ازدواج دختران و رویا پردازی سنتی در عصر مدرنیسم

بنا بر گزارشی که اخیرا از سوی سازمان بهزیستی منتشر شد آمار دختران مجرد در ایران به یک میلیون و هفتصد هزار نفر رسیده است

بنا بر گزارشی که اخیرا از سوی سازمان بهزیستی منتشر شد آمار دختران مجرد در ایران به یک میلیون و هفتصد هزار نفر رسیده است. چنین آماری نشانگر آن است که این دختران روزها را یکی بعد از دیگری در آرزوی ازدواج پشت سر می‌گذارند. در دهه‌های گذشته دختران را بعد از این که به سن بلوغ می‌رسیدند و وارد سنین چهارده یا پانزده سالگی می‌شدند راهی خانه بخت می‌کردند به طوری که کمتر دختری را می‌دیدید که سن او از بیست سال گذشته باشد و هنوز در خانه پدرش زندگی کند، مگر این که مشکل جسمانی داشته باشد. دختران در دهه‌های گذشته با این موج فزاینده از مدرنیسم چندان آشنا نبودند. گرایش‌هایی چون فمنیسم که اولین پیامد آن آشنا کردن زنان و دختران با حقوق قانونی شان بود روند پر شتاب پیوستن به صف هوا خواهان احترام به کرامت زن که بعدی جهانی یافته بود را تسریع کرد. دختران امروز بلافاصله بعد از اتمام تحصیلات متوسطه تمام سعی و تلاش خود را معطوف به رفتن به دانشگاه می‌کنند و در طول تحصیلات دانشگاهی فقط به اتمام تحصیلات خود می‌اندیشند. بعد از این دوران نیز آنان به دنبال یافتن شغلی مناسب راهی بازار کار می‌شوند. با این وجود آیا فرصتی برای ازدواج یا حتی فکر کردن به آن در بهترین سال‌های جوانی یک دختر پیش می‌آید؟ دکتر "مصطفی اکبریان" جامعه‌شناس در این‌باره می‌گوید: در بالا رفتن سن ازدواج دختران دو عامل مهم دخالت دارد:عامل اول به نگرش و طرز تفکر دختران امروز با همتایان آنها در دهه گذشته بر می‌گردد که تفاوت اساسی یافته است. آنها یکسری خواسته‌ها و عواملی را مدنظر قرار می‌دهند که در نگاه دختران دیروز ارزش نبوده است. عامل دوم به شرایط اقتصادی جامعه بر می‌گردد. تورم اقتصادی حاکم بر جامعه و خواسته‌هایی که خانم‌ها از آقایان دارند باعث می‌شود پسران از ازدواج سرباز زنند و در این صورت دختران هم وارد بازار کار می‌شوندتا سربار خانواده نباشند. وی می‌افزاید: با توجه به تاثیر عمیق ارتباطات در جهان توجه به این تفکر جهانی که زن‌ها با استقلال مالی می‌توانند از تصمیم‌گیری‌های خاصی برخوردار شوند در جامعه ما رسوخ کرده است. از طرفی بالا رفتن سن ازدواج افزایش آمار طلاق را نیز به همراه داشته است. اکبریان تصریح کرد: مسئله اشتغال و تحصیل دختران نشات گرفته از تفکرات جدیدی است و در حالی که جامعه ما هنوز تحت تاثیر بافت سنتی و تفکرات سنتی است لذا نمی‌تواند اینگونه رفتارها را بپذیرد و همین مسئله زمینه اختلافات را پدید می‌آورد. تفکر جدید اگر مغایر با ارزش‌های جامعه باشد، مضر و اگر در راستای باورهای جامعه حرکت کند مفید است. این استاد دانشگاه در ادامه می‌گوید: در عین حال نمی‌توان جلوی این دگرگونی را گرفت و این چرخه تغییر باید در جامعه باشد. باید از طریق مکانیزم آموزش در این زمینه تلاش شود تا باورها و ارزش‌ها محترم شمرده شده و در عین‌حال تفکرات جدید آموزش داده شود. دکتر " نسترن خواجه نوری"، استاد دانشگاه معتقد است: فاکتورهای مختلفی می‌تواند بر افزایش سن ازدواج تاثیر بگذارد که البته هر کدام از آنها شدت و ضعف دارد. مسئله اشتغال و تحصیلات دختران یک مسئله بسیار مهم است که دو دلیل عمده دارد.۱- مسائل اقتصادی ۲- آگاهی دختران از حق و حقوقی که از لحاظ اجتماعی دارند. وی در ادامه افزود: ما در گذر از جامعه سنتی به جامعه مدرن هستیم. ارتباطات گسترده‌تر و عمیق می‌شود و به همین دلیل در این گذر تمایل و تفکرات انسان‌ها عوض می‌شود. تا زمانی‌که مراحل گذار به اتمام نرسد، ثبات به وجود نمی‌آید. اگر علم و دانش بخواهد در خدمت تحصیلات قرار گیرد لازمه آن یک ثبات اجتماعی است. خواجه نوری تصریح کرد: فارغ‌التحصیلان زیادی هر ساله از دانشگا‌ه‌ها بیرون می‌آیند و بازار کاری وجود ندارد که آنها را جذب کند. یک مدیریت همه جانبه و برنامه‌ریزی درست باید این گسیختگی را که ناشی از مراحل گذار است، انسجام بخشد. جامعه‌شناسان می‌گویند: فرآیند آگاهی دهی منفی و جهت‌دار و اصرار بر این امر که زنان همواره در نقش زیر دست مردان باید در جامعه حضور داشته باشند باعث شده که زنان و دختران روز به روز فراتر از مطالبات دیروز درصدد احقاق حقوق خود برآیند.