چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا

شمایل یك فرشته


شمایل یك فرشته

شباهت فیلم های بروس قدرتمند و دالان سبز با فیلمهای مرد خانواده , ماتریكس و روح در چیست در حضور شخصیتهای سیاهپوستی كه كار و وظ یفه اصلی اشان كمك به قهرمانی سفید در جریان یك تجربه یا عملكردجادویی یا ماورای ط بیعی است این شخصیتها فرشتگان سیاه هستند كه در سالهای اخیر محبوبیت بیشتری یافته اند

دیوید استریت‌

شباهت‌ فیلم‌های‌ بروس‌ قدرتمند و دالان‌ سبز با فیلمهای‌ مرد خانواده‌، ماتریكس‌ و روح‌ در چیست‌؟

در حضور شخصیتهای‌ سیاهپوستی‌ كه‌ كار و وظ‌یفه‌ اصلی‌اشان‌ كمك‌ به‌ قهرمانی‌ سفید در جریان‌ یك‌ تجربه‌ یا عملكردجادویی‌ یا ماورای‌ ط‌بیعی‌ است‌. این‌ شخصیتها فرشتگان‌ سیاه‌ هستند كه‌ در سالهای‌ اخیر محبوبیت‌ بیشتری‌ یافته‌اند. البته‌ در بسیاری‌ از فیلمها هنرپیشه‌های‌ سیاهپوست‌ آفریقایی‌ ـ آمریكایی‌ نقشهای‌ مختلفی‌ را از شخصیتهای‌ شیط‌انی‌ تاقهرمانان‌ برعهده‌ می‌گیرند. اما بازی‌ گرفتن‌ از هنرپیشه‌های‌ سیاهپوست‌ در نقش‌ شخصیتهای‌ فرشته‌مانند حالا روز به‌روز مشهودتر می‌شود. اما خود آفریقایی‌ ـ آمریكایی‌ها چنین‌ گرایشی‌ را نمی‌پسندند. فیلمسازانی‌ مثل‌ اسپایك‌ لی‌ برعلیه‌ چنین‌ نقشهایی‌ صحبت‌ كرده‌اند و آن‌ را دلجویانه‌ و غیرواقعی‌ نامیده‌اند. فیلمهای‌ سیاهان‌ فرشته‌مانند نوعی‌ تلاش‌ برای‌ برقراری‌ ارتباط‌ مجدد میان‌ سیاهان‌ و سفیدهاست‌. اما آنها همچنین‌می‌كوشند تا تصویر نادرست‌ ذهنی‌ سفیدپوستان‌ را هم‌ تغییر بدهند. این‌ نظ‌ر كرین‌ گابارد مورخ‌ سینما است‌ كه‌ كتابش‌جادوی‌ سیاه‌: هالیوود سفید و فرهنگ‌ آفریقایی‌ ـ آمریكایی‌ سال‌ آینده‌ منتشر می‌شود. او می‌گوید: در بخش‌ زیادی‌ ازفرهنگ‌ و رسانه‌ها، سفیدپوستان‌ با اهمیت‌ دادن‌ و برخورد با سیاهان‌ به‌ عنوان‌ انسانهای‌ واقعی‌ مشكل‌ دارند. این‌ناراحت‌كننده‌ و در عین‌ حال‌ یك‌ واقعیت‌ است‌.

انتخاب‌ كهن‌: تبهكار یا خدمتكار

آمار، نظ‌ریه‌ دكتر گابارد را تایید می‌كند. یك‌ نسل‌ از فیلمسازان‌ آمریكا. از زمان‌ حماسه‌ بزرگ‌ تولد یك‌ ملت‌ دیوید وارك‌گریفیث‌ در ۱۹۱۵، سیاهپوستان‌ را در نقشهای‌ شیط‌انی‌ و هیولایی‌ تصویر كردند. این‌ سنت‌ در فیلمهای‌ زیادی‌ باقی‌ماند كه‌ بازیگران‌ سیاهپوست‌ را در نقش‌ جنایتكاران‌ و مجرمین‌ به‌ بازی‌ می‌گرفتند. حتی‌ اخیرا دنزل‌ واشنگتن‌ در فیلم‌روز تمرین‌ در نقش‌ یك‌ افسر پلیس‌ معتاد بازی‌ كرد و بخاط‌ر این‌ نقش‌ برنده‌ جایزه‌ اسكار هم‌ شد (البته‌ هال‌ بری‌ هم‌ درهمین‌ سال‌ برنده‌ اسكار شد و این‌ امید را بوجود آورد كه‌ سیاهپوستان‌ بالاخره‌ بتوانند نقشهای‌ بیشتری‌ در هالیوود برای‌خود تصاحب‌ كنند). در یك‌ نسل‌ بعد، بط‌ور مثال‌ در فیلم‌ بربادرفته‌ در ۱۹۳۹، سیاهپوستان‌ به‌ شخصیتهایی‌ دوست‌ داشتنی‌ اما غالبا كم‌تاثیرو كم‌هوش‌ بدل‌ شدند.باترفلای‌ مك‌ كویین‌ و هتی‌ مك‌دانیل‌ متخصص‌ ایفای‌ اینگونه‌ نقشها بودند. در یك‌ نسل‌ و سنت‌دیگر، سیاهان‌ یا حذف‌ می‌شدند یا فقط‌ برای‌ چند ثانیه‌ به‌ روی‌ پرده‌ می‌آمدند تا نشان‌ بدهند كه‌ حضور دارند. البته‌ممكن‌ بود آنها چهره‌های‌ بی‌نامی‌ هم‌ باشند، مثل‌ فیلمهای‌ جنگی‌ زولو و سقوط‌ شاهین‌ سیاه‌. برای‌ دهه‌ ما، اغلب‌ مورخان‌ فیلم‌ موافق‌ نظ‌ریه‌ای‌ بودند كه‌ عقیده‌ داشت‌ این‌ نگاه‌ سنتی‌ برای‌ تقویت‌ تعصب‌ همراه‌ باخشونت‌ مقاط‌ع‌ خاص‌ بوده‌ و چیزی‌ نمی‌توان‌ در مقابل‌ آن‌ گفت‌. البته‌ منتقدان‌ اخیر اینگونه‌ اظ‌هار نظ‌ر می‌كنند كه‌ چنین‌نقشهایی‌ حداقل‌ به‌ بازیگران‌ سیاهپوست‌ اجازه‌ می‌داد شغل‌ خود را در صنعت‌ سینما حفظ‌ كنند و استعدادهایشان‌ رابه‌ تماشاگران‌ نشان‌ دهند. مك‌دانیل‌ در این‌ مورد می‌گوید: چرا باید درباره‌ هفته‌ای‌ هفت‌ هزار دلار حقوق‌ گرفتن‌ برای‌بازی‌ در نقش‌ یك‌ خدمتكار ناراحت‌ باشم‌؟ ... اگر این‌ كار را نمی‌كردم‌ باید هفته‌ای‌ هفت‌ دلار حقوق‌ می‌گرفتم‌. با این‌دیدگاه‌، فیلمهایی‌ كه‌ در آنها سیاهان‌ در نقشهای‌ فرشته‌گون‌ ظ‌اهر می‌شوند نوعی‌ تلاش‌ برای‌ جبران‌ كردن‌ است‌. در این‌فیلمها، شخصیتهای‌ سیاهپوست‌ وقار و احترام‌ بیشتری‌ می‌یابند، اما در عین‌ حال‌ بار اصلی‌ همچنان‌ بر دوش‌چهره‌های‌ سفیدپوست‌ است‌.نمونه‌ كلیدی‌ در این‌ مورد فیلم‌ دالان‌ سبز است‌ كه‌ در آن‌ یك‌ زندانی‌ در انتظ‌ار حكم‌اعدام‌، یك‌ نگهبان‌ سفیدپوست‌ و همسرش‌ را پیش‌ از آنكه‌ مجازات‌ شود شفا می‌بخشد، یا در ماتریكس‌ كه‌ یك‌ كاهن‌سیاهپوست‌ بینایی‌ و درك‌ را به‌ یك‌ برگزیده‌ سفیدپوست‌ (كیانو ریوز) می‌بخشد. البته‌ مجموعه‌ فیلمهای‌ ماتریكس‌ راشاید نتوان‌ به‌ نژادگرایی‌ متهم‌ كرد چرا كه‌ در آنها بازیگران‌ سیاهپوستی‌ مثل‌ لارنس‌ فیشبرن‌ و جادا پینكت‌ اسمیت‌ درنقشهای‌ كلیدی‌ بازی‌ می‌كنند. در مجموع‌ هم‌، بازیگران‌ آفریقایی‌ ـ آمریكایی‌، از كویین‌ لط‌یفه‌ تا ویل‌ اسمیت‌، دستمزدهای‌ بیشتری‌ نسبت‌ به‌ قبل‌می‌گیرند و در فیلمهای‌ بیشتری‌ در نقشهای‌ اصلی‌ بازی‌ می‌كنند (هیچ‌ كس‌ نمی‌تواند ادعا كند كه‌ بیل‌ پولمن‌ و رندی‌كواید قهرمان‌ اصلی‌ روز استقلال‌ هستند).اما فهرست‌ بازدیدكنندگان‌ بهشتی‌ از همه‌ چیز شاخص‌تر است‌. در چه‌ رویاهایی‌ می‌آید، كوبا گودینگ‌ جونیور، رابین‌ویلیامز ساكن‌ بهشت‌ را در ماموریت‌ نجات‌ همسرش‌ در جهنم‌ یاری‌ داد. در همان‌ سال‌ در فیلم‌ شهر فرشتگان‌ آندره‌بروگر به‌ نیكلاس‌ كیج‌ كه‌ یك‌ فرشته‌ سقوط‌كرده‌ به‌ زمین‌ بود كمك‌ كرد. نمونه‌ مهم‌ و مشخص‌ هم‌ فیلم‌ روح‌ بود كه‌ در آن‌یك‌ واسط‌ه‌ دنیای‌ ارواح‌ (ووپی‌ گلدبرگ‌) برای‌ این‌ نقش‌ برنده‌ جایزه‌ اسكار شد. گابارد معتقد است‌: هالیوود یك‌ ایده‌ بسیار خوب‌ یافته‌ ... آنها متوجه‌ شدند كه‌ دیگر نمی‌توانند سیاهپوستان‌ را درنقشهای‌ فرعی‌ به‌ كار بگیرند ... چرا كه‌ چنین‌ امری‌ بخش‌ زیادی‌ از تماشاگران‌ پرشمار سیاهپوست‌ را از سینما دورمی‌كند. بنابراین‌ در این‌ فیلم‌ (با شخصیتهای‌ سیاهپوست‌ فرشته‌گونه‌)، در بعضی‌ لحظ‌ات‌ یك‌ شخصیت‌ سیاهپوست‌كنترل‌ كامل‌ بر شخصیتهای‌ سفیدپوست‌ دارد. با این‌ شیوه‌، دیگر سیاهپوستان‌ احساس‌ وابستگی‌ صرف‌ نمی‌كنند. درعین‌ حال‌ سفیدپوستان‌ هم‌ احساس‌ غبن‌ ندارند، چرا كه‌ این‌ شخصیتهای‌ سیاهپوست‌ از دنیای‌ آنها نبوده‌ و از بهشت‌آمده‌اند.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.