استریا چیست و چاره اش چیست

وقتی خبر بارداری ام را به خانواده دادم, ده ها توصیه از جانب آنها دریافت کردم و جالب اینکه همه توصیه می کردند پوستت را با فلان کرم و فلان روغن چرب نگه دار و اگر خارش داشتی, اصلا نخاران چون پوستت ترک می خورد و روی شکم, باسن, پهلوها, پشت بازو و زانوهایت پر می شود از خطوط صورتی رنگ و بدمنظره و پوشیدن لباس های دلخواه برایت ناممکن خواهد شد

وقتی خبر بارداری‌ام را به خانواده دادم، ده‌ها توصیه از جانب آنها دریافت کردم و جالب اینکه همه توصیه می‌کردند پوستت را با فلان کرم و فلان روغن چرب نگه دار و اگر خارش داشتی، اصلا نخاران چون پوستت ترک می‌خورد و روی شکم، باسن، پهلوها، پشت بازو و زانوهایت پر می‌شود از خطوط صورتی‌رنگ و بدمنظره و پوشیدن لباس‌های دلخواه برایت ناممکن خواهد شد...

از ترس ایجاد این مشکل شب و روز به پیشنهاد پزشکم یا کرم مخصوص ضدترک بارداری استفاده می‌کردم یا روغن زیتون. گزینه اول را بیشتر دوست داشتم چون هم بوی مطبوع‌تری داشت هم فورا جذب پوستم می‌شد. با وجود تمام این تمهیدات، راه‌راه‌های صورتی روی کمر و پهلوهایم افتاد. این موضوع را بهانه‌ای قراردادم برای گفت‌وگو با دکتر فریبا قلمکار، متخصص پوست و مو و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تا بیشتر در مورد استریا، دلایل بروز و به خصوص نحوه درمان آن بدانیم.

▪ علت واقعی استریا چیست؟

- استریا خطوط طولی روی پوست و دلیل آن هم آسیب دیدن بافت کلاژن لایه دوم پوست یا درم است.

▪ در چه شرایطی بافت کلاژن آسیب می‌بیند؟

- وقتی پوست تحت کشش قرار می‌گیرد الیاف کلاژن پوست در ناحیه درم آسیب می‌بیند و به صورت خطوط قابل مشاهده در سطح پوست ظاهر می‌شوند.

▪ پس اینکه گفته می‌شود استریا در افرادی بروز می‌کند که دچار افزایش وزن و بعد کاهش وزن می‌شوند، صحیح است؟

- تا حدی. علت بروز استریا دقیقا شناسایی نشده است ولی گفته می‌شود این مشکل تحت‌تاثیر هورمون‌ها و بیشتر در سنین بلوغ که اندازه نواحی مختلف بدن بزرگ می‌شود، بروز می‌کند. البته استریا در افراد مبتلا به بیماری کوشینگ یا کسانی که داروهای استروییدی موضعی یا خوراکی به مدت طولانی مصرف می‌کنند، دیده می‌شود.

▪ پس استریا مخصوص خانم‌های باردار نیست؟

- نه، استریا در هر دو جنس مذکر و مونث دیده می‌شود ولی احتمال بروز آن در دوران بلوغ و بارداری بیشتر است. البته مصرف برخی داروها یا ابتلا به برخی بیماری‌ها نیز می‌تواند عامل بروز آن باشد.

▪ کدام نواحی بدن بیشتر در معرض استریا هستند؟

- سینه‌ها، شکم، پشت زانو، ران، کمر، باسن و بازوها و به طور کلی نواحی‌ای که تحت تاثیر کشش و افزایش حجم قرار دارند.

▪ آیا برای استریا درمانی هم وجود دارد؟

- در حال حاضر استریا درمان قطعی ندارد. البته مصرف کرم‌های موضعی تقویت‌کننده بافت کلاژن، کرم‌های رتینوییدی و کرم‌های حاوی ترکیب‌های اسید میوه و کرم‌های حاوی ویتامین C می‌توانند تا حدی موثر باشند. مصرف کرم‌های رتینوییدی در دوران بارداری ممنوع است و به خانم‌های باردار توصیه می‌شود از کرم‌های حاوی اسیدهیالورونیک (ماده‌ای که از تولد تا پیری توسط لایه درونی پوست ساخته می‌شود و به قوام پوست کمک می‌کند. در کرم‌های آرایشی هم از این ماده استفاده می‌شود) استفاده کنند. برخی از انواع لیزر هم می‌توانند موثر باشد و قطر استریا را کمتر کنند اما انجام آنها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

▪ با توجه به هزینه‌های بالا، آیا واقعا لیزر در این مورد جوابگو است یا هزینه بیهوده صرف‌کردن است؟

- ما توصیه می‌کنیم در درجه اول بیمار از کرم‌های موضعی استفاده کند. ولی باید به او گفت که استریا درمان قطعی ندارد و نه کرم‌های موضعی و نه لیزر به بهبود صددرصد آن کمک نمی‌کنند. اینکه فرد کدام راه درمانی را انتخاب کند به خود او، میزان ناراحتی‌اش از بیماری، وضع مالی و حالت‌های روحی‌اش بستگی دارد.

▪ آیا استریا در زمان خاصی به درمان بهتر جواب می‌دهد؟

- بله، استریا در ابتدا قرمز است و به مرور صورتی و سفید می‌شود. بیشترین جواب استریا به درمان زمانی است که قرمزرنگ است و وقتی سفید شد، درمان سخت‌تر می‌شود.

▪ آیا راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود دارد؟

- نه، واقعا راه پیشگیری ندارد چون معمولا در دوران بلوغ یا بارداری به دنبال افزایش حجم نواحی مختلف بدن رخ می‌دهد. البته ثابت نگه‌داشتن وزن در شرایطی غیر از این ۲ دوران می‌تواند تا حد زیادی از پیشرفت آن جلوگیری کند.

▪ این باور که گفته می‌شود خاراندن پوست در دوران بارداری به بروز استریا کمک می‌کند، واقعیت دارد؟

- چنین موضوعی به صورت علمی به اثبات نرسیده است اما در هر صورت توصیه می‌کنیم خانم‌های باردار پوست?شان را نرم و مرطوب نگه دارند تا خیلی تحت کشیدگی قرار نگیرد. گرچه استریا تحت‌تاثیر کشیدگی‌هایی بروز می‌کند که عامل هورمونی دارند ولی نرم‌ نگه‌داشتن پوست می‌تواند تا حدی کمک‌کننده باشد.

▪ استریا زمینه خانوادگی و ارثی هم دارد؟

- نه، استریا زمینه ارثی ندارد ولی در نژاد ما ایرانی?ها زیاد دیده می‌شود و دلیل آن هم مشخص نیست.

سمیه مقصودعلی