کاهش شنوایی کودکان

نوزاد از طریق حواس پنجگانه خود با دنیا ارتباط برقرار کرده و دائما در حال یادگیری است. حس شنوایی یکی از این حس‌های پنجگانه بوده که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هر گونه کاهش …

نوزاد از طریق حواس پنجگانه خود با دنیا ارتباط برقرار کرده و دائما در حال یادگیری است. حس شنوایی یکی از این حس‌های پنجگانه بوده که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هر گونه کاهش شنوایی می‌تواند برای آینده نوزاد مشکل‌آفرین باشد. بدیهی است که اگر میزان کاهش شنوایی نوزاد یا کودک شدید باشد تاثیر جبران‌ناپذیری بر یادگیری تکلم وی خواهد داشت.

هر چه این مشکل زودتر تشخیص داده شود بیشتر می‌توان نوزاد را به حالت طبیعی نزدیک کرد. با توجه به این‌که کاهش شنوایی شایع‌ترین اختلال مادرزادی بوده و متأسفانه بدون هیچ‌گونه علامت ظاهری است، ضروری است غربالگری شنوایی نوزادان در بدو تولد انجام شود در غیر این صورت تشخیص کاهش شنوایی معمولا تا ۲سالگی به تاخیر می‌افتد. در هر صورت به والدین توصیه می‌کنیم به محض احساس کم‌شنوایی در نوزاد یا کودک خود با پزشک مشورت کنند. چنانچه معلوم شود نوزاد یا کودکی دچار کاهش شنوایی است، خوشبختانه برنامه‌های توانبخشی ویژه‌ای برای آموزش او وجود دارد.

علل شایع کاهش شنوایی مادرزادی:

۱) عوامل ارثی و اختلالات ژنتیکی

۲) عفونت‌های ویروسی مادر در هنگام حاملگی مثل سرخجه که در این مورد باید گفت عفونت‌هایی خطرناکند که در ۳ ماهه اول حاملگی مادر را مبتلا کرده باشند.

۳) مصرف داروهای مخرب سیستم شنوایی در ۳ ماهه اول حاملگی مثل کینین و کلروکین جنتامایسین، امیکاسین و توبرامایسین. در این مورد لازم به تذکر است که آسیب‌پذیری سیستم شنوایی جنین مستقل از مادر است ، یعنی ممکن است با مصرف دارو، شنوایی مادر آسیبی نبیند ولی شنوایی جنین آسیب ببیند.

۴) نارس به دنیا آمدن نوزاد

۵) قرار گرفتن مادر در معرض اشعه ایکس (رادیولوژی) در ۳ ماهه اول حاملگی

۶) وارد آمدن ضربه به مادر در دوران حاملگی

اما علل کاهش شنوایی در کودکانی که در بدو تولد شنوایی نرمالی داشته‌اند و بتدریج دچار کاهش شنوایی شده‌اند، عبارتند از: زمینه ارثی، عفونت باکتریایی گوش، عفونت‌های ویروسی مثل اوریون، مصرف داروهای مخرب سیستم شنوایی، اختلالات متابولیسمی مثل بیماری‌های کلیوی و کم‌کاری تیروئید.

مواردی که اگر در نوزادی دیده شدند باید سیستم شنوایی نوزاد به طور کامل بررسی شود عبارتند از: سابقه خانوادگی کم‌شنوایی، عفونت‌های مادر به هنگام حاملگی، ناهنجاری‌های سر و گردن مثل ناهنجاری لاله گوش یا وجود شکاف کام، وزن کمتر از ۱۵۰۰ گرم (به‌هنگام تولد)، زردی نوزاد به حدی که نیاز به تعویض خون داشته باشد، مننژیت باکتریایی، مشکلات شدید نوزاد به هنگام تولد.

حدود ۵۰ درصد نوزادانی که با مشکل شنوایی به دنیا می‌آیند یا بتدریج به آن مبتلا می‌شوند هیچ یک از ریسک فاکتورهای فوق را ندارند و اینجاست که اهمیت توجه والدین به نحوه واکنش کودکشان به صداهای اطرافش روشن می‌شود.

چنانچه مشخص شد نوزاد مبتلا به کاهش شنوایی است هر چه زودتر سمعک برای او گذاشته شود بهتر است. به نحوی که اگر زیر ۶ ماهگی این کودک شناسایی شود و سمعک برایش شروع شود. ممکن است تکلم کاملا طبیعی پیدا کند.، بنابراین توصیه می‌کنیم به محض تشخیص سریعا کودک را نزد تکنیسین سنجش شنوایی ببرند.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی