تفاوت میوه‌های فصلی و غیرفصلی

کارشناسان تغذیه بر این باروند که سالم‌ترین غذاهای دنیا، غذاهایی هستند که از مواد اولیه طبیعی و فصلی تهیه می‌شوند زیرا تغییراتی که در نتیجه گذر فصول از بهار به تابستان و یا …

کارشناسان تغذیه بر این باروند که سالم‌ترین غذاهای دنیا، غذاهایی هستند که از مواد اولیه طبیعی و فصلی تهیه می‌شوند زیرا تغییراتی که در نتیجه گذر فصول از بهار به تابستان و یا از پاییز به زمستان ایجاد می‌شوند، برای حفظ تعادل در منابع طبیعی زمین و اشکال مختلف حیات در آن، لازم و ضروری است. اما متاسفانه امروزه خیلی راحت، خوردن موادغذایی فصلی مانند میوه‌ها و سبزی‌ها را فراموش کرده‌ایم زیرا اکثر آنها در تمام فصول سال در دسترس‌مان هستند؛ مثلا در تابستان گوجه‌فرنگی مزرعه‌ای می‌خوریم و در زمستان گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای و دیگر برایمان مهم نیست که نوع اول هم خوش‌مزه‌تر است و هم ارزش غذایی بالاتری دارد (حاوی ویتامین C و ترکیبات فنلی بیشتری است.) ...

جالب است بدانید از آنجا که گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای نور خورشید را به صورت مستقیم دریافت نمی‌کند، با کمبود بسیاری از ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها روبه‌رو است. در عین حال، بسیاری از محصولات فصلی برای عرضه در فصل‌های گوناگون در انبارها و با شرایط ویژه (دمای زیر صفر درجه، تزریق گاز co۲ به محیط انبار، محلول پایشی کلسیم و ...) نگهداری می‌شوند و مثلا شما می‌توانید توت‌فرنگی را که یک میوه تابستانی است، در فصل پاییز مصرف کنید اما باید بدانید با گذشت زمان از ارزش غذایی اش کاسته شده و در واقع قابل مقایسه با نوع فصلی‌اش نیست.

البته نمی‌توان گفت که انبارداری ارزش غذایی تمام میوه‌ها را کاهش می‌دهد؛ مثلا سیب، کیوی و گلابی‌وحشی بر اثر انبارداری تقریبا همه ارزش غذایی خود را حفظ می‌کنند اما نکته مهم اینجا است که چرا تا وقتی میوه و سبزی فصلی در دسترس داریم،‌ باید از محصولات گلخانه‌‌ای، انباری، کنسروی و خشک‌شده بخوریم؟

گاهی دیده می‌شود که گروهی از میوه‌ها شامل توت‌فرنگی، آلبالو، گیلاس، هلو و گلابی، صیفی‌جات مانند باقلا، لوبیاسبز، نخودفرنگی، بامیه، هویج و سبزیجاتی مانند جعفری، نعناع و ترخون به روش‌های مختلف (به ویژه روش IQF) منجمد می‌شوند که این انجماد ضمن حفظ خواص ظاهری محصولات، ارزش غذایی آنها را تا حد زیادی حفظ می‌کند و در بسیاری از کشورها نیز کاربرد دارد. بنابراین با توجه به مطالب یاد شده نمی‌توان گفت که همه محصولات غیرفصلی فاقد ارزش غذایی هستند.

حتی این انبارداری در بسیاری از مواقع موجب می‌شود تا افراد در فصول دیگر هم میوه‌هایی را مصرف کنند که در آن فصل خاص به طور طبیعی موجود نیست اما نباید در کنار این محصولات، مصرف میوه‌های فصلی فراموش شود چرا که حاوی میزان حداکثر ویتامین‌ها هستند، هیچ‌گونه افزودنی و نگه‌دارنده‌ای ندارند، دارای طعم و کیفیت مناسبی بوده و ماندگاری بیشتری دارند و دیرتر از میوه‌های انباری، گلخانه‌ای، یخ‌زده و... خراب می‌شوند.

در بسیاری از مواقع نیز میوه‌های فصلی برای انبارداری و عرضه در فصل‌های دیگر، نارس چیده می‌شوند و هیچ‌وقت فرصتی پیدا نمی‌کنند تا همه ارزش غذایی، عطر و طعم عالی خود را به دست آورند زیرا گیاه آن‌قدر وقت نداشته تا تمام ترکیبات لازم را در میوه‌‌اش بپروراند؛ مثلا میوه‌هایی که به دلیل صادرات به مناطق دوردست به‌طور تقریبا نارس چیده می‌شوند، دارای چنین شرایطی هستند. پس تا می‌توانید از میوه‌های فصلی استفاده کنید که حداکثر ارزش‌غذایی را دارند و این موضوع را برای کودکان، نوجوانان و سالمندان خانواده‌تان جدی‌تر بگیرید.

وحید متقی

کارشناس ارشد باغبانی و زراعت