نبرد رسانه ای و دکترین امنیت ملی آمریکا

در عصر کنونی به دلیل پیچیدگی اجتماعی و اهمیت یافتن نقش رسانه ها درایجاد روابط افقی و عمودی در جوامع, کاربرد این وسایل در زمینه های فرهنگی, اقتصادی, سیاسی و نظامی بیش از پیش مشهود است که با تاثیرگذاری قابل ملاحظه خویش دارای کارایی تبلیغی و روانی نیز می باشند

در عصر کنونی به دلیل پیچیدگی اجتماعی و اهمیت یافتن نقش رسانه ها درایجاد روابط افقی و عمودی در جوامع، کاربرد این وسایل در زمینه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی بیش از پیش مشهود است که با تاثیرگذاری قابل ملاحظه خویش دارای کارایی تبلیغی و روانی نیز می باشند.

برهمین اساس استفاده از رسانه به عنوان قدرتمندترین ابزار علیه جمهوری اسلامی ایران با هدف براندازی کشورمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دردستورکار آمریکا قرار داشته و دارد.

نو محافظه کاران حاکم بر این کشور درتلاش بودند با استفاده از جریان سازی خبری به کمک رسانه های آمریکا، متحدینش و رسانه هایی که دارای اهداف مشترکی علیه جمهوری اسلامی ایران هستند، سناریوهای مختلفی را علیه جمهوری اسلامی ایران طراحی و اجرا نمایند. از این رو از مهمترین مسائلی که درچند سال اخیر در راستای تهدید علیه جمهوری اسلامی ایران به صورت گسترده ای مورد توجه آمریکا قرارگرفته بحث تهدید نرم با رویکرد جنگ رسانه ای است. تهدیدی که با تسلط ابزاری و فنی غرب بر محورها و اشکال مختلف رسانه ای و تبلیغاتی موجود، شرایط مناسبی را برای آنها فراهم نموده است.

در راهبرد امنیت ملی آمریکا که درسال ۲۰۰۶ منتشر شده است، نظام جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مهم ترین چالش آمریکا در ابتدای قرن ۲۱ معرفی می نماید. درهمین سند (سند ۲۰۰۶) درخصوص جلوگیری از قدرتمند شدن حاکمان مخالف سیاست های آمریکا آمده است:

«این موضوع یکی از مسائل اساسی کشو ایالات متحده آمریکا است.» آمریکا با همکاری اطلاعاتی سایر کشورهای هم پیمان خود و نیز استفاده ابزاری از شورای امنیت سعی می نماید دولت های مخالف سیاست های این کشور را منزوی نماید و از دست یابی آن ها به فناوری های پیشرفته، تحت عنوان سلاح های کشتار جمعی و اتمی جلوگیری نماید.

در توجه به اهمیت رسانه ها نیز در راهبرد امنیت ملی آمریکا تأکید شده که «ما می خواهیم با برخی رادیو و تلویزیون های خصوصی و آمریکایی درکالیفرنیا و نیوجرسی و واشنگتن دی سی همراه شویم تا به آن ها کمک کنیم پیام آمریکا را به داخل ایران برسانند.»

برهمین اساس با توجه به راهبرد فوق،مشخص است اهتمام دشمن در براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق جنگ نرم، جدی است ودراین مسیر «رسانه » قدرتمندترین ابزار به شمار می آید.

چرا که رسانه ها به عنوان یکی از ابزارهای جنگ نرم و عملیات روانی درصحنه های مختلف سیاسی و نظامی، نقش ممتاز و حساسی را به عهده دارند. در واقع رسانه ها و ابزارهای رسانه ای از جمله خبرنگاران و خبرگزاری های غربی، فیلم ها، اینترنت و انواع شبکه ها و روزنامه ها و نشریات بخشی از ماشین سرمایه داری غرب است و منافع غربی ها را تأمین می نماید.

بنابراین دشمن در تلاش است با استفاده از جریان سازی خبری به کمک رسانه هایی که در اختیار و یا رسانه های وابسته ای که به نوعی خوراک تبلیغاتی خود را از رسانه های آمریکا و متحدینش دریافت می کنند و در برخی مورد تأمین مالی می شوند (از بودجه های اختصاص یافته توسط سنای آمریکا به این امر) و همچنین توسط رسانه هایی که دارای اهداف مشترکی علیه جمهوری اسلامی ایران هستند، سناریوهای مختلفی را طراحی و به انحای مختلف، جمهوری اسلامی ایران را در مجامع جهانی محکوم و یا با هدایت و جهت دهی به افکار عمومی جهان بستر اقدامات را علیه جمهوری اسلامی ایران از تحریم تا سایر اقدامات فراهم نماید.

از این رو استراتژیست های عملیات روانی و متخصصان تبلیغاتی و کارگزاران رسانه ای بین المللی فرماندهان این نبرد رسانه ای می باشند و سربازان این جنگ در ظاهر، نویسندگان، خبرنگاران، مفسران، تصویربرداران، تولیدکنندگان خبری و مطبوعاتی، کارگردانان، تهیه کنندگان و عکاسان رسانه ها هستند. سلاح و تجهیزات این سربازان نیز رادیو، تلویزیون، اینترنت، ماهواره، خبرگزاری ها، دوربین ها، کاغذ و قلم و دستگاه های چاپ و نشر و... می باشد. لیکن واقعیت آنست که در پشت صحنه عملیات رسانه ای، سیاست رسانه ای قدرت ها و نظام سلطه به مثابه راهبرد این حرکت قرار گرفته است که به صورت رسمی و سازمان یافته اما پنهان با اختصاص بودجه ای سری توسط سازمان های اطلاعاتی و امنیتی و سرویس های جاسوسی و تشکیلات ویژه نظامی هدایت می شود.

در همین راستا در اواخر سال گذشته میلادی، کنگره آمریکا لایحه ای علیه ایران تصویب کرد و باراک اوباما را موظف کرد که ۹۰ روز پس از تصویب این قانون، گزارشی از تلاش های دولتمردان کاخ سفید برای پخش برنامه های جهانی و مورد حمایت آمریکا و استفاده از بودجه مربوط به رسانه ها و ارزیابی تاثیر این مبالغ در روند تبلیغات علیه ایران، ارایه نماید. براساس این لایحه، در بودجه پنتاگون هزینه هایی برای نفوذ در ایران، مقابله با فیلترینگ ایستگاه های اینترنتی ضد ایرانی، تحریک قربانیان سانسور در ایران، آموزش الکترونیکی ایرانیان مخالف نظام برای براندازی نرم و شبکه سازی اینترنتی آنها و ارایه آموزش های لازم رسانه ای و رایانه ای برای راه اندازی ایستگاه های اینترنتی برای اطلاع رسانی به شبکه های اختاپوسی غرب پیش بینی شده است.

همچنین ایالات متحده با ۴۴۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری در زمینه اطلاعات (IT) در رتبه نخست این فناوری قرار دارد و از بستر لازم برای راه اندازی جنگ رسانه ای و مجازی (سایبر) علیه هر کشوری که در مغایرت با سیاست ها و منافع آن باشد برخوردار است. فضایی که در حوادث بعد از انتخابات نیز به عنوان جولانگاه گروه های تابلودار ضدانقلاب برای ایجاد جو منفی و ایجاد ناآرامی و نافرمانی مدنی مورد بهره برداری قرارگرفت و بسیاری از شایعه پراکنی ها و فرافکنی ها نیز از طریق فضای رسانه و سایبر انجام گرفت.

لذا با توجه به گسترش استفاده از ماهواره و اینترنت در ایران، آمریکا تلاش دارد با القاء اخبار هدف دار افکار و عقاید مردم را به سمت غرب متمایل سازد و آنها را نسبت به جمهوری اسلامی ایران بی اعتماد سازد تا از این طریق بتواند غربگرایی را توسعه داده و کشورهای مخالف را از درون با چالش مواجه نماید. موضوعی که در حوادث قبل و بعد از انتخابات دهم سال گذشته درایران به خوبی نمایان شد.

در واقع درجریان انتخابات دهم جنگ رسانه ای، قبل از انتخابات با القاء تقلب و بعد از انتخابات با بحث کودتای انتخاباتی و ایجاد نافرمانی مدنی دنبال گردید و خبرسازی های گسترده ای دراین زمینه ها فعال شدند که به عنوان نمونه به مقاله ای تحت عنوان «این یک کودتاست...» که در هفته نامه آمریکایی نیوزویک منتشر شد اشاره کرد. لذا از مهمترین شبکه های اصلی دراین نبرد رسانه ای به سایت رسمی سیا (رادیو فردا)، گویا نیوز، رادیو زمان، رادیوفرانسه، رادیو دویچه وله، العربیه سایت همدلی (وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی)، ایران گلوبال، نئوسکولاریسم ملی- مذهبی، صدای آمریکا از جمله رسانه های ضدانقلاب می توان اشاره نمود که بشدت بیشتر و به صورت آشکار به سیاه نمایی علیه انقلاب اسلامی به فعالیت پرداختند و با برخی سایت های داخلی برای ایجاد التهاب و تشنج همراهی کردند و با ارائه گزارش های مختلف بر دو واژه «تقلب بزرگ» و «کودتا» که واژه های پردازش شده در اتاق های جنگ روانی بود تاکید و بر آشوبگری و ایجاد اغتشاش اقدام نمودند.

بنابراین جنگ رسانه ای درپی از پای درآوردن اندیشه و تفکر جامعه هدف است تا حلقه های فکری و فرهنگی آن را سست کند و با بمباران خبری وتبلیغاتی درنظام سیاسی- اجتماعی حاکم تزلزل و بی ثباتی تزریق کند. از این رو هدف اصلی در رویکرد نبرد رسانه ای فروپاشی علاقه ها و پیوندهای همگرایانه ملتی است که حدود سه دهه با تمام فشارها و کاستی ها، صبر و مدارا پیشه کرده و راه پیشرفت و مقاومت در برابر زورگویی و انحصارطلبی دشمنان را برگزیده است.

پروژه عملیات روانی نیز یکی دیگر از روش ها و اهداف اساسی در جنگ رسانه ای است که تلاش می شود با استفاده از ابزار رسانه ای و القاء اخبار هدف دار و جهت دار از کاراترین روش ها و تا حد امکان کمترین خشونت در تضعیف باورها و براندازی حکومت ها استفاده شود؛ که این مسئله نیز با ایجاد تفرقه و تشدید اختلافات داخلی، ایجاد گسست بین حکومت و مردم، تشکیک در مشروعیت نظام و نافرمانی مدنی دنبال می گردد.

در واقع دشمن از طریق نبرد رسانه ای و ایجاد عملیات روانی و استفاده از حربه تبلیغات به طور دائم ضعف ها و کمبودهای موجود در جامعه را بزرگ نشان داده و حول آن تبلیغ می کند. دراین روش پیشرفت های کشور نادیده گرفته و یا کوچک نشان داده می شود، شایعه پراکنی به اوج رسیده و در نظام اخلال ایجاد می کند و این مسئله باعث رسیدن به اهداف خود در جنگ نرم می گردد؛ یعنی ایجاد نارضایتی، القاء ناکارآمدی و عدم کفایت و همچنین تصویرسازی مدنظر در قبال نظام سیاسی کشور هدف است.

مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیرشان با جمعی از هنرمندان حوزه رسانه تلویزیون و سینما با روشن بینی الهی خویش به نبرد همه جانبه دشمن و مبارزه رسانه ای اشاره و دراین باره فرمودند: اما الان در حال یک حرکت عظیمیم؛ شما نمی بینید؟ بزرگترین قدرت اقتصادی و نظامی و سیاسی و علمی دنیا دارد با ما دشمنی صریح و علنی می کند؛ این خیلی مهم است، این خیلی معنادار است. یک ملت مگر از خودش چه نشان داده که قدرتهائی که اینجور برای خودشان داعیه قائلند- کشورهائی که اصلا حاضر نیستند کشورهای غیر از خودشان را به حساب بیاورند- اینجور صریح توی میدان می آیند و با این ملت مبارزه می کنند؟

به هر ترتیب دشمنان جمهوری اسلامی ایران با استفاده از فناوری پیشرفته تلاش دارند تا از هرگونه ابزاری برای تهدید جمهوری اسلامی ایران استفاده نموده و با توجه به جوان بودن کشور، این قشر مورد توجه آنها را مورد اهداف شوم خود قرار دهد؛ چرا که به تعبیر مقام معظم رهبری: رسانه ها و دستگاه های تبلیغاتی و اطلاعاتی وابسته به استکبار، میدان دارترین عناصر دشمنان استقلال ملت ها برای به آشوب کشیدن ملت ها هستند؛ برای اینکه اینها را از مسیری که دارند حرکت می کنند، منصرف کنند.»

همچنین معظم له در خصوص دشمنی با هویت ایرانی و اسلامی از طریق نبرد رسانه ای و استفاده از ابزارهای نمایشی در دیدار اخیر خویش با هنرمندان رسانه ای چنین می فرمایند:

همان کسانی که سی سال با این ملت مبارزه کردند، معارضه کردند، عناد ورزیدند، همان دستگاه ها و سیستمهائی که از کارخانجات خودشان مواد شیمیائی و سلاح شیمیائی دست صدام دادند که بزند توی جبهه ها و توی جاده ها و حتی توی شهرها، همان کسانی که در عرصه فرهنگی شبکه درست می کنند- که شماها بیشتر از من دیده اید و مطلعید که به قصد نابود کردن بنای خانواده و شکستن حریم عفاف و حجابی که میراث هزاران ساله ایرانی است و کشور ما و ملت ما از دوران قبل از اسلام، از لحاظ مسائل شهوانی و جنسی، یک ملت عفیف و نجیب بوده، شبکه درست می کنند- همین ها در زمینه های سیاسی، فیلم «بدون دخترم هرگز» را، فیلم «۳۰۰» را می سازند که علیه حیثیت ایرانی است و سر تا پا دروغ و خباثت است؛ همان آدمها ادعا می کنند که با ایران دشمنی ندارند، با ملت ایران دشمنی ندارند، اما شب و روز دشمنی می کنند. این مسئله خیلی مهم است؛ این نشان دهنده این است که ملت ما در یک عرصه عظیمی مشغول حرکت است و در مقابل خواسته های استعماری و استکباری و جهانخوارانه و غصب آلود این قدرتها- که این هدفها در همه دنیا منتشر است و محسوس است- ایستاده است.

ما در حال یک مبارزه عمومی هستیم. ملت در حال یک مبارزه عمومی است. خوب، در یک چنین شرائطی، وظیفه ماست که در زمینه کار سیاسی، جهت سیاسی، طعم سیاسی فیلم بدانیم چه کار داریم می کنیم.از این رو حرکت همراه با بینش و بصیرت و تلاش در مسیر آگاهسازی افراد و آحاد جامعه بعنوان خطیرترین وظیفه اصحاب رسانه و اهل هنر و قلم در حوزه های مختلف هنری، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است که اهداف دشمن در جنگ نرم را ناکام خواهد گذاشت. مقام معظم رهبری در خصوص مبارزان اصلی در خاکریزهای جنگ نرم بارها به نقش اساتید و دانشجویان بعنوان فرماندهان و افسران این نبرد نابرابر اشاره فرمودند که البته در دیدار اخیرشان با اصحاب رسانه و هنرمندان تلویزیون و سینما با اشاره به اثرگذاری موضوعات نمایشی نقش و وظیفه اهل هنر و رسانه را نیز تبیین نمودند و در خطاب به آنان فرمودند:

«اگر شما به عنوان یک کارگردان، به عنوان یک هنرپیشه، به عنوان یک فیلمنامه نویس، به عنوان یک عامل مؤثر در پدید آمدن این اثر نمایشی و این اثر دراماتیک جاذب و جالب، به عنوان کسی که در این میدان فعال است- حالا یا فیلمنامه نویس است، یا کارگردان است، یا فیلمبردار است، یا هرچه- «نقش ایستادگی و نقش دشمن شناسی» را ایفاء کردید، نقش خودتان را شناختید و به آن عمل کردید، خود شما قهرمان یک داستان حقیقی هستید؛ خود شما می شوید یک قهرمان؛ همچنان که در یک هنر نمایشی، در یک داستان، یک قهرمان داریم، یک ضد قهرمان داریم؛ این قهرمان به سمت یک هدفی دارد تلاش می کند، مجاهدت می کند، کار می کند؛ شما اگر در جای خودتان قرار گرفتید، آن نقش خودتان را ایفا کردید، شما خودتان همان قهرمانید؛ آن وقت اثری که می سازید. بازی ای که می کنید، با روح تر، گرمتر، گیراتر و جذابتر خواهد شد. این آن چیزی است که ما از جامعه هنرمند کشورمان، از شما مجموعه ای که بخصوص با صدا و سیما همکار هستید، انتظار داریم.»

علی قاسمی

حسین بابایی