فرهنگ بوق‌ها

بوق‌زدن‌های بیجا تنها گوشه‌ای از فرهنگ نادرست رانندگی در جامعه ماست. بخشی از ذهنیت افراد جامعه درباره شهرها و سکونت شهری با همین صدای بوق‌های مزاحم پیوند خورده است و حداقل …

بوق‌زدن‌های بیجا تنها گوشه‌ای از فرهنگ نادرست رانندگی در جامعه ماست. بخشی از ذهنیت افراد جامعه درباره شهرها و سکونت شهری با همین صدای بوق‌های مزاحم پیوند خورده است و حداقل درباره پایتخت می‌توان گفت بدون صدای همهمه بوق‌های ممتد و مقطعی چیزی کم دارد! برخلاف نارسایی‌های فرهنگی جورواجور که در اغلب حوزه‌ها سکونت شهری را برای افراد دشوار می‌سازد بوق‌ها در قاموس رانندگی ایرانیان از فرهنگی غنی، پویا و خلاق برخوردارند که به تناسب زمان و شرایط پیش می‌رود و هیچ قانون و اخلاقی حریفش نیست.

آنچه در این میان کمتر به آن توجه می‌شود معنای بوق‌هاست. هر شهروندی از صبح که چشم باز می‌کند تا شب هنگام که در رویای آرامشی دیده بر هم می‌گذارد صدها و شاید هم هزاران صدای بوق را می‌شنود بی‌آن‌که بداند هر کدام از آنها معنایی دارند. احتیاط و هشدار فلسفه وجودی بوق در خودروهاست، اما در فرهنگ غنی بوق در مرامنامه رانندگی، بوق‌های معنادار دیگری هم ابداع شده و به کار می‌رود که بخشی از آنها به شرح زیرند. اگرچه هر خواننده خوش‌ذوقی می‌تواند قلم به دست بگیرد و بر تعداد و تنوع بوق‌های مرسوم و قابل شناسایی در فرهنگ رانندگی، بیفزاید.

۱) بوق سبقت: برای اعلام اراده راننده عقبی برای جلو زدن به کار می‌رود و اغلب به شکلی نواخته می‌شود که یعنی برو کنار، حوصله‌ام را سر بردی!

۲) بوق مسافرکشی: یعنی کجا می‌روی؟ مقصدت کجاست؟ اصلا تاکسی می‌خواهی؟

۳) بوق سلام: ویژه رانندگانی که با یکدیگر آشنایی یا رابطه سببی و نسبی دارند و بوق جواب سلام را هم به دنبال دارد.

۴) بوق تشکر: این بوق جنبه اخلاقی قوی دارد و برای قدردانی و اظهار لطف راننده به فردی دیگر به کار می‌رود.

۵) بوق خداحافظی: این بوق هنگام مراجعت از مهمانی‌ها یا وقتی راننده از دوست و آشنایش دور می‌شود نواخته می‌گردد و ریز و نقلی است.

۶) بوق خسته نباشید: مخصوص رانندگان خطوط تاکسیرانی که در طول مسیر یکدیگر را ملاقات می‌کنند و به این وسیله به هم خسته نباشید می‌گویند.

۷) بوق ارادت: این بوق برای اظهار ارادت و به صورت ممتد یا ۲ بوق کوتاه نواخته می‌شود و ویژه ملاقات افرادی است که راننده برایشان احترام بسیاری قائل می‌شود.

۸) بوق راه بازکن: بیشتر برای نشان دادن سر رفتن کاسه صبر رانندگان در ترافیک‌های سنگین به کار می‌رود وگرنه اگر راه باز باشد که کسی توقف بیجا نمی‌کند. به صورت پیش‌فرض در ترافیک سنگین لحظه‌ای مکث با هجوم بوق‌ها همراه است.

۹) بوق ضد جریمه: راننده‌ای که خواسته یا ناخواسته مرتکب خلافی شده، ولی سریعا متوجه وجود افسر راهور می‌شود و از خلافش منصرف می‌گردد از این بوق همراه با تکان دست و نشان دادن حالت شرمندگی و عذرخواهی برای فرار از جریمه استفاده می‌کند.

۱۰) بوق اعلام موجودیت: مخصوص افرادی که با سرعت زیاد و غیرمجاز حرکت می‌کنند و هنگام رسیدن به تقاطع و سرپیچ حضورشان را اعلام می‌کنند که دفع خطر شود.

۱۱) بوق چه کار می‌کنی؟ برای تذکر یا دادن شیوه درست رانندگی به همراه حرکات دست، صورت و لب‌ها برای رانندگان ناشی یا حواس‌پرت نواخته می‌شود.

۱۲) بوق بچه: نشانه عشق به فرزند و راهکاری برای اظهار محبت به اوست. این بوق توسط راننده یا خود بچه نواخته می‌شود.

۱۳) بوق عروسی و سایر شادی‌ها: خودتان بیشتر با کاربرد و ریتم خاص آن آشنا هستید.

۱۴) بوق تونلی: این بوق در تونل‌های تازه‌تاسیس شهری برای شنیدن و لذت بردن از طنین بوق و گاهی سنجش قدرت بازتاب دیواره‌های تونل نواخته می‌شود.

۱۵) بوق سنجش صوتی: این بوق در مجاورت تابلوهای سنجش آلودگی صوتی در معابر اصلی شهر و برای آگاهی از قدرت بوق خودرو یا احتمالا از روی تفریح و دلخوشی نواخته می‌شود.

۱۶) بوق الکترونیک: منسوخ شده. با این حال انواع خاص آن هنوز می‌درخشد و جلب توجه می‌کند.

۱۷) بوق دعوا: اوج غنای فرهنگ بوق ایرانی و اغلب به معنای پیاده بشم دعوا کنیم؟!

امین رحیمی