از الک دولک تا رایانه

بازی کودکان امروزی متفاوت با گذشته شده است دیگر خبری از دویدن ها نیست بلکه این بازی های کامپیوتری هستند که با استفاده از تصاویر جذاب, پرتحرک و زنده و صداهای مهیج, دنیایی از هیجان را به کودکان پرجنب و جوش ارزانی می کند

بازی کودکان امروزی متفاوت با گذشته شده است. دیگر خبری از دویدن‌ها نیست؛ بلکه این بازی‌های کامپیوتری هستند که با استفاده از تصاویر جذاب، پرتحرک و زنده و صداهای مهیج، دنیایی از هیجان را به کودکان پرجنب و جوش ارزانی می‌کند. این جذبه و کشش، کودک را به عالمی از تخیلات می‌برد که در آن خود را قهرمان اصلی ماجرا می‌پندارند.

این بازی‌ها، با ترفندهای مختلف، چنان تاثیری بر فکر و اعصاب کودک می‌گذارند که او خود را جزیی از این مجموعه ماشینی می‌پندارد؛ اما این بازی‌ها چندان هم بی‌خطر نیستند.

● آسیب‌های جسمانی

در هنگام بازی چشم به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه و کم شدن پلک زدن بشدت تحت فشار نور قرار می‌گیرد و دچار عوارض مختلفی می‌شود. نوجوانان چنان غرق بازی می‌شوند که توجه نمی‌کنند تا چه حد از لحاظ بینایی و ذهنی برخود فشار می‌آورند.

مهم‌ترین علائم بینایی، ناشی‌ از بازی کامپیوتری به مدت طولانی خستگی چشم، خشکی چشم، سوزش، اشک ریزش و تاری دید است. علت این است که وظیفه اصلی اشک چشم، مرطوب نگه داشتن و شستشوی مداوم سطح کره چشم و رساندن اکسیژن و مواد غذایی به قرنیه است. یکی از مهم‌ترین دلایل خشکی و سوزش چشم هنگام کار با کامپیوتر، کاهش میزان پلک زدن است. این مساله همراه خیره شدن به صفحه مانیتور و تمرکز روی موضوع کار سبب می‌شود تا پلک‌ها مدت بیشتری باز بمانند و در نتیجه اشک روی سطح چشم سریع‌تر تبخیر می‌شود.

از سوی دیگر به دلیل این که کودک در یک وضعیت ثابت تا ساعت‌ها می‌نشیند، ستون فقرات و استخوان‌بندی او دچار مشکل می‌شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف‌ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتا ثابت و طولانی‌مدت با رایانه است.

ایجاد تهوع و سرگیجه خصوصا در کودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض بازی‌های رایانه‌ای است.

متخصصان اعصاب معتقدند، بازی‌های پرهیجان رایانه‌ای که در طی آن صفحه نمایشگر رایانه، پی‌درپی از فلاش‌ها و شعاع‌های خیره‌کننده نوری پوشیده می‌شود، در نوجوانان که از نظر عصبی ضعیف‌اند و برای ابتلا به صرع آمادگی دارند، هیجانات شدید عصبی پدید می‌آورد، ضمن این ‌که در حدود یک درصد از کودکان غیر مبتلا به بیماری صرع، به نور حساسیت دارند، این حساسیت و تحمل تغییر مداوم شدت و ضعف نور در بازی‌های رایانه‌ای برای این گروه نیز مشکل ایجاد می‌کند.

● آسیب‌های روانی

کودکانی که به طور مداوم با این بازی‌ها درگیرند، درونگرا می‌شوند. در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می‌شوند. روحیه انزواطلبی باعث می‌شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود سرآغازی برای بروز ناهنجاری‌های دیگر است. وقت‌گذاری و ارتباط درست میان پدر و مادر و فرزندان هر اندازه بیشتر باشد، زمینه چنین بازی‌هایی کمتر فراهم می‌شود.

● افت تحصیلی

به دلیل جاذبه مسحورکننده‌ای که این بازی‌ها دارد، بچه‌ها وقت و انرژی زیادی را صرف بازی با آن می‌‌کنند، حتی بعضی از کودکان صبح، زودتر از وقت معمول بیدار می‌شوند تا قبل از مدرسه، کمی بازی کنند و وقت‌های تلف شده را هم بدین صورت جبران می‌کنند. عدم کنترل والدین بر این موضوع موجب می‌شود که کودکان از لحاظ تحصیلی افت پیدا کنند.