اهداف امام حسین ع

در کلام اندیشمند معاصر مرحوم علی صفایی حائری

در اینجا می‌خواهیم از مجموع بیانات امام حسین به اهداف او توجه کنیم ،که شهادت است، که اصلاح است ،که امر به معروف و نهی ازمنکر است که تشکیل حکومت است و... و باز می‌خواهم به خودمان و اهداف‌مان “ این مقطع و به نیازهای این اهداف و به تبعات وگرفتاری‌های این اهداف بپردازم وسپس به مطالبی در مورد قائد و رهبر و طریق و راه سنت و فقه حرکت اشاره نماییم.”

پس آنچه در این مطلب موردنظر است بررسی دو مطلب است، یکی اهداف حسین (ع) و دیگر اهداف خود ما درامروز. “ کلمات امام حسین آمادگی برای شهادت و حفظ حرمت حرم و امر به معروف و نهی ازمنکر واصلاح امت و جلوگیری از بدعت‌ها واقامه سنت و امامت و تشکیل حکومت هست. بعضی خیال می‌کنند که باید بر یکی از این اهداف روی آورد و از میان اینها با تعارض و ترجیح انتخاب کرد. همان طور که یک دسته گذشته از اینها معتقد هستند که حسین برای کاری نیامده بود وهرگاه اجازه می‌دادند بازمی‌گشت. با آنچه بیان شده است می‌توانیم تمامی این احتمالات راجمع کنیم که اعتقاد به حق ناچار اهداف حکومت و برنامه‌ریزی و تشکل و سازمان و تربیت نیروهای مناسب و جایگزین کردن آنها را به دنبال می‌آورد .” یعنی آنچه به‌عنوان مبنای همه اهداف و حرکت‌ها است همان اعتقاد به حق و احیای آ‌ن است که لاجرم بقیه اهداف در طول آن تعریف نمی‌شوند و اینها همگی برای امام از باب امام بودنش مطرح می‌شود . “ وضع امامت واعتقاد به امامت از این همه جدانیست ودرهنگامی که عده و عده فراهم نشده باشد وتلقی آدم‌ها از خود عوض نشده باشد و مهره‌ها فراهم نشده باشد و در جایگاه خود ننشسته باشد، طبیعی است که دیگر مبارزه و درگیری ادامه نیابد و حتی پس از شهادت کسانی که خبری در عیش بعد از آنان نیست دوباره بازگردد و زمینه‌ها را فراهم نماید.

امر به معروف و نهی ازمنکر ،اصلاح امر امت، محو بدعت ،اقامه سنت و امامت و تشکیل حکومت، اینها با یکدیگر تعارضی ندارند که تمامی اینها موضوع و زمینه دارند و در یکدیگر نهفته هستند.”

حال در بررسی این اهداف از آنجا که قیام امام حسین قیامی الهی و در راستای احیای سنت‌های الهی و معنوی است باید به جهان شناسی و انسان‌شناسی دین ومعارف الهی رجوع کرد و در همین راستا نیز امام به امامت تعریف می‌گردد .” کسانی که طالب حکومت اسلامی یا رهبری معصوم و ولایت انسان کامل هستند و کسانی که با توجه به حق و به ساخت جهان وانسان، هدف‌هایی در سطح آزادی وعدالت و آگاهی و تکامل و رفاه وامن و رهایی را کافی نمی‌دانند و با واقعیت انسان وجهان هماهنگ نمی‌بینند ومعتقدهستند که هدف‌ها بالاتر و حوزه حکومت گسترده‌تر از هفتاد سال است و دراین حوزه و با این اهداف چاره‌ای جز حکومت خدا و محمد(ص) و معصوم نیست و دیگران باید دراین جریان دعوت کنندوبرای این هدف زمینه‌ساز باشند کسانی که این هدف و این روش واین راه و رهبری را انتخاب کرده‌اند ناچار باید برای دو چیز آماده شوند :

۱) تامین نیازها

۲) تحمل تبعات و لوازم و رنج‌های سنگین که طبیعی این اهداف بلندو خواسته‌های سنگین است.”

حال وقتی اهداف براساس حق تعریف شدند وحکومت و معرفت ،اصلاح و ... بیان گردیدند باید به مراحل برنامه و فرایند طی مسیر آن توجه کرد و دید حکومتی که در اینجا مطرح می‌شودچه می‌خواهد و چگونه است .” این حکومت واین هدف ،زمینه تربیتی،‌معرفتی و محبتی می‌خواهد. عده‌ و مهره‌های کارساز می‌خواهد امکانات می‌خواهد و طرح و نقشه ودر نتیجه جایگزین شدن درمواضع کلیدی و جایگاه‌های حیاتی را می‌خواهد و در مرحله تربیت باید به سنگینی اهداف و مراحل تا هدف و نیازها در هر مرحله توجه داشت همان طور که باید به حوزه‌های کار و میدان‌های مبارزه و آفت‌های این میدان ومصونیت در برابرآنها پرداخت و از ظرفیت و ظرافت بهره گرفت و از کید ومکر دشمن نهراسید واز استمرار و برخوردها نرنجید و باید آماده شروع جدید و آغاز روز به روز بود واز برخوردهای بد دوستان باز نگشت و دل پرکینه ننمود...”

این تفکر و این بینش نزاع ودرگیری دارد و درگیری چهره‌های گوناگون و لوازم متعدد دارد.

برخورد با منافع دشمن ایجاد تعارض ودرگیری میان آنها و بهره‌برداری از نقطه‌های ضعف و اختلاف‌ها ضروری و لازم است نمی‌توان با دشمن در خانه خود جنگید که باید او رادرخانه‌اش درگیر کرد وباید نقطه ضعف‌هایش را فشار داد. اگر ما معتقد هستیم که هدفداری و قانونمندی وجود دارد واگر معتقدیم که راه فقط یک راه هست دیگر از قوت‌های دشمن هراسی نیست که این نیروها در بن بست انفجار می‌آورد و با شتاب زیادتر به درگیری و برخورد شکننده دچار می‌شوند .” برای کسی که از راه بیرون رفته ،تو بیشتر از سقوط و برخورد و درگیری عذابی نخواهی داشت.”( بحارالانوار ،‌ج۷۲،ص ۳۶۵)

اسماعیل آجرلو