خلیج گرگان

‌خلیج گرگان بزرگ ترین خلیج دریای خزر است که بر اثر پیشروی و گسترش شرقی رشته ساحلی شبه جزیره میانکاله در جنوب شرقی دریـای خـزر تـشـکـیـل شـده اسـت. وسـعـت خلیج ‌گرگان حدود ۴۰۰ …

‌خلیج گرگان بزرگ ترین خلیج دریای خزر است که بر اثر پیشروی و گسترش شرقی رشته ساحلی شبه جزیره میانکاله در جنوب شرقی دریـای خـزر تـشـکـیـل شـده اسـت. وسـعـت خلیج ‌گرگان حدود ۴۰۰ ‌کیلومتر مربع است. طول خلیج در جهت غربی به شرقی حدود۷۰ ‌کیلومتر و عرض آن نیز بین ۱۳ تا ۱۴ کیلومتر است، ولی کاملاً بر خلاف شبه جزیره میانکاله ، از غـرب بـه شرق به عرض خلیج افزودهمـی شـود. خـلـیـج گـرگـان کـم ‌عـمـق است، به طوری که با در نظر گرفتن بالا آمدگی آب، حداکثر عمق آن به ۴ متر‌می رسد و از غرب به شرق تا حوالی ضلع جنوبی آشوراده به عمق آب افزوده می‌شود. درجه شوری آب خلیج در قسمت های غربی به علت کمی عمق و افزایش تبخیر، ‌قدری بیشتر از شوری آب دریای خرر است.

در دهانه رود های پر آبی مانند قره سو ‌وگهر باران به علت ورود آب شیرین ، از درجه شوری آب آن کاسته و برعکس به درجه گل آلودگی آن افزوده می شود. حدود ۲۵ ‌رود و نهرکوچک از دامنه شمالی البرز وارد خلیج گر گان می شود. در کل ، مقدار آب ورودی خلیج (به استثنای ماه های آبـان تا اسفند)کمتر از آب خروجی است وکمبود آب آن از طـریـق دریـای خـزر تـامین می شود. این وضع سبب شده که یک جریان شدید طولانی از دریا به خلیج و یک جریان ضعیف وکوتاه مدت از خلیج به دریا،از طریق تنگهبندر ترکمن- آشوراده برقرار گردد. اکولوژی خلیج گرگان تحت تا‡ثیر دریای خزر، رودهای مجاور و شبه جزیره میانکاله قرار گـرفته است که در رشد و تکثیر آبزیان، مـاهیان اسـتـخــوان‌دار و مـاهـیـان غـضـروفـی وجـذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد. بدین جهت می توان گفت که شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان دو محیط زیستی و جغرا فیایی‌‌جدایی ناپذیرند.اگر چه خلیج گرگان و شبه جزیره میانکاله به صورت یک محدوده زیستی محافظت شده در آمده، ولی وجود صید بی رویه و بی موقع، افزایش واردات فضولات صنعتی، دامداری و کشاورزی از یک سو و اهـمـیـت زیـسـت مـحـیـطـی خـلیج و لزوم بهره برداری بیشتر از منابع آبی برای جمعیت فزاینده کشور از سوی دیگر، از جمله مسائلی است که می تواند لزوم توجه و‌انجام پژوهش های بیشتر در خصوصیات خلیج گرگان و شبه جزیره میانکاله را توجیه کند.