پزشکی, فرهنگ ریاضت کشانه

پزشکان و ساعت های طولانی کار

دکتر دوئر، سومین نسل از پزشکان خانواده خود است. پدربزرگ ۹۰ ساله و پدر ۶۱ ساله‌اش هم پزشک هستند،..

اما هر یک با تجربیاتی متفاوت از یکدیگر. دکتر دوئر جوان با تمام شدن دوره رزیدنتی به استخدام بخش اورژانس بیمارستانی در آمد و حاضر نشد مثل پدر و پدربزرگش در مطب خود به انتظار بیمار بنشیند و ساعت‌های طولانی را به درمان دوباره کلسترول، فشارخون و چاقی بگذراند و از خانواده و فرزندانش دور بماند. وی از روزهای کودکی خود می‌گوید که پدر همواره در راه بیمارستان و مطب بود و کم پیش می‌آمد بتواند بدون دغدغه فراخواندن از بیمارستان اوقات فراغت را با خانواده بگذراند.

امروز نسل جدید پزشکان در ایالات متحده دیگر نمی‌خواهند ماراتن خسته‌کننده درمان بیماران همکاران نسل‌های قبلی را تکرار کنند. براساس آمار اداره فدرال سلامت و خدمات انسانی آمریکا ساعات کار پزشکان در بخش‌های اورژانس از بخش‌های دیگر کمتر است. تصمیم شخصی دکتر دوئر در واقع بخشی از روندی است که فرهنگی دیرپا در روش‌های سنتی کار پزشکان را به چالش می‌کشد. به نظر می‌رسد پزشکان نسل نو حتی به قیمت از دست دادن بخشی از درآمد خود بیشتر مایلند با خیال راحت در جایی استخدام شوند، ساعت‌های کمتری کار کنند و به فکر خانواده خود باشند. آنها مصمم‌اند از شر تلفن‌های همراه و پیجرها که روزگاری همدم شبانه‌روزی پزشکان بودند و آرامش، تعطیلات و خواب را بر آنها حرام می‌کردند، خلاص شوند. نسل جدید پزشکان نمی‌خواهد در هر لحظه از زندگی، چه در محل کار یا خانه در دسترس بیمارانشان باشد.

● کار تیمی موثرتر از کار فردی

برای به ثمر رساندن چنین تصمیمی هم پزشکان و هم بیماران باید کار تیمی را فراگیرند. در مجموع این برای پزشکان به معنای کاهش ارتباط دائم با بیمار و زندگی شخصی بهتر است و برای بیماران به معنای درمانی موثرتر که به جای یک پزشک با تیم پزشکان صورت می‌پذیرد، اما پزشکان قدیمی‌تر هر چند همواره از ساعات طولانی کار و خستگی مفرط و خطاهای پزشکی حاصل از این خستگی‌ها گله‌مند بوده‌اند، با احتیاطی بسیار بیش از همکاران جوانشان این تغییرات را پذیرا هستند. بسیاری از پزشکان جوان در پرسشنامه‌هایی که به همین منظور پرکرده‌اند، گفته‌اند گذراندن ساعت‌های طولانی برای درمان دائمی بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشارخون برای آنها خسته‌کننده و کسالت‌آور است و میراث کار پایان‌ناپذیر پزشکان قبلی و تعامل دائم یک پزشک با بیمار باید به همکاری تیمی کادر درمان برای درمان یا حفظ سلامت بیمار تغییر یابد. این طرز فکر بین بیمار و پزشک فاصله‌ای ایجاد می‌کند که تیم درمان باید آن را پر کند.

امروزه عوامل واسطه‌ای در امر درمان مانند بیمه‌گزاران، وکلا، شبکه اینترنت، افزایش نیازها و انتظارات بیماران فضا را به گونه‌ای دگرگون کرده‌اند که حریم خدشه‌ناپذیر ارتباط بین پزشک و بیمار نیز باید ناگزیر تغییر یابد. مخالفان این تغییرات عقیده دارند در پیش گرفتن چنین روشی ارتباط بین درمانگر و بیمار را از جنبه‌های عاطفی خالی می‌کند و اعتماد شخصی بیمار را نسبت به پزشک خود که گاه می‌تواند از عوامل مهم درمان به‌خصوص در بیماری‌های مزمن باشد از بین می‌برد. پزشکان جوان می‌گویند بیشتر مواقع ساختن رابطه شخصی بین پزشک و بیمار به قیمت از دست رفتن آرامش زندگی پزشک تمام می‌شود. گذشته از آنکه آمار نشان می‌دهد درمان گروهی بازدهی بهتری از درمان فردی دارد؛ از جمله دلایل آن اعمال نظر مشاوره‌ای چند پزشک برای درمان یک مورد خاص و دیگر آرامش پزشکان و در نتیجه بروز خطاهای پزشکی کمتر.

بنا به همین دلایل، امروزه تشکیل تعاونی‌ها و گروه‌های درمان بیش از همیشه با استقبال پزشکان روبرو شده است. در روش سنتی زنان پزشک به‌خصوص زنانی که در سن باروری هستند و مایلند از مادر بودن خود لذت ببرند بیش از همکاران مرد خود آسیب می‌بینند؛ چه آسیب روانی و چه جسمی. دکتر دوئر به بیان درد و رنج خود می‌پردازد، آن زمان که ۶ هفته پس از زایمان مجبور شده دوقلوهای خود را در خانه کنار پرستار بگذارد و سر کار برود: «من عاشق کار پزشکی هستم اما در آن زمان دلم می‌خواست کنار بچه‌هایم استراحت کنم و شیرشان بدهم و خلاصه برایشان مادری کنم. یا دست‌کم می‌خواستم در مدتی که کنار بچه‌‌‌هایم هستم از اضطراب شنیدن صدای زنگ تلفن‌همراه یا پیجر که مرا به بیمارستان می‌خواند در امان باشم. اولین‌بار پس از زایمان که سر کار می‌رفتم خانه را با گریه ترک کردم.»

● پزشکی مردانه، پزشکی زنانه

داستان دکتر دوئر، داستان کار پرفشار و پراسترس پزشکان آمریکایی در نزدیک به ۷ دهه بود. پدربزرگ وی، دکتر دوئر ۹۰ ساله، می‌گوید مطبش را ۶۷ سال قبل در حومه شهر بر پا کرده است. همسرش تلما هم دستیارش بوده و هم نرس و نمونه‌های ادرار را نیز قبل از آزمایش روی اجاق می‌جوشانده و ترتیب صورتحساب‌ها را می‌داده است. بیماران در هر ساعتی از شبانه‌روز به دفترش مراجعه می‌کردند و اگر بی‌وقت بودند همانجا می‌خوابیدند اما خودش از این موضوع هیچ شکایت نداشته و می‌‌گوید: «با بیمارانم در تماس دائم بودم، درست مثل عضوی از خانواده.»

فرهنگ پزشکی در آن زمان فرهنگی یکسره مردانه بود. رزیدنت‌ها به طور معمول ۱۲۰ ساعت در هفته کار می‌کردند و روزهای پی در پی در بیمارستان می‌ماندند. در واقع دانشگاه جانز هاپکینز پایه‌گذار این نظام فشرده کاری و آموزشی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان پزشکی بود. جانز هاپکینز اوایل قرن بیستم برنامه‌ای تدوین کرد که پزشکان در خوابگاهی کنار بیمارستان زندگی می‌کردند. البته چنین روش ریاضت‌کشانه‌ای خوشایند زنان پزشک نبود زیرا خواهان داشتن فرزند بودند و عملا ورود آنها به حوزه پزشکی را محدود می‌کرد. از آنجا که این زنان گاهی مجبور بودند برای تکمیل آموزش خود به مناطق دیگر سفر کنند، این محدودیت باز هم بیشتر می‌شد اما دکتر ویلیام اوسلر، بنیان‌گذار برنامه، بی‌آنکه سختی آن را کتمان کند، قربانی شدن زندگی شخصی پزشکان را نکته‌ای مثبت می‌دانست. در نوشته‌های او می‌خوانیم: «پزشکان جوان از من می‌پرسند خانواده‌هایمان را چه کنیم؟ من می‌گویم رهایشان کنید. شما در برابر خودتان، حرفه‌تان و جامعه مسوولیت دارید. بگذارید همسرتان با به دوش کشیدن وظایف خانوادگی در بخشی از این افتخار و مسوولیت شریک باشد.»

نسل بعدی پزشکان خانواده دوئر، پدر دوئر جوان، در شرایطی کم‌وبیش متفاوت حرفه خود را آغاز کرد، مطب دیگر چسبیده به خانه نبود و در مکانی دورتر برپا شد، اما این به معنای آن بود که دکتر دوئر جوان باید ساعت‌های طولانی و گاهی حتی در ایام تعطیلات کریسمس از خانواده‌اش دور باشد.

اما محیط پیرامون پزشکان نسل‌های قبلی به تدریج تغییر می‌کرد. نیازهای بیماران متنوع‌تر شده بود و دیگر نمی‌شد حضور متخصصان را در عرصه درمان نادیده گرفت. دکتر دوئر نسل جدید کار درمان تیمی را در بیمارستانی بزرگ همراه با ۴ همکار خود اداره می‌کند. قسمت بایگانی بیمارستان دریایی است از سوابق پزشکی هزاران بیمار. به نظر می‌رسد درمان خیل عظیم بیماران به روش‌های سنتی بیش از این امکانپذیر نباشد. در سال ۲۰۰۶ بیمارستان واینه مموریال شروع به استخدام پزشکانی کرد که مسوولیتشان فقط مراقبت از بیماران بستری بود. بیماران پس از بستری شدن تحت نظر پزشکی قرار می‌گرفتند که کارش مراقبت از آنها در ساعات حضورش در بیمارستان بود. پس از پایان ساعات کار این مسوولیت را همکار دیگر وی به عهده می‌گرفت. کار تیمی علاوه بر درمان بهتر سبب شد پزشکان از احساس دلزدگی و یکنواختی حاصل از درمان بیماری‌های روزمره، توصیه‌های پایان‌ناپذیر برای کاهش وزن و کم خوردن نمک و ورزش کردن و... کمی فارغ شوند. در تحقیقی که اخیرا انجام شده پزشکان جوان کیفیت زندگی شخصی را مهم‌تر از درآمد بیشتر دانسته و تنها ۱درصد از آنها گفته بودند مایلند به روش قدیمی تنها کار کنند.

از جمله دستاوردهای دیگر روش‌های نوین رونق استخدام پرسنل پزشکی است. در پیش گرفتن رویه کار تیمی نیاز به درمانگران و در نتیجه استخدام آنها را افزایش می‌دهد.

منبع: نیویورک تایمز

مترجم: مرجان یشایائی