سلولیت و تبلیغات

سلولیت مشکلی عمدتا زنانه است که معمولا زنان بالای ۳۵ سال را هدف قرار می دهد چربی ایجاد کننده سلولیت, از نوع چربی عامل چاقی نیست این چربی در لایه های عمقی پوست و نزدیک به استخوان هاست و بدن از آن برای تامین انرژی استفاده می کند

سلولیت مشکلی عمدتا زنانه است که معمولا زنان بالای ۳۵ سال را هدف قرار می‌دهد. چربی ایجاد‌کننده سلولیت، از نوع چربی عامل چاقی نیست. این چربی در لایه‌های عمقی پوست و نزدیک به استخوان‌هاست و بدن از آن برای تامین انرژی استفاده می‌کند...

سلولیت از چربی‌های ساکن در سلول‌های پوست ایجاد می‌شود. ورزش، رژیم‌غذایی و لیپوساکشن نمی‌توانند تاثیری بر بهبود سلولیت داشته باشند. اما بسیاری از تولید‌کنندگان محصولات زیبایی به همین منظور با ارائه کرم‌های از بین برنده سلولیت به عرصه تجارت مواد درمان‌کننده سلولیت وارد شده‌اند.

اخیرا در تبلیغات رسانه‌ای تصویری، شنیداری و نوشتاری از کرم‌های مختلفی که در درمان سلولیت پوستی موثر هستند، نام برده می‌شود اما اشکال‌های متعددی بر این تبلیغات وارد است:

▪ اولا، تشخیص سلولیت برعهده بیمار گذاشته شده است و خود او باید بداند که مشکل پوستی‌اش سلولیت است تا محصول را بخرد.

▪ ثانیا، ایجاد سلولیت علل مختلف دارد و به فرض اینکه کرم تبلیغ‌شده در درمان آن موثر باشد، تا علت ایجادکننده برطرف یا کنترل نشود، دوباره عود می‌کند.

▪ ثالثا، معلوم نیست این کرم‌ها باید تا چه مدت و روزی چند بار مصرف شوند.

▪ رابعا، معلوم نیست اگر عوارض جانبی ایجاد شود، فرد باید به چه کسی مراجعه کند؟ یا اینکه از کجا بداند آیا عارضه به دلیل مصرف کرم است یا عوامل دیگری در ایجاد آن دخالت داشته‌اند؟

▪ خامسا، اگر کرم از نظر علمی مورد تایید پزشکان پوست باشد، آن را تجویز می‌کنند و نیاز به هزینه‌های گزاف تبلیغ در رسانه‌ها نیست.

پس بیماران باید به این‌گونه کرم‌ها یا موارد مشابه‌آنها با شک‌وتردید نگاه کنند. به دلایلی که در ادامه می‌‌آید، متوجه می‌شوید که بیشتر کرم‌هایی که تبلیغ می‌شوند، در درمان سلولیت بی‌تاثیر، کم?تاثیر یا موقتی هستند. پس لازم است با سلولیت بیشتر آشنا شوید.

● سلولیت چیست؟

ناصاف‌شدن سطح پوست همراه با سفتی آن و ایجاد منظره پوست پرتقالی را «سلولیت» می‌نامند. این عارضه یکی از شکایت?های‌ عمده بانوان در میانسالی است. در واقع سلولیت اختلال متابولیک موضعی بافت چربی زیر پوست است که باعث تغییر شکل ظاهری می‌شود. این عارضه بیشتر در اندام تحتانی و شکم بعد از بلوغ و ترشح هورمون‌های جنسی در ۹۵-۸۵ درصد زنان به وجود می‌آید.

سلولیت به معنای چاقی نیست زیرا چاقی محدود به منطقه خاصی از بدن نمی‌شود در حالی که سلولیت بیشتر در ناحیه لگن، شکم و ران‌ها و در نتیجه تغییرات متعدد ساختاری، بیوشیمیایی و واکنش‌های التهابی به‌وجود می‌آید. سلولیت یک مشکل شایع زیبایی با عوارض روانی اجتماعی بالاست و در بیشتر خانم‌ها دیده می‌شود، حتی در افرادی که از نظر وزن و شکل ظاهری متناسب به نظر می‌آیند.

● علل ایجاد سلولیت

زمینه‌های ژنتیکی، در ابتلا به سلولیت نقش مهمی ‌دارند ولی عوامل دیگری هم در بروز آن دخیل‌اند:

▪ جنیست: به‌طور عمده در خانم‌ها دیده می‌شود.

▪ نژاد: سلولیت در زنان سفیدپوست شایع‌تر از زنان آسیایی است.

▪ تغذیه: رژیم‌های حاوی میزان زیاد کربوهیدرات باعث هیپرانسولینمی و به دنبال آن لیپوژنز و افزایش محتوای چربی بدن و بالارفتن ریسک ایجاد سلولیت می‌شود.

▪ بی‌تحرکی: کاهش جریان طبیعی خون در نواحی مستعد به سلولیت می‌انجامد.

▪ بارداری: افزایش هورمون‌های بدن مانند پرولاکتین و انسولین و افزایش حجم مایع با تحریک لیپوژنز (تبدیل گلوکز به چربی) و احتباس مایع باعث ایجاد سلولیت می‌شود.

● تاثیر BMI بر سلولیت

شاخص توده بدنی یا BMI از تقسیم وزن (برحسب کیلوگرم) بر مجذور قد (برحسب متر) به دست می‌‌آید. سلولیت در افراد با BMI بالا، طبیعی و پایین اتفاق‌می‌افتد اما میان بروز سلولیت و BMI بالا ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ هرچه BMI بالاتر باشد، ساختار بافت همبندی ضعیف‌تر و کم‌تراکم‌تر است، در نتیجه بیرون‌زدگی لوبول‌های بافت چربی از میان هیپودرم شدید‌تر خواهد بود.

● ارزیابی درمان ممکن است؟

ارزیابی نقش درمان در بهبود سلولیت به علت وجود عوامل مخدوش‌کننده‌ای مانند تغییرات رژیم غذایی و افزایش فعالیت بسیار مشکل است. در منابع علمی، معیارهای ثابتی برای بررسی پاسخ‌های درمانی نداریم اما برخی پزشکان از اندازه‌گیری دور بازو یا ران و عکسبرداری‌های متعدد برای بررسی روند بهبود استفاده می‌کنند ولی این روش‌ها دقت لازم را ندارند. روش‌های استاندارد برای ارزیابی دقیق نتایج درمان سلولیت عبارتند از:

▪ توپوگرافی سه بعدی سطح پوست با لیزر

▪ کلاژنومتری با اولتراسوند

▪ MRI بافت چربی زیرپوست

▪ بررسی بافت‌شناسی.

● از کدام درمان باید شروع کرد؟

برای درمان سلولیت روش‌های درمانی متعددی معرفی شده‌اند؛ از کرم‌های موضعی گرفته تا لیپوساکشن و رادیوفرکوئنسی اما تحقیقات انجام شده در مورد کارایی طولانی‌مدت روش‌های درمان سلولیت به علت حجم نمونه پایین در گروه بیماران، وجود نداشتن گروه کنترل و عوامل مخدوش‌کننده، حاوی اطلاعات محدودی است. با این حال روش‌های درمانی جدیدتر که براساس فیزیولوژی و واکنش‌های بیوشیمیایی سلول‌های چربی طراحی شده‌اند، با نتایج درمانی موثرتر و ماندگارتر همراه هستند.

رایج‌ترین تکنیک‌های درمانی سلولیت عبارتند از: مزوتراپی و رادیوفرکوئنسی‌‌های تولید سال‌های اخیر، لیزر، دارو و کربوکسی‌‌تراپی. رادیوفرکوئنسی به عنوان یک روش غیرتهاجمی و بسیار موثر برای درمان سلولیت مطرح است و از طریق تاثیر بر ساختار بافت همبند و سلول‌های چربی باعث بهبود سلولیت می‌شود. درمان با شوک ویو و سیستم‌های اولتراسوند در سلولیت به علت نتایج درمانی قابل‌ملاحظه با ماندگاری طولانی‌مدت، غیرتهاجمی‌بودن، عدم‌ایجاد عوارض و جلسه های درمانی کوتاه‌ بسیار موردتوجه قرار گرفته است.

دکتر حسین طباطبایی

متخصص پوست و مو

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران