نگاهی بر انیمیشن «بالا»، جدیدترین محصول شرکت پیکسار و والت دیسنی

انیمیشن «بالا» (up) به کارگردانی پیت داکتر (Pete Docter) و تولیدشده در استودیوهای پیکسار و والت دیسنی در جمع پرفروش‌ترین‌های تاریخ انیمیشن قرار گرفت.
این انیمیشن ۹۶ دقیقه‌ای که با بودجه‌ای …

انیمیشن «بالا» (up) به کارگردانی پیت داکتر (Pete Docter) و تولیدشده در استودیوهای پیکسار و والت دیسنی در جمع پرفروش‌ترین‌های تاریخ انیمیشن قرار گرفت.

این انیمیشن ۹۶ دقیقه‌ای که با بودجه‌ای بالغ بر ۱۷۵میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ میلادی تولید شد، داستان پیرمردی است به نام کارل فردریکسون (Carl Fredricksen) و پسربچهٔ جالبی به نام راسل (Russell) که طی یک اتفاق ساده به میان ماجرای بزرگی کشیده می‌شوند.

کارل، این پیرمرد عبوس و بدخلق، در خانه‌اش که یادگار روزهای خوشبختی خود و همسر مرحومش است، به تنهایی زندگی می‌کند. این زندگی برای او هرچند تکراری اما سرشار از آرامش است. البته اگر بخواهیم در این میان مزاحمت‌های پسر کوچکی به نام راسل را درنظر نگیریم.

راسل، نوجوان مکتشف رام‌نشده‌ای است که در آغاز تلاش می‌کند تا به هر نحوی شده به عنوان «دستیار پیرمرد» استخدام شود تا مثلاً به این شکل امرارمعاش کند. اما کارل حاضر به شنیدن حرف‌های او نیست و مدام در را به روی او می‌بندد. پس راسل در گوشهٔ ایوان مخفی می‌شود تا در فرصتی مناسب به محض اینکه پیرمرد از خانه بیرون آمد، او را راضی کند. در این بین پیرمرد هم که گرفتار مأمورینی شده که می‌خواهند خانه‌اش را خراب کنند، تصمیم می‌گیرد تا بادکنک‌هایی را که سال‌ها در سقف خانه مخفی کرده بود، آزاد کند تا او و خانه‌اش را یک‌جا از آنجا به آسمان ببرند.

سقف که کنار می‌رود، میلیون‌ها بادکنک از آن بیرون می‌زنند و در صحنه‌ای باشکوه خانه را از جا بلند کرده و با خود می‌برند. خانه قرار است به سمت آمریکای جنوبی برود. جایی که کارل و همسرش همیشه آرزو داشتند در آنجا زندگی کنند.

راسل که همراه با ایوان خانه از زمین کنده شده، از ترس بر خود می‌لرزد و این بار با التماس از پیرمرد خواهش می‌کند که او را به داخل خانه راه دهد.

داکتر برای بخش‌های گوناگون این اثر به شدت الهام گرفته از دامبو، پیترپن، موتپس و هایااو میازاکی بود. او تلاش داشت تا این داستان موازی با داستان «جادوگر شهر اوز» حرکت کند و تلاشش بر این بود که تا آنجایی که می‌تواند با وجود همسانی اما نقاط تشابه «بالا» را از این اثر کم‌تر کند.

پیت داکتر در این اثر تلاش داشت تا به احساسات مخاطبین خود شکل و فرم خاصی بدهد. او دربارهٔ شکل اندام و فرم استخوان‌بندی کارل می‌گوید: «شکل ظاهری کارل همچون یک مکعب است و می‌خواستیم با این طراحی بدنی برای او نشان دهیم که تا چه حد وابستگی او به خانه‌اش در شکل و فرم ظاهری‌اش نیز تأثیرگذار بوده است».

حیاتی‌ترین نکته در انیمیشن «بالا» این بود که کل گروه تولیدکننده، تمام تلاش خود را بر روی شخصیت‌پردازی اثر متمرکز کردند. انیماتوریست‌های شرکت پیکسار برای اینکه بتواند به طور کامل نوع اندام و حرکات بدنی افراد سالخورده را بررسی کنند، به سراغ پدر و مادرهای خود رفتند و پس از مدتی به بررسی المپیک سالخوردگان پرداختند.

این انیمیشن کمدی کامپیوتری برای نخستین بار در مراسم افتتاحیهٔ جشنوارهٔ فیلم کن ۲۰۰۹ به نمایش درآمد که با استقبال گستردهٔ مخاطبینش مواجه شد. استقبالی که توانست پس از اکران عمومی رکوردشکن دیگری برای سینمای انیمیشن آمریکا باشد. پیت داکتر که پیش از این با کارگردانی آثاری همچون داستان اسباب‌بازی او۲، هیولاها و زندگی یک حشره به شهرت رسیده بود، توانست با انیمیشن «بالا» این جایگاه را برای همیشه از آن خود کند.

زهره زاهدی کرمانی