عوامل اقبال و ادبار مردم به انتخابات

مراجعه به آراء عمومی و شركت در انتخابات امروزه شایع ترین و در عین حال مناسبترین روش اعمال حاكمیت ملت ها برسرنوشت كشورهاست و بالطبع هر چه این مشاركت بیشتر باشد پشتوانه ای است برای مقبولیت منتخبان در داخل و خارج از كشور

مراجعه به آراء عمومی و شركت در انتخابات امروزه شایع ترین و در عین حال مناسبترین روش اعمال حاكمیت ملت ها برسرنوشت كشورهاست و بالطبع هر چه این مشاركت بیشتر باشد پشتوانه ای است برای مقبولیت منتخبان در داخل و خارج از كشور. اما حضور مردم در این مشاركت ملی همواره و در همه نظام های سیاسی مردم سالار با شدت و ضعف هایی همراه بوده كه نظام جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.

اگر چه پیش از انقلاب، به دلیل مشكل خاص حكومت، جز در برهه ای از تاریخ، همه انتخابات های برگزار شده، به دلیل فرمایشی بودن، نزد مردم موضوعی جدی نبوده است اما با این همه هرگاه در بزنگاه های تاریخی كه نسیم آزادی وزیدن گرفته و امكان انتخابات آزاد فراهم شده، مردم از خود رغبت نشان داده اند، كه این موضوع حاكی از نبوغ بالای سیاسی ایرانیان است. چنانكه از ابتدای شكل گیری نظام اسلامی در ایران، مشاركت گسترده مردم در انتخابات گویای وجود آزادی و همچنین مقبولیت عام نظام در نزد مردم است.

اما در این فرآیند، مشاركت مردم گاه با نوساناتی همراه بوده است كه به طور كلی می توان اقبال یا ادبار مردم به حضور در انتخابات را تابعی از عواملی دانست كه به برخی از آنها اشاره می شود:

۱-برنامه ها: تركیب جمعیتی كشور كه قریب به ۸۰ درصد آن را جوانان تشكیل می دهند و همچنین مشكلاتی از قبیل مسكن، اشتغال و معیشت كه فرا روی این قشر عظیم قرار گرفته، از جمله مطالباتی است كه همواره دنبال شده و در انتخابات نیز هر كدام از كاندیداهایی كه این مطالبات را در صدر برنامه های خود قرار داده اند، از اقبال بیشتری از سوی این افراد برخوردار بوده اند، هر چند اولویت های اساسی دیگر مردم از قبیل حقوق و آزادی های فردی در برخی مقاطع مورد توجه بیشتر قرار گرفته اما مسكن و اشتغال اساسی ترین مشكلی است كه همواره در صدر مطالبات جوانان وجود داشته است.

۲-مطالعه عملكردها: مطالعه عملكرد كاندیداهای انتخابات در مقاطع مختلف مدیریتی همواره محك مناسبی برای سپردن مسوولیت به آنها بوده است، به گونه ای كه رفتار و عمل انتخاب شوندگان به شعارها و برنامه های داده شده در مقاطع گذشته، ارتباط مستقیمی با اقبال مجدد مردم به آنها دارد و هر میزان كه عملكرد آنها با شعارهای انتخاباتی مطابقت بیشتری داشته، شانس بیشتری برای انتخاب شدن و ترغیب به حضور مردم دارند و بالعكس.

به عبارت دیگر ارتباط بین انتخاب شوندگان و انتخاب كنندگان یك رابطه ارگانیك و تابعی از یكدیگر است كه اگر این تناسب به هر دلیلی به هم بخورد، باعث كاهش یا افزایش مشاركت می شود كه نمونه هایی از این نوسانات را در انتخابات های سال های اخیر شاهد بوده ایم.

۳-مطبوعات و رسانه ها: مطبوعات و به طور كلی وسایل ارتباط جمعی نیز به دلیل نقش تأثیرگذاری كه در افكار عمومی دارند، همواره توانسته اند در افزایش یا كاهش مشاركت در انتخابات موثر باشند، به گونه ای كه آنها در مقاطع مختلف گاه با برجسته نمودن برخی مطالبات و تغییر اولویت های مردم توانسته اند حضور آنها را در انتخابات پررنگ یا كمرنگ نمایند.

۴-با مردم و برای مردم بودن: فلسفه وجودی حكومت در نظام اسلامی برپایه خدمت به مردم و دفاع از حقوق و آزادی های مشروع آنهاست، بنابر این هر كدام از كاندیداهای انتخابات كه با رویكرد خدمت به مردم پا به عرصه انتخابات گذارده اند همواره با اقبال عمومی مواجه شده اند، اما در مقاطعی از انقلاب برخی افراد و گروه های سیاسی كه با شعارهای مردمی و جذاب موفق به جلب اعتماد مردم شده اند، در عمل همه وعده های انتخاباتی را فراموش كرده و تمام هم و غم خود را صرف پی گیری منافع شخصی و اهداف باندی و گروهی كرده اند كه این رفتارهای متناقض باعث بی اعتمادی و كاهش مشاركت مردم در انتخابات بعدی شده است.اكنون با این توضیحات، انتخابات ۲۴ آذر پیش روی ماست و طبعاً كسانی از این آزمون ملی سربلند بیرون خواهند آمد و منتخب مردم خواهند شد كه ثابت كنند هدف آنها جز خدمت به خلق نیست.

رحیم زیاد علی