«ژنو ۲» بدون ایران

«در شأن دبیرکل نبود» این انتقاد «محمدجواد ظریف», وزیرخارجه ایران از «بان کی مون», دبیرکل سازمان ملل است

«در شأن دبیرکل نبود»؛ این انتقاد «محمدجواد ظریف»، وزیرخارجه ایران از «بان‌کی‌مون»، دبیرکل سازمان‌ملل است. این اظهارات پس از آن صورت گرفت که دبیرکل سازمان‌ملل دعوتش از ایران برای حضور در «ژنو۲» را پس گرفت. بامداد سه‌شنبه «مارتین نسیرکی»، سخنگوی سازمان‌ملل‌متحد، طی بیانیه‌ای درخصوص حضور ایران در «ژنو۲» گفت که «بان‌کی‌مون» به‌دلیل «اظهارات علنی اخیر مقامات ایرانی ناامید شده و دعوت از این کشور برای شرکت در «ژنو۲» را پس می‌گیرد.»

او همچنین افزوده بود: «اظهارات عمومی ایران با گفت‌وگوهای دوجانبه با دبیرکل سازگار نیست و «ژنو۲» بدون حضور ایران برگزار خواهد شد.» «ظریف» در بازگشت از «ترکمنستان» در واکنش به این اقدام دبیرکل سازمان‌ملل، آن را تاسف‌بار دانست و گفت: «ما از اول اعلام کردیم که هیچ پیش‌شرطی را برای حضور ایران در اجلاس «ژنو۲» نمی‌پذیریم زیرا ایران نقش مهمی در این منطقه داشته و نمی‌توانند این نقش را نادیده بگیرند.» او ضمن رد ادعای «بان‌کی‌مون» مبنی بر پذیرفتن «ژنو۱» از سوی ایران، گفت: «در تمامی این تماس‌ها که اسنادش هم موجود است گفتم که هیچ‌گونه پیش‌شرطی را نپذیرفته و هرگونه اظهارنظر از سوی ایشان هم که متضمن این باشد که ایران شرطی را برای حضورش در ژنو پذیرفته است خلاف واقع می‌دانیم و بان‌کی‌مون کاملا از این موضوع مطلع بوده است و دیدگاه ما را به‌صورت صریح می‌دانست.» این درحالی است که دبیرکل سازمان‌ملل پس از اعلام خبر دعوت از ایران مدعی شده بود که «در گفت‌وگو با ظریف توافق کردیم که هدف از مذاکرات، برقراری یک نهاد حکومتی انتقالی با قدرت‌های اجرایی کامل بر اساس رضایت دوجانبه است.» وزیرخارجه ایران در این رابطه دو مساله را مایه تاسف ایران اعلام کرد. اولین نکته‌ای که «ظریف» به آن اشاره کرد، پس‌گرفتن دعوت ایران به‌دلیل تحت‌فشارقرارگرفتن «بان‌کی‌مون» بود. او در ادامه «نداشتن شهامت» در اعلام دلیل پس‌گرفتن دعوت از ایران را بسیار متاثرکننده‌تر از پس‌گرفتن دعوت ارزیابی کرد.

«ظریف» همچنین با بیان اینکه «این رفتار را در شأن دبیرکل سازمان‌ملل نمی‌دانم و باعث تاسف است که بان‌کی‌مون این رفتار را از خود نشان داده است» افزود: «آنها پس‌گرفتن دعوت از ایران را به اظهارنظرهایی که در ایران شده، نسبت می‌دهند و این نشان می‌دهد به‌دلیل فشاری که مشخصا از سوی آمریکا و برخی از گروه‌هایی که دستشان به خون مردم سوریه هم آلوده است این دعوت را پس گرفته و پس از این اقدام به‌دنبال توجیه است.» پس از دعوت از ایران، «بان‌کی‌مون» با انتقادهای شدید از سوی آمریکا، برخی کشورهای اروپایی و معارضین سوری و عربستان، یکی از حامیان منطقه‌ای تروریست‌های حاضر در سوریه روبه‌رو شد که آنها خواهان پس‌گرفتن دعوت از ایران بودند.

«محمدجواد ظریف» همچنین تاکید کرد: «ما چندان مشتاق نبودیم به این موضوع، ولی تنها به‌خاطر دعوتی که از ما شده بود قصد شرکت داشتیم.» «مرضیه افخم»، سخنگوی وزارت‌خارجه نیز در واکنش به حرکت دبیرکل سازمان‌ملل درپس‌گرفتن دعوت از ایران، با اظهار تاسف از این اقدام، خواستار اعلام دلیل واقعی لغو دعوت ایران از سوی سازمان‌ملل شد.

همچنین «عباس عراقچی»، معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت‌خارجه با بیان اینکه «بدون حضور ایران، مذاکرات «ژنو۲» شانس چندانی برای توقف درگیری‌ها ندارد» گفت: «بدون مشارکت تمامی طرف‌های تاثیرگذار نمی‌توان به راه‌حلی جامع برای بحران سوریه دست یافت. ایران نشست «ژنو۲» را دنبال می‌کند تا ببیند آیا در این نشست اقدامی برای توافق و رسیدن به راه‌حل انجام می‌شود یا خیر.» مذاکرات موسوم به «ژنو۲» امروز (دوم بهمن، ۲۲ ژانویه) در «مونترو» سوییس آغاز می‌شود و بنا بر گفته «بان‌کی‌مون» مذاکرات اصلی بین طرف‌های سوری روز جمعه (چهارم بهمن) در ژنو شروع می‌شود.

● انتقاد روسیه، استقبال آمریکا

در واکنشی بین‌المللی به اقدام غیرمنتظره دبیرکل سازمان‌ملل، «سرگئی لاوروف»، وزیرخارجه روسیه نیز با انتقاد از این اقدام، آن را «اشتباهی بزرگ» خواند که البته «فاجعه نیست.»

او در در ادامه بر مواضع پیشین روسیه مبنی بر «مهم‌بودن شرکت ایران در ژنو۲» تاکید کرد. او با بیان اینکه «لغو دعوت از ایران در عرصه مبارزه با تروریسم تاثیر می‌گذارد» ادامه داد: «جان کری، وزیر امورخارجه‌ آمریکا چندین مرتبه تاکید کرده است که ایران نقش مهمی می‌تواند در حل‌وفصل مساله سوریه داشته باشد.

پس‌گرفتن دعوت از ایران وجهه سازمان‌ملل را خدشه‌دار می‌کند.» وزیرخارجه روسیه براندازی نظام حاکم بر سوریه را «تفسیر غلط از معاهده ژنو ۱» دانست. «جن ساکی»، سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا دقایقی پس از اعلام خبر لغو دعوت ایران، از این اقدام سازمان‌ملل استقبال کرد.

در همین حال روزنامه «واشنگتن‌پست» در گزارشی، لابی «جان کری»، وزیرخارجه آمریکا با «بان‌کی‌مون» را عامل لغو دعوت ایران معرفی کرد و به نقل از مقامات آمریکایی آورد که آنها تصریح کرده بودند «اگر ایران در «ژنو۲» حضور داشته باشد، شرکت نخواهند کرد.» همچنین پایگاه خبری «الشرق‌الاوسط» خبر داد که «سعود الفیصل»، وزیرخارجه عربستان در گفت‌وگو با «احمد جربا»، رییس ائتلاف معارضان سوریه، از موضع مخالفان مبنی بر رد مشارکت ایران در کنفرانس «ژنو۲» حمایت کرده بود. «ویلیام هیگ»، وزیرخارجه انگلیس نیز در حساب کاربری‌اش در «توییتر» اقدام دبیرکل سازمان‌ملل در لغو دعوت ایران را اقدامی به‌جا توصیف کرده بود. اما برخلاف انگلیس، ایتالیا خواستار شرکت ایران در «ژنو۲» شد. «اما بونینو»، وزیرخارجه ایتالیا نیز با تاکید بر نقش برجسته ایران در حل‌وفصل مسایل منطقه‌ای و جهانی گفت: «حضور ایران در کنفرانس «ژنو۲» برای حل‌وفصل بحران سوریه ضروری است.»

● «داووس» با تمرکز بر ایران و سوریه

امروز دیپلمات‌های ایرانی برای شرکت در یک همایش بین‌المللی عازم سوییس خواهند شد؛ اما شهر مقصد «ژنو» و نشست مورد نظر «ژنو۲» نیست. «حسن روحانی» رییس‌جمهوری در صدر هیاتی دیپلماتیک به‌همراهی «ظریف» وزیرخارجه‌اش راهی داووس سوییس می‌شود تا پس از یک‌دهه، رییس‌جمهوری از ایران، در اجلاس جهانی اقتصاد در داووس شرکت کرده باشد. طبق برنامه قرار است روحانی روز پنجشنبه در این اجلاس سخنرانی کند.

به گفته «کلاوس شواب» بنیانگذار و رییس اجلاس جهانی اقتصاد در داووس، ایران و سوریه کشورهایی خواهند بود که در حاشیه این اجلاس بر آنها تمرکز و درباره آنها گفت‌وگو خواهد شد. «شواب» به «آسوشیتدپرس» گفته است: «میان دوهزارو۵۰۰ شرکت‌کننده نشست داووس و مقام‌های آمریکا، روسیه و نزدیک به ۴۰ کشوری که گفت‌وگوهای صلح سوریه (نشست ژنو۲) را در سوییس آغاز می‌کنند، تبادل دیداری وجود خواهد داشت.» «آسوشیتدپرس» می‌گوید ایران با وجود آنکه دعوت به کنفرانس صلح سوریه موسوم به «ژنو۲» از آن پس گرفته شده، اما همچنان می‌تواند با بسیاری از بازیگران اصلی برای پایان‌دادن به بحران سوریه تعامل داشته باشد.

● گفت‌وگوی تلفنی هیگ و ظریف درباره سوریه و توافق «ژنو»

ایسنا: محمدجواد ظریف در گفت‌وگوی تلفنی با همتای انگلیسی‌اش درباره روابط ایران و انگلیس، توافق ژنو و مساله سوریه تبادل‌نظر کردند. ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس در توییتر خود این خبر را اعلام کرد. او نوشته است: «دو طرف در این گفت‌وگوی تلفنی درباره سوریه و اجرای توافق ژنو تبادل‌نظر کردند.» همچنین دو طرف بر ادامه گام‌به‌گام گسترش روابط ایران و انگلیس تاکید کردند. در ادامه توییت هیگ آمده است: در این گفت‌وگوی تلفنی بر اهمیت آغاز مذاکرات ایران و ۱+۵ در راستای دستیابی به یک توافق جامع درباره مساله هسته‌ای ایران تاکید شد.وزیر خارجه انگلیس شهادت دیپلمات ایرانی در یمن را تسلیت گفت.