اهمیت مشورت در تصمیم گیری

افرادی که از مشورت دیگران به نحو صحیح و مناسب استفاده می کنند از ندامت و پشیمانی پیشگیری می کنند, حضرت علی ع دراین باره می فرمایند با افراد عاقل و صاحب خرد مشورت کن تا از لغزش و پشیمانی ایمن گردی

افرادی که از مشورت دیگران به نحو صحیح و مناسب استفاده می‌کنند از ندامت و پشیمانی پیشگیری می‌کنند، حضرت علی(ع) دراین‌باره می‌فرمایند: با افراد عاقل و صاحب خرد مشورت کن تا از لغزش و پشیمانی ایمن گردی. مشورت و نظرخواهی از دیگران یکی از عوامل مهم و مسائل حیاتی در تصمیم‌گیری است و در اسلام از اهمیت بالا و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به وسعت موضوعات و پیچیدگی مسائل و نیز گستردگی اطلاعات، یک نفر قادر به شناخت همه مسائل و به دست آوردن همه اطلاعات لازم در مورد یک مسئله نیست و در نتیجه نمی‌تواند تصمیم منطقی و درستی در مورد آن اتخاذ کند. مشورت و نظرخواهی از دیگران به منظور استفاده از نظرات آنان مسئله‌ای عقلی است و عدم مشورت و استبداد رای یکی از بیماری‌های مهلک در تصمیم‌گیری است، زیرا یک نفر، هر قدر هم آگاهی‌های زیادی داشته باشد باز هم نمی‌تواند به همه ابعاد و زوایای یک مسئله پی ببرد و مسئله را تنها از دیدگاه خویش ارزیابی می‌کند و چه‌بسا ابعادی از مسئله که در تصمیم‌گیری می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشند از نظر وی مخفی مانده باشد.امیرمومنان حضرت علی(ع) در مورد عواقب عدم‌مشورت و استبداد رای چنین هشدار می‌دهد؛ کسی که استبداد در رای داشته باشد هلاک می‌شود و کسی که با مردان بزرگ مشورت کند در عقل و دانش آنان شریک می‌شود.ضرورت مشورت یک مسئله عقلی است و هر انسان عاقل و خردمندی این ضرورت را درک می‌کند و هیچ خردمندی خود را ازآن بی نیاز نمی‌داند. حضرت علی(ع) می‌فرماید: هیچ انسان عاقل و خردمندی از مشاوره بی‌نیاز نمی‌گردد.عدم توجه به نظرات دیگران و استبداد رای، یکی از خطرناک‌ترین چیزهایی است که ممکن است یک مدیر به آن گرفتار شود. مشورت در نگاه امیر مومنان(ع) یکی از ضرورت‌های اساسی برای اداره امور به ویژه تصمیم‌گیری است. آن حضرت مشورت و نظرخواهی از دیگران را قوی ترین و محکم‌ترین پشتیبان و حامی‌می‌داند و می‌فرماید: هیچ حامی‌و پشتیبانی، استوارتر و محکم تر از مشورت کردن نیست.از آنجا که به وسیله مشورت و نظرخواهی، آگاهی‌های انسان بیشتر می‌شود و زوایا و ابعاد مختلف یک مسئله روشن تر می‌گردد، در نتیجه تصمیم‌هایی که بعد از مشورت اتخاذ می‌شوند، معقول‌تر و درست‌تر هستند.

آثار و فواید مشورت

مشورت کردن و استفاده از نظرها و دیدگاههای دیگران پیامدهای مثبت و فواید زیادی دارد. آثار و برکات فراوانی که از مشورت کردن نصیب انسان می‌شود، هرگز از تفکر فردی و امکانات و منابع فراوان مادی به دست نمی‌آید. در اینجا به بخشی از برکات مشورت به صورت اختصار می‌پردازیم.

بهره‌برداری از فکر دیگران

یکی از فواید و پیامدهای مشورت، بهره برداری و استفاده از افکار و نظرات دیگران است. مشورت به انسان کمک می‌کند تا افکار و اندیشه‌های دیگران به ویژه صاحب نظران و متخصصان را به یاری طلبد و با قرار دادن افکار و اندیشه‌های آنان در کنار فکر و نظر خود بر قدرت، وسعت و عمق اندیشه و بینش خود بیفزاید و از درخشش افکار و اندیشه‌های دیگران بهره‌مند شود.حضرت علی(ع) می‌فرماید: هر کس که با صاحبان عقل و خرد مشورت کند، از درخشش افکار بهره‌مند می‌شود.

جلوگیری از هلاکت

یکی از دلایل اهمیت و حساسیت مسئله تصمیم‌گیری این است که یک تصمیم، ممکن است اثرات مخربی به دنبال داشته باشد. اگر هنگام تصمیم‌گیری تمام جوانب مسئله به درستی سنجیده نشود و زوایای مختلف آن مورد بررسی دقیق و اصولی قرار نگیرد،احتمال دارد که تصمیم نسنجیده و نادرستی گرفته شود. این تصمیم نادرست ممکن است عواقب و پیامدهای زیادی به دنبال داشته باشد در برخی از موارد یک تصمیم نسنجیده و غیرمنطقی می‌تواند سرنوشت فردی را عوض کند و او را تباه سازد.

شناسایی خطاها

از دید حضرت علی(ع) مشورت کردن و استفاده از نظرهای دیگران به انسان کمک می‌کند تا خطاها و اشتباهات را بشناسد. آن حضرت می‌فرماید: کسی که از نظرات و آرای گوناگون استقبال کند موارد خطا و اشتباه را می‌شناسد.

دستیابی به راهکار مناسب

فایده دیگری که مشورت و توجه به نظرات دیگران به دنبال دارد این است که این کار باعث می‌شود تا تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ و راه درستی انتخاب شود. حضرت علی(ع) می‌فرماید: هر کس که با صاحبان اندیشه و خرد مشورت کند به راه درست رهنمون می‌شود.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۱۷۳،۱۶۱،۱۱۳. غررالحکم و درر الکلم، ح ۱۰۶۹۳، ۸۶۳۴ ،۵۷۵۵. بحارالانوار، ج ۷۵.