وان‌دگراف ـ مولد VANDEGRAF GENRATOR

وان‌دگراف یا شتابگر، دستگاهی است که در ۱۹۱۳ توسط جیمس وان‌دگراف (۱۹۰۱ ـ ۱۹۶۷) فیزیکدان آمریکائی اختراع شد، و با تولید پتانسیل‌های ایستان برقی بسیار زیاد برای شتاباندن الکترون‌ها …

وان‌دگراف یا شتابگر، دستگاهی است که در ۱۹۱۳ توسط جیمس وان‌دگراف (۱۹۰۱ ـ ۱۹۶۷) فیزیکدان آمریکائی اختراع شد، و با تولید پتانسیل‌های ایستان برقی بسیار زیاد برای شتاباندن الکترون‌ها و یون‌ها، و رساندن آنها بهتر از انرژی بسیار زیاد، به‌کار می‌رود. استعمال آن برای شتاباندن الکترون‌هائی که از یک منبع نیرومند تولید الکترون به‌دست می‌آید، بر روی تسمه‌گردانی افشانده می‌شود که آنها را به یک پایه پرولتاژ که رسانای میان‌تهی بزرگ می‌رساند و آنها را درین پایانه فرو می‌نشاند. بنابراین قوانین ایستان برق تسمه می‌تواند، بدون توجه به اینکه بیشتر چه اندازه الکترون در پایانه پر ولتاژ جمع شده است، به فرو نشاندن هر اندازه الکترون‌های تازه ادامه دهد. الکترون‌های انباشه شده میدانی برقی ایجاد می‌کنند که بیشترین شدت آن میان پایانه پرولتاژ و پایانه متصل به زمین است. یک تپانچه الکترونی الکترون‌ها را در ناحیه‌ای که شدت میدان برقی زیاد است تزریق می‌کند، و این الکترون‌ها، از طریق یک لوله خلاء سوی پایانه متصل به زمین شتابانده می‌شوند. تا به حاصل شده از روزنه کوچکی در ته این پایانه بیرون می‌رود.

این اسباب را می‌توان با جانشین کردن تپانچه الکترونی با یک منبع یون، و نیز به‌جای منبع الکترون پائین تسمه با قراردادن دستگاهی که به‌جای فرو ریختن الکترون بر تسمه، الکترون از آن بیرون آورد، به یک شتابگر یونی تبدیل کرد. [۵]

۵ـ دایره‌المعارف فارسی ـ غلامحسین مصاحب