبت نام اربعین تلویزیون سینما فیلم سینمایی سارا بهرامی سینمای ایران تئاتر تخت جمشید علیرضا قربانی کتاب
دانش بنیان ماهواره کنکور ۱۴۰۳ آیفون کهکشان
غزه رژیم صهیونیستی فلسطین روسیه جنگ غزه دونالد ترامپ آمریکا ترکیه حزب الله لبنان فرانسه اوکراین چین
پرسپولیس فوتبال استقلال یورو 2024 علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس سپاهان کریستیانو رونالدو لیگ برتر جام ملت های اروپا باشگاه استقلال نقل و انتقالات
هوش مصنوعی گوگل الکامپ نمایشگاه الکامپ اینستاگرام سامسونگ ایرانسل وزیر ارتباطات
خواب دیابت تب دنگی قهوه کاهش وزن سبک زندگی مغز فشار خون مو