سار در مقابله با چامسكی

▪ سارها قادر به تشخیص الگوهای تلفظ صوتی اند
«نوام چامسكی»، زبان شناس و فیلسوف زبان و ذهن، معتقد است وجه تمایز صدای انسان از آوای جیرجیرك ها، فریاد پرندگان و چهارپایان توانایی …

سارها قادر به تشخیص الگوهای تلفظ صوتی اند

«نوام چامسكی»، زبان شناس و فیلسوف زبان و ذهن، معتقد است وجه تمایز صدای انسان از آوای جیرجیرك ها، فریاد پرندگان و چهارپایان توانایی در استفاده از چیزی است كه «دستور زبان برگشتی» (Recursive Grammar) نامیده می شود.«دستور زبان برگشتی» به ما این امكان را می دهد كه یك بخش توضیحی را در دل جمله خود جای دهیم. به عنوان مثال در جمله اول «زبان شناس و فیلسوف زبان و ذهن» همین وضعیت را دارد.

در همین راستا گروهی از جانورشناسان و روان پزشكان دانشگاه كالیفرنیا به سرپرستی «تیموتی جنتنر» نشان داده اند كه سار كوچك اروپایی كاملاً توانایی استفاده از این نوع تركیب را دارد. «جنتنر» ۱۶ آواز مصنوعی سار ساخت كه از دو الگوی مختلف تبعیت می كردند- هر آواز نوع انسان دارای جمله واره ای بود كه در وسط هر یك از نت های صوتی جا داده شده بود اما هر آواز نوع سار دارای جمله واره ای بود كه در ابتدا یا انتهای ردیف می آمد. «جنتنر» در ادامه این فهرست آماده نمایش را در مورد ۱۱ سار به بوته آزمایش گذاشت. لازم به ذكر است كه سارها در ازای انتخاب آوازهای نوع انسان پاداش دریافت می كردند.

پس از چندین ماه تمرین ۹ سار این توانایی را یافتند كه كاملاً آوازهای نوع انسانی را تشخیص دهند و حتی این پرندگان قادر بودند آوازهای جدیدی را كه در آنها نیز «دستور زبان برگشتی» جا داده شده بود، تشخیص دهند. این موفقیت بسیار هیجان انگیز بود چرا كه شواهد به دست آمده همگی دلالت بر این داشت كه سارها قادر به درك اجزای زبان انسان هستند اما در آزمایش های قبلی دیده شده بود كه نخستی ها قادر به انجام چنین كاری نیستند.

«گری ماركوس» روان شناس دانشگاه نیویورك می گوید: «گرچه تحقیق جنتنر نشان می دهد كه دستور زبان برگشتی مختص انسان نیست اما به هیچ عنوان ثابت نمی كند كه سارها قادرند این رفتار را در خود توسعه داده و دستور زبان حاكم بر زبان را درك كرده و به درك درستی از معانی تغییرات صورت گرفته در مفاهیم پی ببرند. «چامسكی» فرض را بر این می گذارد كه تمامی نوزادان انسان با حس درك اولیه دستور زبان برگشتی همراه با جنبه های دیگر دستور زبان جهانی یافت شده در تمامی زبان های دنیا (از سانسكریت گرفته تا اسپانیایی) به دنیا می آیند. سارها قادر به دستور زبان پایه هستند اما درك درستی از مفاهیم مخفی در پس آن یا ظرافت های موجود در معانی زبان ندارند.

می توان گفت كه تنها تعداد معدودی از جانوران قادر به تشخیص الگوهای تلفظ صوتی هستند: انسان ها و گونه های ویژه ای از راسته cetacea (مشتمل بر وال ها، دلفین ها و پورپویزها) و پرندگان. سارها در یادگیری آوازهای جدید بسیار ماهر و زبردست هستند حتی قادرند تعدادی از آهنگ ها را از دیگر گونه ها تقلید كرده و حتی برخی آهنگ های غریب انسانی را تقلید و شروع به خواندن آن كنند. اما این بدان معنا نیست كه آنها از معنی آنچه می خوانند، آگاهند.

www.Discover.com,May.۲۰۰۶

ترجمه: زینب همتی