چگونه کودکان را تشویق کنیم؟

وقتی آرین را به خانه مادرم بردم با خوشحالی برایش تعریف کردم که امروز صبح آرین رخت‌خوابش را مرتب کرده...
مادرم گفت: «باید یک تحسین ویژه به کار می‌بردی تا تشویق شود.» من هم با خوشحالی …

وقتی آرین را به خانه مادرم بردم با خوشحالی برایش تعریف کردم که امروز صبح آرین رخت‌خوابش را مرتب کرده...

مادرم گفت: «باید یک تحسین ویژه به کار می‌بردی تا تشویق شود.» من هم با خوشحالی گفتم: «می‌دونم، اتفاقا امروز می‌خواهم برایش یک نوار قصه خوب بخرم» مادرم گفت: «خسته نباشی واقعا! یعنی تو اصلا هیچ تعریف و تمجید نکردی؟ آخه برای بچه سه ساله باید همان موقع تحسین می‌کردی، دختر خوب! تا ظهر او صد بار از یاد برده که چرا تشویق می‌شود. حالا هم برو سر کار، ظهر که برگشتی، صحبت می‌کنیم.» بعدش سراغ آرین رفت که در حیاط بود و بهش گفت: « شنیدم صبح رخت‌خوابتو جمع کردی. خیلی خوشم اومد. آفرین!». من به سر کار رفتم و از همکارانم نیز در همین رابطه سوالاتی کردم. رفتار آنها هم دست کمی از من نداشت. یکی می‌گفت: «روان‌شناس دخترم خواسته بود نکات مثبت رفتاری او را به صورت یادداشت روزانه تهیه کنیم. ما هیچی برای نوشتن پیدا نکردیم ولی وقتی رفتارهای او را از صبح برای دکتر تعریف کردیم باورتان نمی‌شود که هشت مورد برای تحسین روی کاغذ آورد؛ مثلا وقتی دخترم با دوستش بدون سر و صدا در اتاق مشغول بازی بود، ما اصلا به خاطر آنکه بسیار دوستانه اسباب‌بازی‌ها را تقسیم می‌کند، تحسین‌اش نمی‌کردیم اما تا چند دقیقه بعد بین آنها دعوایی شکل می‌گرفت با عصبانیت سراغشان می‌رفتیم و این رفتار نادرست را می‌دیدیم. انگار برای ما والدین فقط توجه به نکات منفی آسان است. خلاصه اینکه ما از دکتر یاد گرفتیم مناسب سن و اخلاق دخترمان از تحسین‌هایی مثل در آغوش گرفتن، کف زدن، بوسیدن و... استفاده کنیم.» همکارم می‌گفت دکتر گفته باید دقت کنید از واژه‌های «چه دختر خوبی» و مانند آن استفاده نکنید. در واقع رفتار کودک باید تحسین شود، نه شخصیت او. می‌گفت حالا می‌داند که حتی اگر دخترش یک اسباب‌بازی را از کف اتاقش جمع کند، چه‌طور به او آفرین بگوید: «چه کار خوبی کردی که عروسک و توپت را گذاشتی توی کمد. بگذار کمک کنم بقیه رو هم جمع کنی» یعنی هر پیشرفت رفتاری کوچک باید دیده شود و تحسین شود تا تقویت و تکرار گردد. از فردا من هم می‌خواهم تمرین کنم تا تحسین صحیح را در برنامه تقویتی آرین اجرا کنم.

الهه رضاییان