به به چه ناخن های خوشمزه ای

دلایل و راههای درمان عادت به جویدن ناخن

پسر ۱۲ ساله‌ام مدام ناخن‌هایش را می‌جود. هر چه نصیحت کردم، تشویقش کردم حتی تنبیهش کردم باز هم فایده نداشته است، بهترین راه برای ترک عادت ناپسند او چیست و چه باید بکنم؟

همزمان با رسیدن به سن اضطراب جدایی (بین ۴ تا ۵ سالگی) برخی از کودکان، تعارضات، ناکامی، پرخاشگری نهفته و اضطراب وجود خویش را به وسیله جویدن ناخن که یک عمل کاملا ناخود آگاه است نشان می‌دهند و این کار باعث آرامش آن‌ها می‌شود، شیوع این اختلال در سنین مدرسه (بین ۸ تا ۱۲ سالگی) و البته در دختران بیشتر است.

این اختلال در صورتی که به موقع درمان نشود، سیر پیش رونده پیدا می‌کند و ممکن است به موارد حادتری مثل کندن ریشه ناخن، جویدن پوست انگشتان و یا کندن ناخن با دست منجر شود که در این زمان فرد قادر به کنترل تکانه‌هایش نیست و مدام به خود آسیب وارد می‌کند که در این مرحله اقدامات روان پزشکی ضروری است.

علل ناخن جوی

درباره علت ایجاد این اختلال، نظرات گوناگونی مطرح شده که معمولا به اضطراب و ترس، تقلید رفتار یکی از والدین یا هر دو و کمبود «ویتامین آ» در بدن اشاره دارند.

برای درمان این مشکل، ابتدا باید آرامش خود را حفظ کنید و بر این مسئله آگاهی داشته باشید که این کار، یک عمل ناخودآگاه است و زمانی که بازخورد مناسب از جانب والدین انجام نپذیرد، می‌تواند به عنوان یک حربه از سوی کودک، برای انتقام از والدین و یا جلب توجه منفی و رفتارهای نمایشی به کار رود.

این کار‌ها را انجام دهید:

- آرامش دهی به کودک:

در حضور کودک بحث و مشاجره نکنید، فیلم‌های ترسناک یا عاطفی تماشا نکنید، در رابطه با مسائل درسی‌اش خیلی به او فشار نیاورید، روزی نیم ساعت او را به پارک محله ببرید تا بازی کند، از عوامل تنش زایی که از قبل شناسایی شده دورش کنید، هر شب با داستان آرام بخشی که برایش تعریف می‌کنید بخوابانیدش، در چندین نوبت از روز با او بازی‌های هدف دار انجام دهید و از طریق بازی با عروسک‌ها و حیوانات و یا اسباب بازی‌های پزشکی، مشکلات ناشی از ناخن جویدن را برایش توضیح دهید.

- استفاده از روش حواس پرتی:

وقتی مستقیما به فرزند می‌گوییم «ناخ‌‌نهایت را نجو»، اضطرابش بیشتر می‌شود و احساس گناه می‌کند ولی زمانی که از او می‌خواهیم که دستانش را با بازی یا انجام یک کار مشغول کند، بین عادات فرزند فاصله می‌افتد و زود‌تر این عادت را ترک می‌کند.

- استفاده از روش خاموشی:

در جایی که احساس می‌کنید فرزند شما برای جلب توجه و به صورت نمایشی این کار را انجام می‌دهد، به رفتار او هیچ واکنشی نشان ندهید و خود را به ندیدن بزنید.

- استفاده از روش بیزار درمانی:

از کودک خود بخواهید هر روز به مدت پنج دقیقه در مقابل آینه ناخن‌هایش را بجود، با این کار کودک متوجه تصور دیگران از خودش می‌شود و از طرف دیگر با تکرار این روش، نوعی امتناع از عمل به فرامین دیگران در او شکل می‌گیرد و از این کار به صورت عمدی خسته می‌شود و دیگر تکرار نمی‌کند.

- استفاده بیشتر از ویتامین آ:

برای استفاده بیشتر از ویتامین آ می‌توانید از مواد خوراکی طبیعی و تقویت کننده‌هایی که توسط پزشک تجویز می‌شود استفاده کنید. از طرف دیگر، چرب کردن دستان کودک با ویتامین آ نوعی حالت انزجار از به دهان بردن دست چرب در کودک به وجود می‌آورد. در پایان ذکر این نکته ضروری است که استفاده از روش‌های متفاوت و غیر همخوان در درمان مفید نیست و تنبیه بدنی جز بالا بردن اضطراب و احساس گناه و حقارت کاری نمی‌کند.

علی رضا واقف

روان‌شناس کودک