پنجشنبه, ۲۳ اسفند, ۱۴۰۳ / 13 March, 2025
تاریخچه دوبله در دنیا و ایران

● آغاز دوبلاژ در دنیا
در اوایل سال ۱۹۳۱ م (۱۳۰۹ ش) برایناطق كردن فیلمهای صامت، دوبلاژ اختراع شد.اولین كشور كه در این راه پیشگام شد، فرانسه بود وسپس ایتالیا و انگلستان بودند كه از هنر دوبلاژبرای فیلمهایشان استفاده كردند. بعدها تلاشبرای دوبله فیلمهای خارجی صورت گرفت. امادر كشورهایی مانند ایتالیا به علت تعدد لهجههایمختلف، فیلمهای داخلی نیز حتما باید دوبلهمیشد. علاوه بر این علت، ایتالیاییها عاشقدوبله بودند و حتی فیلمساز معروف فلینی تحتهیچ شرایطی دوست نداشت از صدای سرصحنهاستفاده كند. او معتقد بود صداها در دوبله خیلیبهتر حس و نقش واقعی را به بیننده منتقل میكنند.همین امر باعث پیشرفت دوبله در این كشور شد وبعدا مفصلا شرح خواهیم داد كه بخشی از بهترینفیلمهای اولیه دوبله شده به فارسی، در این كشورتهیه میشد.
● شروع دوبلاژ در ایران
حدود پانزده سال پس از آغاز دوبلاژ در دنیا،این هنر در سال ۱۳۲۵ به ایران رسید. گرچههمه كارهای فنی آن در كشورهای دیگر انجاممیشد اما در روز پنجشنبه، ۵ اردیبهشت ۱۳۲۵ایرانیان شاهد اولین فیلم فرانسوی دوبله شده بهفارسی به نام «دختر فراری» در سینما كریستالبودند. گرچه قبل از آن، در اوایل دهه ۱۳۲۰ ودر جریان جنگ جهانی دوم، مردم اخبار جنگیرا با توضیح فارسی میدیدند اما دیدن فیلمهایسینمایی خارجی آن هم به زبان فارسی امریاعجابانگیز و خارقالعاده بود. در ضمن تا قبل ازاین زمان، همه فیلمها به زبان اصلی با میاننویسفارسی به نمایش درمیآمد. صحنههای مختلففیلم را میبریدند، ترجمه صحنهها را رویكاغذی مینوشتند، از نوشته فیلمبرداریمیكردند و پس از پخش فیلم، وسط صحنههایآن نوشتهها را پخش میكردند.
نمایش فیلم «دختر فراری» با استقبال بسیارخوب مردم روبهرو شد. این كار به دست دكتراسماعیل كوشان انجام شد. در حقیقت او بانیدوبله اولین فیلم خارجی به فارسی بود. دكتركوشان پس از پایان تحصیلاتش در رشته اقتصاد(درآلمان)، رشته تازهای را برای ادامه تحصیلپیدا میكند و به لحاظ جاذبهای كه سینما برایشداشت، در رشته ارتباط جمعی كه شامل روزنامه،رادیو و سینما میشد، ادامه تحصیل میدهد. پساز مدتی، قصد برگشت به ایران را میكند كه بهعلت پارهای از مسائل (جنگ) مجبور میشودمدتی را در استانبول اقامت كند. در طول اقامتاجباریاش، در آنجا به طور جدی پیگیر كار دوبلهمیشود و طرح اولیه شركت «میترا فیلم» را بامشاركت خودش، همسرش دیانا و جهانگیر تفضلی(دانشجوی رشته حقوق در دانشگاه استانبول)شكل میدهد. سپس با خرید ۲ فیلم فرانسوی واسپانیولی كارش را آغاز میكند. به كمك تفضلیبرای انجام این كار برخی از دانشجویان علاقهمندجذب كار شدند. نام «دختر فراری» را خودكوشان برای فیلم فرانسوی انتخاب میكند اما ناماصلی فیلم «نخستین وعده دیدار» محصول سال۱۹۴۴ فرانسه بود. وی در آن زمان به سختیمیتواند برای هنرپیشگان خارجی زن، زنیایرانی را بیابد; زیرا كمتر بانوی ایرانی حاضرمیشد كه به جای ستارههای این فیلمها حرفبزند.
اما سرانجام «نوریله قوانلو» به جای هنرپیشهفرانسوی «دانیل داریو» حرف میزند و بقیهنقشهای زن را دختران یا زنان ترك یا یونانیدوبله كردند كه كاری بس مشكل بود; زیرا بایدزبان فارسی را تا حدودی به آنها آموزش میداد،تمرین میكرد و بالاخره ضبط برروی فیلم بود.نتیجه كار به عنوان اولین دوبله بد نبود و او خود رابرای پخش فیلم دوبله شده دیگرش به نام «دختركولی» كه اسپانیولی بود، آماده كرد. این دو فیلمهر دو در تركیه دوبله فارسی میشوند و در سال۱۳۲۵ كه وی به ایران بازمیگردد، هر دو را بهنمایش درمیآورد و شركت میترا در تهران مستقرمیشود.
● ایران نو فیلم
هجده ماه قبل از این زمان (۱۳۲۳)،استودیویی برای تولید دوبله فیلم اعلامموجودیت میكند كه نام آن را «ایران نوفیلم»گذاشتند.
بنیانگذاران اولیه آن شاهپور مبینی، منصورمبینی، هوشنگ كاوه و امیرحسین دهلوی بودند.عدهای دیگر نیز بعدا به آنها میپیوندند. دكترمیرسپاسی و فاضل سرجویی و چند تن دیگر بااستفاده از موقعیت مالی خوبی كه داشتند، در اینراه سرمایهگذاری میكنند. اعضای گروه استودیوباید قبل از فیلمسازی دو مرحله را میگذراندند:
ساخت وسایل لازم برای تاسیس یك استودیوو كار دوبله... آشنایی به الكترونیك، تراشكاری،ریختهگری، آهنگری، انرژی و علاقه فراوان،تمامی سرمایهای بود كه آنان در اختیار داشتند.هدفشان در ابتدا فیلمسازی و سپس دوبله بود;درحالی كه در كشورهای همسایه مانند تركیه، هندو مصر كار فیلمسازی و دوبله رواج كامل داشت.در ایران همه مراحل، جنبه جستجو، ابداع واختراع را داشت و در این شرایط، «ایراننوفیلم» زمانی آمادگی آن را یافت كه به دوبلهفیلم بپردازد كه «دختر فراری» از راه رسیده بود.
● بهترین فیلم دوبله
بهترین فیلم دوبله شده به فارسی، پنجمین فیلمدوبله شدهای بود كه در پاریس كار دوبله آنانجام شد. نامش «بازگشت جاودانی» بود. اینفیلم نسبت به فیلمهای قبلی از نظر دوبله،محاسنی داشت كه باعث برتری آن میشد. مانندتطبیق حركات بازیكنان با صدا و استفاده از كلماتفارسی سلیس و آهنگ صدای بازیگران ایرانی كهانصافا خوب هم حرف میزدند; مانند زرین ملكحكیمی، آقای نامدار، آقای نبوی، خانم فرمانفرماو حكمت كه هر كدام جذابیت خاص خود راداشتند.
یادآور میشویم چهار فیلم دوبله شده قبل از«بازگشت جاودانی» در تركیه دوبله شده بودند واین فیلم (بازگشت جاودانی) توسط احمدوهابزاده دوبله شد.
نام چهار فیلم قبلی به ترتیب: «دختر فراری»،«دختر كولی»، «زن سنگدل» و «تاراس بولبا» بودكه این چهار فیلم، مشكلات عمدهای مانند اندازهنبودن جملات با دهان و لب هنرپیشه، تاریك وكمرنگ بودن فیلمها (به علت پوزیتیو بودنشان)،از بین رفتن موزیك متن و افكتهای صحنه راداشت.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست