۳ متهم اصلی پیری پوست

پزشکان می گویند سیگار و آفتاب و استرس دشمن پوست ما هستند

شاید دیده باشید آدم‌هایی را که سن‌شان به‌نظر خیلی بیشتر یا کمتر از سن شناسنامه‌ای‌شان به‌نظر می‌رسد. آنها خیلی جوان‌تر یا خیلی‌مسن‌تر از سن واقعی‌شان به‌نظر می‌رسند. هیچ فکر کرده‌اید که رمز این جوان ماندن یا پیر شدن بی‌حساب‌وکتاب در چیست؟ خیلی‌ها تصور می‌کنند به کسانی که چهره‌شان جوان می‌ماند، خوش می‌گذرد و برعکس، آنهایی که زیر بار مشکلات زندگی خم می‌شوند، زودتر صورت‌شان چروک برمی‌دارد. ولی پزشکان قضیه را پیچیده‌تر از این حرف‌ها می‌بینند. از بحث ژنتیک که بگذریم، پزشکان به ۳ مورد زیر در پیر شدن نابهنگام آدم‌ها مشکوک‌اند...

● سیگار؛ متهم شماره ۱

فستیوال دوقلوها در اوهایوی آمریکا فرصت خوبی برای دانشمندان است که به بسیاری از پرسش‌های خود پاسخ دهند. دوقلوها آن هم در یک فستیوال سالانه در کنار هم ذخایر خدادادی خوبی هستند که دانشمندان بتوانند این کپی‌های ژنتیکی دقیقا مثل هم را از لحاظ عوامل محیطی که آنها را در یکدیگر متمایز می‌کند، مورد بررسی قرار دهند. دانشمندان می‌گویند دوقلوها از نظر ژنتیکی دقیقا مشابه یکدیگر هستند و این سبک زندگی و شیوه و عادات روزانه آنهاست که چهره و ظاهرشان را از یکدیگر متمایز می‌سازد. این محققان می‌گویند وقتی ما تصاویر بیش از ۱۸۶ دوقلو را در کنار یکدیگر قرار داده و با هم مقایسه کردیم به این نتیجه رسیدیم که دوقلوهایی که دقیقا خصوصیات ارثی یکسانی دارند، ظاهری متفاوت دارند. هر قلی که در طول زندگی سیگار می‌کشد، چهره تکیده‌تری دارد و در اطراف چشمان و لب‌هایش خطوط ریزی شکل گرفته است و صورت‌اش پر از چین و چروک است و در کل پیرتر از خواهر و یا برادر خود به نظر می‌رسد. این دانشمندان می‌گویند سیگار کشیدن باعث تنگی عروق زیر پوست صورت می‌شود و خون نمی‌تواند به راحتی به سلول‌های صورت برسد و این باعث می‌شود که سلول‌ها و بافت صورت زودتر آسیب ببینند و چروک بخورند. سیگار کشیدن باعث می‌شود پوست رطوبت‌اش را خیلی آسان از دست بدهد و خشک‌تر به نظر برسد.

● خورشید؛ متهم شماره ۲

متهم شماره دوی پیر کردن زودرس آدم‌ها، نور خورشید است. دانشمندان پس از بررسی هزاران دوقلو به این نتیجه رسیده‌اند که آفتاب دردسرهای زیادی را در پوست و چهره ایجاد می‌کند. آنها در بررسی دو دوقلوی ۷۲ساله که یکی در هاوایی که به شدت آفتاب می‌تابد و دیگری در بالتیمور که خبری از آفتاب نیست زندگی می‌کند مشاهده کردند خواهری که در هاوایی زندگی می‌کند چین و چروک‌های بیشتری در اطراف صورت و چشم‌ها و دهان‌اش دارد. تابش نور خورشید به پوست و عدم استفاده از کرم‌های ضدآفتاب و عینک آفتابی مناسب موجب می‌شود پوست خیلی آسان‌ چروک بر‌دارد.

● استرس؛ متهم شماره ۳

حتما شما هم شنیده‌اید که فلانی پس از طلاق‌اش خیلی پیر شده است البته دانشمندان با مردم عادی هم‌عقیده‌اند. آنها می‌گویند استرس و فشار روحی در زندگی مثل طلاق و یا مرگ همسر و مشکلات مالی در خانواده می‌تواند انسان‌ها را زودتر پیر ‌کند. استرس می‌تواند باعث چروک خوردن پوست و به وجود آمدن حلقه‌های سیاه اطراف چشم شود. استرس و انقباض دایمی عضلات حالت‌دهنده صورت باعث کشیده شدن بیش از حد پوست شما می‌شود و این کشیدگی دایمی پوست باعث چین و چروک خوردن پوست شما می‌شود. کسانی که دچار سردردهای میگرنی هستند و یا دایم عصبی هستند و اخم می‌کنند صورت‌شان معمولا بیش از هم‌سن و سال‌های‌شان چین و چروک دارد و پیرتر به نظر می‌رسند.

● چه باید کرد؟

دانشمندان به شما توصیه می‌کنند که اگر دوست دارید زودتر از سن شناسنامه‌ای‌تان پیر نشوید، باید سبک زندگی‌تان را تغییر دهید. حقیقت این است که رفتارهای شخصی و اجتماعی‌ ما است که این حکم را در زندگی ما ایفا می‌کند. رفتارهای خاصی در زندگی برای پوست حکم سم را دارند و ممکن است شما را در لحظات بسیار کوتاهی پیر کنند. اگر این رفتارها در طول سال‌ها تکرار شوند، می‌توانند آثار مخرب خود را روی پوست به جا بگذارند. خبر خوب ما این است که اگر شما این عادت‌های بد را کنار بگذارید و سبک زندگی‌تان را به سمت یک زندگی سالم تغییر دهید، این آثار مخرب روی پوست شما متوقف شده و یا حتی برعکس می‌شوند و بهبود می‌یابند چون پوست ما این توانایی فوق‌العاده را دارد که آسیب‌های خود را جبران کند. وقتی شما به یک شیوه زندگی سالم‌ خو بگیرید، می‌توانید بمب ساعتی پیری را در چهره خودتان‌ خنثی کنید.

● پژوهش‌های نو و راه و روش‌های نو

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ورزش و خوردن غذای مناسب میزان آنزیم‌های مقاوم‌کننده بدن در برابر پیری را افزایش می‌دهد. سالم خوردن احتمالا فعالیت تلومرز را افزایش می‌دهد که خود می‌تواند عاملی برای افزایش طول عمر باشد. پژوهشی که در آمریکا روی ۲۴ مرد انجام شده نشان می‌دهد که زندگی سالم باعث شده به‌طور متوسط سطح «تلومرز» در آنها ۲۹ درصد افزایش پیدا کند. تلومرز، تلومرها را بازسازی کرده و طول آنها را افزایش می‌دهد. تلومرها قسمتی از سلسله تکراری دی‌ان‌ای هستند که در انتهای کروموزوم‌ها قرار دارند و آنها را در برابر صدمات محافظت می‌کنند. وقتی سن افراد بالا می‌رود، تلومرها کوتاه‌تر می‌شوند و احتمال از بین رفتن سلول‌ها بیشتر می‌شود. کشیدن سیگار، چاقی بیش از حد، و زندگی کم‌تحرک باعث می‌شود که تلومرها از اندازه متوسط کوتا‌ه‌تر شوند. پروفسور دین اورنیش و تیم پژوهشی او در مرکز پژوهشی طب پیشگیری کالیفرنیا درصدد برآمدند که ببینند آیا تغییر در عادات زندگی می‌تواند این روند را معکوس کند. آنها از ۳۰ مرد، همه با ریسک پایین سرطان پروستات خواستند که در یک آزمایش سه ماهه شرکت کنند که در آن سبک زندگی‌شان به‌طور کامل تغییر کند.

این تغییر در سبک زندگی شامل رژیم غذایی پر از سبزیجات، میوه، قرص‌های ویتامین و روغن ماهی و همچنین ورزش و کلاس‌های مقابله با استرس، تکنیک‌های آرام‌بخش و تنفس صحیح بود. فعالیت تلومرز در ابتدا و انتهای این دوره اندازه‌گیری شد. بین ۲۴ مردی که اطلاعات کافی برای تحلیل داشتند، رگ‌های خونی تلومرز به‌طور متوسط به اندازه ۲۹ درصد افزایش داشت. افزایش فعالیت تلومرز با کاهش کلسترول بد و همچنین کاهش افکار تهاجمی ‌که بخشی از استرس به شمار می‌رود، مرتبط شناخته شد. پژوهشگران می‌گویند که هنوز نمی‌شود مطمئن بود که افزایش فعالیت تلومرز به افزایش طول تلومرها منجر شود، اما شواهد نشان می‌دهند که کوتاهی تلومرها و فعالیت کم تلومرز، ممکن است از عوامل مهم خطرزا در ابتلا به سرطان و بیماری‌های عروقی باشد. این تیم پژوهشی عقیده دارد که این یافته‌ها می‌تواند انگیزه قدرتمندی برای افراد باشد تا سبک زندگی‌شان را تغییر دهند. آنها می‌گویند که سبک و عادات زندگی می‌تواند روی تلومرها تاثیر بگذارد. دانستن این که رژیم غذایی، استرس، یا هردو باعث این تاثیر می‌شوند، خود موضوع جالبی است.