نحوه شروع و ادامه غذای کمکی

غذای کمکی در پایان ۶ ماهگی ۱۸۰ روزگی شروع می شود, همزمان با شروع غذای کمکی تغذیه با شیر مادر همچنان مکرر و برحسب میل و تقاضای شیرخوار, ادامه داشته و حتی دفعات تغذیه با شیر مادر افزایش می یابد

غذای کمکی در پایان ۶ ماهگی(۱۸۰ روزگی) شروع می شود، همزمان با شروع غذای کمکی تغذیه با شیر مادر همچنان مکرر و برحسب میل و تقاضای شیرخوار، ادامه داشته و حتی دفعات تغذیه با شیر مادر افزایش می یابد.

● هفته اول ماه هفتم

شروع غذای کمکی با فرنی آرد برنج است که روز اول از یک قاشق مربا خوری یک بار در روز(ظهر) شروع شده و کم کم به مقدار و دفعات آن اضافه می شود به طوری که روز دوم به دو قاشق مرباخوری (یک قاشق ظهر و یک قاشق عصر)، روز سوم به سه قاشق مرباخوری (ظهر و عصر و شب هر بار یک قاشق)، روز چهارم به ۴ قاشق مرباخوری(صبح، ظهر، عصر و شب هر بار یک قاشق) روز پنجم به ۸ قاشق مرباخوری (صبح، ظهر، عصر و شب هر بار ۲ قاشق) و روز ششم و هفتم به ۱۲ قاشق مرباخوری(صبح،ظهر،عصر و شب هر بار ۳ قاشق ) می رسد.

● توجه:

۱- با شروع غذای کمکی، دادن آب جوشیده خنک شده به دفعات و حجم مورد علاقه شیرخوار، لازم است.

۲- علاوه بر قطره مولتی ویتامین(۱۵ تا ۲۵ قطره در روز)استفاده از قطره آهن (۱۵ قطره در روز) یا شربت آهن به مقدار cc ۱/۵ (معادل ۵/۱۲ میلی گرم) ضروری است.

۳- اگر از قطره هایی استفاده می شود که هم مولتی ویتامین و هم آهن ( هر یک میلی لیتر قطره آهن و مولتی ویتامین ساخت ایران معادل ۳۰ قطره است که حاوی ۱۰ میلی گرم آهن، ۱۵۰۰ واحد بین المللی ویتامین A و ۴۰۰ واحد بین المللی ویتامین D می باشد.) دارند۳۰ قطره در روز کافی بوده و نیازی به استفاده از قطره یا شربت آهن و یا ویتامین به طور جداگانه نیست.

۴- توصیه می شود دادن قطره آهن و قطره مولتی ویتامین به کودک، تا ۲ سالگی ادامه داشته باشد.

۵- بعد از دادن قطره یا شربت آهن به شیرخوار علاوه بر خوراندن کمی آب جوشیده سالم به او، باید دندان های او را با پارچه تمیزی پاک کرد یا مسواک زد.

● طرز تهیه فرنی

▪ برای تهیه فرنی از ۲ روش زیر می توان استفاده کرد:

روش اول:

۱- آرد برنج یک قاشق مربا خوری (منظور از قاشق مربا خوری، قاشقی است که با گنجایش cc ۵ مثل قاشق مدرج شربت های آنتی بیوتیک) سر صاف

۲- شکر نصف قاشق مرباخوری سرصاف

۳- شیر(ترجیحا شیر مادر) ۵ قاشق مربا خوری

آرد برنج باید اول با کمی آب و شکر(به میزان فوق) کاملا پخته شود سپس ۵ قاشق مربا خوری شیر اضافه گردد. قوام فرنی باید کمی بیشتر از شیر مادر باشد. اگر از شیری به جز شیر مادر استفاده می شود حتما باید قبلا جوشانده شود.

● روش دوم:

۱- آرد برنج یک قاشق مربا خوری سر صاف

۲- شکر نصف قاشق مربا خوری سر صاف

۳- شیر پاستوریزه ۱۲۰ سی سی (معادل نصف لیوان معمولی)

در این روش اول ۱۲۰ سی سی شیر پاستوریزه را به مدت ۱۰ دقیقه می جوشانند، سپس آب جوشیده خنک شده را به آن اضافه می کنند تا حجم شیر مجددا به ۱۲۰ سی سی برسد بعد آرد و شکر را به شیر اضافه می کنند و مجددا حرارت می دهند تا به قوام فرنی برسد.

● هفته دوم ماه هفتم

در این هفته می توان حریره بادام را به رژیم غذایی کودک اضافه نمود. شروع آن نیز مانند فرنی از یک قاشق مربا خوری یک بار در روز ششم و هفتم به ۱۲ قاشق مربا خوری در روز برسد. فراموش نشود که در این هفته به تدریج که مقدار و دفعات تغذیه با حریره بادام افزایش می یابد مقدار و دفعات تغذیه با فرنی کم می شود بنابراین در هر وعده و یا در تمام دفعات می توان حریره بادام را جایگزین فرنی نمود.

● طرز تهیه حریره بادام

بادام شیرین ۵ عدد

آرد برنج یک قاشق مربا خوری سرصاف

شکر نصف قاشق مرباخوری سرصاف

شیر پاستوریزه ۱۲۰ سی سی معادل نصف لیوان معمولی

اول بادام ها را حدود چند ساعت در آب جوش خیس کرده، پوست آن را جدا نموده و نرم می کنند (با رنده یا هر وسیله دیگری که در خانه وجود دارد) سپس همراه با آرد برنج و شکر در شیر آن قدر می جوشانند تا قوامی مثل فرنی پیداکند.

● دو هفته آخر ماه هفتم

ضمن ادامه تغذیه با شیر مادر قبل از هر وعده غذای کمکی، در این دو هفته شیرخوار با غذای جدیدی آشنا شده و سوپ به رژیم غذایی او اضافه می شود. بدین ترتیب که روز اول، صبح و عصر و شب هر بار از سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام استفاده می کند و ظهر علاوه بر فرنی یا حریره بادام، یک قاشق مربا خوری سوپ هم می خورد. به این ترتیب هر روز یک قاشق مربا خوری به سوپ ظهر و شب اضافه ولی از فرنی یا حریره بادام کم می شود تا بر حسب اشتهای کودک، مقدار سوپ به ۳ تا ۶ قاشق مربا خوری در هر وعده برسد.

● طرز تهیه سوپ

گوشت بدون چربی به اندازه یک تکه خورشتی( معمولا به اندازه یک تخم مرغ متوسط) به ترتیب اولویت و ارجحیت گوشت گوسفند، مرغ، گوساله.

برنج یک قاشق مرباخوری

هویج متوسط یک سوم

بعد از این که گوشت کمی پخته شد برنج و هویج اضافه می شود. پس از پختن کامل، باید همه موا د سوپ را مخلوط و نرم کرد تا به غلظت فرنی برسد.

● توجه:

۱- هر سه روز یک بار یک نوع سبزی به سوپ اضافه می شود مانند جعفری، گشنیز،لوبیا سبز، کدوسبز، کرفس و ...

۲- به سوپ، نمک، شکر یا چاشنی نبایداضافه کرد.

۳- بهتر است، کدو، کرفس و لوبیا سبز را اول پخته و بعد به سوپ اضافه کنند.

۴- سبزی ها باید در آخرین لحظات پخت سوپ اضافه شود. در ظرف را نیز می بندند تا ویتامین های آن از بین نرود.

۵- اسفناج تا یک سالگی مجاز نبوده و نباید به سوپ شیرخوار اضافه شود.

● دو هفته اول ماه هشتم

در این دو هفته ضمن ادامه برنامه قبل، زرده تخم مرغ به رژیم غذایی شیرخوار اضافه و دفعات تعذیه او ۵ بار در روز می شود.

تخم مرغ را در آب به مدت ۲۰ دقیقه می جوشانند تا کاملا سفت شود، سپس زرده سفت شده را ازسفیده آن جدا نموده و روز اول به اندازه یک نخود از زرده تخم مرغ را در کمی آب جوشیده یا شیر مادر نرم و حل کرده سپس به شیر خوار می دهند.

هر روز صبح همراه با فرنی زرده تخم مرغ را به تدریج اضافه می کنند تا ظرف ۱۰ روز به یک زرده کامل برسد. از آن به بعد یا هر روز نصف زرده تخم مرغ را همراه با ۳ قاشق مربا خوری فرنی (یا حریره) به کودک می دهند یا یک روز در میان یک زرده کامل تخم مرغ به او داده و روز بعد ۵ تا ۶ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام داده می شود.

در این زمان کم کم می توان از سبزی های نشاسته ای مثل سیب زمینی، کدو حلوایی و نخود فرنگی(نخود سبز) نیز به فاصله هر سه روز به سوپ اضافه کرد ضمنا غلظت سوپ باید به اندازه حلیم باشد.

● توجه:

سیب زمینی را بعد از شستن کامل باید پخت ، پوست آن را جدا نمود و سیب زمینی پخته شده را به محتویات سوپ اضافه نمود.

معمولا یک چهارم سیب زمینی برای هر وعده سوپ و یک سیب زمینی متوسط برای سوپ تمام روز کافی است.

یک تکه کوچک از کدو حلوایی (به اندازه یک قوطی کبریت) برای سوپ تمام روز کفایت می کند.

استفاده از گوجه فرنگی به سوپ به فاصله سه روز از اضافه کردن یک نوع سبزی اشکالی ندارد.

بعد از سوپ ظهر و شب می توان یک قاشق مربا خوری ماست هم به کودک داد و مقدار آن را به تدریج و بر حسب تمایل او اضافه نمود.

بهتر است ماست با سوپ ماست مخلوط نشود تا شیرخوار با طعم خود ماست آشنا شود. ولی اگر شیرخوار مخلوط ماست با سوپ را دوست داشت این کار بلامانع است.

بعد از پوست کندن سیب زمینی اگر بخشی ار آن سبز رنگ بود آن را جدا کرد و دور انداخت و بقیه سیب زمینی را که سالم و زرد رنگ است به سوپ کودک اضافه نمود.به عنوان مثال ۳ نوع سوپ که تنوع مواد غذایی در محتویات آن رعایت شده است ذکر می گردد.

۱- گوشت مرغ، هویج، برنج، جعفری و سیب زمینی

۲- گوشت گوسفند، لوبیا سبز، گشنیزو گوجه فرنگی

۳-گوشت گوساله، کدو حلوایی،جعفری، سیب زمینی و گوجه فرنگی

اضافه کردن کمی پیاز رنده شده یا خرد شده به سوپ برای رفع بوی مرغ یا گوشت اشکالی ندارد. همچنین افزودن چند قطره آب لیمو ترش تازه یا آب نارنج تازه به سوپ و غذای کودک هم آن را خوش طعم می کند و هم جذب آهن را افزایش می دهد.

● دو هفته دوم ماه هشتم

برای تنوع بخشیدن به غذای کودک باید هر چند روز یک بار مواد تشکیل دهنده سوپ را تغییر داد.

هر سه روز یک بار می توان جو، بلغور، گندم، رشته فرنگی را که قبلا پخته و نرم شده است به انداره یک قاشق مربا خوری به سوپ اضافه کرد.

بعد از اضافه کردن جو، گندم و ... بهتر است به اندازه یک قاشق مربا خوری کره یا روغن مایع به سوپ اضافه نمود. افزودن کره یا روغن مایع به غذای شیرخوار به ویژه شیر خوارانی که رشد کافی ندارند به رشد آنان کمک می کند.

از سبزی های نشاسته ای و یا سایر سبزی ها می توان پوره تهیه کرد و به جای یک وعده فرنی صبح یا عصر از پوره استفاده نمود.

● طرز تهیه پوره سیب زمینی

یک سیب زمینی متوسط را بعد از شستن کامل با پوست می پزند. بعد از پخته شدن، پوست آن را جدا می کنند سپس سیب زمینی را همراه با یک قاشق مربا خوری کره یا روغن مایع نرم کرده، کم کم به آن شیر پاستوریزه که قبلا جوشانده شده باشد اضافه می کنند تا به نرمی و غلظت دلخواه برسد.

---