حکایت هزار ساله تلخ و شیرین های خوشمزه

زندگی مثل شکلات شیرین و تلخ, اما دوست داشتنی است این ماده غذایی خوش طعم قدمتی هزارساله دارد و قرن ها پیش, تنها ثروتمندان توانایی خرید شکلات را داشتند

زندگی مثل شکلات شیرین و تلخ، اما دوست‌داشتنی است. این ماده غذایی خوش‌طعم قدمتی هزارساله دارد و قرن‌ها پیش، تنها ثروتمندان توانایی خرید شکلات را داشتند. البته در آن زمان‌ها شکلات به شکل امروزی وجود نداشت دانه «کاکائو» را با شیره انگور یا مواد شیرین دیگر مخلوط و مصرف می‌کردند. در برخی فرهنگ‌ها، شکلات مظهر علاقه و محبت است و در برخی کشورها، کارشناسان تولید شکلات و صادرات آن را از عوامل پیشرفت اقتصاد جامعه می‌دانند.

مطابق با یک سنت قدیمی، رد و بدل کردن شکلات نوعی نماد برای برقراری یک پیوند دوستی محکم است. برای نمونه در برخی جوامع همسران در سالگرد ازدواج یک عدد شکلات به یکدیگر هدیه می‌دهند شکلات برای آنها نوعی نماد عشق است و هرچه تعداد آنها بیشتر باشد، نشان‌دهنده برقراری یک پیوند محکمی است که بین آنها برقرار می‌شود.

این ماده غذایی خوش‌طعم که در اکثر فرهنگ‌ها و جوامع مورد استقبال واقع می‌شود، خواص فراوانی دارد و مصرف آن در سلامت جسم و روان تأثیرگذار است.

● احساسات

یکی از دلایل مصرف شکلات در بسیاری از افراد، باور بر تأثیر آن در تغییر و بهبود خلق و خو است. اگرچه در این میان برخی دیگر نیز معتقدند مصرف شکلات باعث بروز سردرد و میگرن خواهد شد.

طبق تحقیقات انجام‌گرفته شکلات با تأثیرات مثبت و منفی همراه است. برخی افراد مواقع ناراحتی یا افسردگی احساس تمایل شدید به خوردن شکلات داشته و با خوردن کمی شکلات، تغییر روحیه و احساس بهتری را تجربه می‌کنند. اگرچه این تغییر خلق و خو موقتی است و پس از گذشت مدتی وضعیت روحی آنها به حالت اولیه بازمی‌گردد.

گفته می‌شود شکلات تأثیرات مثبتی بر سلامت دارد. برای مثال مصرف شکلات برای قلب مفید بوده و با افزایش پاسخگویی و عکس‌العمل رگ‌های خونی در جلوگیری از بروز حملات قلبی مؤثر است. علاوه بر این شکلات حاوی موادی است که دارای خواص آنتی‌اکسیدان بوده و از این رو در جلوگیری از ابتلا به سرطان نقش دارد. این درحالی است که ابتلا به سردرد، چاقی، سوزش معده و افزایش رنجش پذیری، گیجی... نیز در میان اثرات منفی مصرف شکلات ذکرشده است.

شکلات غنی از کربوهیدرات است که باعث افزایش ضربان قلب و در نتیجه ورود تریپتوفان به مغز می‌شود. از این رو سطح سروتونین (انتقال‌دهنده عصبی تنظیم‌کننده خلق و خو) بالا رفته و باعث بروز احساس مطلوب و مثبت خواهد شد.

بیش از ۳۵۰ ماده شیمیایی در شکلات وجود دارد که برخی از آنها مانند فنیل اتیل آمین و تئوبرومین باعث تغییر خلق و خو می‌شوند. فنیل اتیل آمین باعث افزایش قند خون و فشار خون شده و در نتیجه احساس رضایت و افزایش هوشیاری را به همراه دارد که روی هم‌رفته احساس مطلوبی را ایجاد خواهد کرد. اما این بهبود خلق‌وخو، پس از گذشت از دوره‌ای کوتاه، با بازگشت روحیه اولیه و حتی تغییر خلق‌وخو به صورت منفی دنبال می‌شود. تئوبرومین نیز که بطور طبیعی در کاکائو وجود دارد مانند یک داروی ضدافسردگی عمل می‌کند و با تأثیرگذاری بر سیستم عصبی باعث آرامش ذهن و بدن خواهد شد.

● اضطراب

علاوه بر این مصرف شکلات بر سطح آندورفین در مغز تأثیرگذار بوده و آن را افزایش می‌دهد و از آنجایی که آندورفین کاهش استرس و درد را به همراه دارد، پس از مصرف شکلات، سطح استرس در فرد کاهش پیدا خواهد کرد. تأثیر شکلات بر مغز در واقع به دلیل تأثیر آن در آزادسازی برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی است. انتقال‌دهنده‌های عصبی مولکول‌های انتقال‌دهنده سیگنال‌های بین نورون‌ها هستند و میزان همین انتقال‌دهنده‌هاست که بر خلق و خو تأثیرگذار است و اگر مقدار آنها درحد مطلوب باشد، احساسات مثبت را نیز به همراه خواهد داشت. علاوه بر این مصرف شکلات باعث افزایش احساس اضطراب خواهد شد و گفته می‌شود فنیل اتیل آمین با گشادکردن رگ‌های خونی در مغز باعث بروز سردرد می‌شود. اگرچه هنوز برخی از محققان راجع به این مطلب به اطمینان دست نیافته‌اند.

حدود ۳۰ گرم شکلات حاوی ۲۰ میلی‌گرم کافئین است. این درحالی است که از مشکلات خواب، ناآرامی، رنجش‌پذیری، سوزش معده و اضطراب جزو عوارض مصرف کافئین نام برده شده و گفته می‌شود ترک مصرف کافئین باعث بروز سردرد و خستگی مزمن خواهد شد.

تیرامین آمینو اسید دیگری است که در شکلات وجود داشته و با گشادکردن رگ‌های خونی باعث بروز سردرد می‌شود. در این میان آمار حاکی از آن است که تمایل به مصرف شکلات در زنان بیش از مردان است. تا جایی که حتی برخی از زنان ادعا می‌کنند تنها با مصرف شکلات به احساس رضایت و شادمانی دست پیدا می‌کنند. وجود منیزیم در شکلات یکی از علل این تمایل در زنان خصوصاً در دوره زمانی پس از قاعدگی است، زیرا در این زمان، کمبود منیزیم افزایش پیدا می‌کند.

● دوران کودکی

بررسی‌های انجام گرفته در رابطه با تأثیر مصرف شکلات در دوره بارداری نیز نشان می‌دهد کودکان مادرانی که هر روز مقداری شکلات مصرف می کرده‌اند نسبت به سایرین فعال‌تر بوده و در عین حال بیش از بقیه کودکان می‌خندند و در مجموع شادترند.

● مصرف شکلات در بارداری

این درحالی است طبق که بررسی‌های محققان مصرف شکلات در دوره بارداری، پنج بار یا بیشتر در هفته میزان تئوبرومین موجود در بند ناف را افزایش داده و از این رو احتمال ابتلا به فشار خون در دوره بارداری را کاهش می‌دهد. همچنین گفته می‌شود تأثیر مصرف شکلات در سه ماهه آخر بارداری بیشتر خواهد بود.