پیروزی بر آپارتاید

نلسون ماندلا, در سخنرانی خود, به مناسبت دریافت جایزه صلح نوبل, از مقاومت در برابر نظام شریر آپارتاید می گوید و برای نوع بشر آرزوی سعادت و نیکبختی می کند

عالی جناب پادشاه نروژ،

اعضای محترم کمیته نوبل نروژ

نخست وزیر محترم، بانو هارلم برونت لند؛ وزرا، نمایندگان پارلمان و سفرای محترم؛ برنده صلح نوبل آقای «اف، دبلیو، دکلرک»

مهمانان ارجمند

خانم ها، آقایان، دوستان من

اجازه می خواهم سپاس قلبی ام را به کمیته نوبل نروژ تقدیم دارم که ما را تا جایگاه برنده جایزه صلح نوبل ارتقا داد. ضمن این که مایلم با استفاده از این فرصت، به هموطن و شریکم، آقای رییس جمهور «اف. دبلیو. دِکلرک»، بخاطر نایل شدن به این افتخار تبریک بگویم.

ما باهم به دو شخصیت برجسته آفریقایی دیگر یعنی «آلبرت لوتولی» فقید و عالی جناب اسقف «دسموند توتو» پیوستیم، که کمک سرنوشت ساز آنها به مبارزه صلح آمیز علیه رژیم شریر آپارتاید، به شایستگی توسط شما با اعطای جایزه صلح نوبل، مورد قدردانی قرار گرفت.

بیجا نیست اگر، از دیگر برنده برجسته جایزه صلح نوبل، یعنی «مارتین لوترکینگ جونیور» هم یادی کنیم و او را هم به جمع اسلافمان اضافه کنیم. کسی که برای یافتن راه حلی عادلانه برای همان مشکلات بزرگی که ما در آفریقای جنوبی با آن مواجه هستیم، جنگید و جانش را در این راه از دست داد.

ما صرفا نمایندگان ملتی هستیم که با شجاعت، در مقابل نظام اجتماعی که اساس آن جنگ، نژادپرستی، سرکوب و فقیر کردن کل مردم است، به پاخاسته اند و اینجاییم تا از کشمکش هایی چون جنگ و صلح، خشونت و عدم خشونت، نژادپرستی و شرافت انسانی، ستم و سرکوب، آزادی و حقوق بشر، فقر و بی نیاری سخن بگوییم.

من امروز به عنوان نماینده میلیونها تن از مردم دنیا و جنبش ضدآپارتاید، و همچنین دولت ها و ملتهایی که به ما پیوسته اند، در اینجا هستم، نه این که با آفریقای جنوبی یا مردمش بجنگم، بلکه به این منظور که در مقابل یک نظام غیر انسانی بایستم و درخواست کنم که هرچه سریع تر جنایتهای آپارتاید علیه بشریت به پایان آید. انسانهای بی شماری، در داخل و هم در خارج کشور ما، بدون این که طالب نفع شخصی باشند، شرافتمندانه در مقابل استبداد و بی عدالتی ایستادند، درک کردند که بنی آدم اعضای یکدیگرند، و در دفاع از عدالت و شرافت مشترک انسانی، متحد عمل کردند.

به خاطر شجاعت و ایستادگی آنهاست که ما اکنون می توانیم تاریخ آن روزی را که بشریت برای جشن گرفتن یکی از بزرگترین پیروزی هایش در این قرن، به هم خواهند پیوست، تعیین کنیم. در آن لحظه، همه با هم بخاطر پیروزی بر نژادپرستی، آپارتاید و حکومت اقلیت سفید پوست، به شادی خواهیم پرداخت.

سرانجام با این پیروزی، دفتر پنج قرن استعمار آفریقا که با امپراتوری پرتقال آغاز شد، بسته خواهد شد. این گامی بزرگ به پیش در تاریخ است که به عنوان تعهد مشترک مردم دنیا برای مبارزه علیه نژادپرستی، در هرجایی و هر شکلی، به حساب خواهد آمد.

امروز در جنوبی ترین نقطه قاره آفریقا، پاداشی بزرگ در انتظار کسانی است که به نام بشریت رنج ها بردند و همه چیزشان را در راه آزادی، صلح، شرافت انسانی و رضایت مندی بشر فدا کردند.

ارزش این جایزه را نمی توان با پول تعیین کرد و یا با فلزات نادر و سنگ های قیمتی که در گودال های آفریقا خفته اند و ما در آن، پا جای پای اجدادمان می گذاریم. این هدیه باارزش باید با خوشبختی و رفاه بچه هایمان سنجیده شود، که گران سنگ ترین سرمایه های ما و در عین حال آسیب پذیرترین شهروندان هر جامعه هستند. این بچه ها باید بتوانند در چمن زارهای وسیع بازی کنند و دیگر هرگز با درد گرسنگی، فقر و بیماری مواجه نشوند و یا به وسیله بلاهایی چون بی سوادی، آزار و سوء استفاده تهدید نشوند. دیگر مجبور به انجام کارهای طاقت فرسایی نشوند، که سنگینی آن از ظرفیت سال های حساس و ظریفی که در آن قرار دارند، افزون است.

ما در اینجا و در مقابل این میهمانان برجسته تعهد می کنیم که آفریقای جنوبی جدید، بی وقفه پیگیر اهدافی باشد که در اعلامیه جهانی «بقا، رشد و حمایت از کودکان» مورد تاکید قرار گرفته است.

پاداشی که از آن سخن گفتیم، بایستی با خوشبختی و رفاه مادران و پدران این بچه ها ارزیابی شود. آنها باید بتوانند بدون ترس از سرقت یا کشتار بخاطر منافع سیاسی یا مادی زندگی کنند و بخاطر فقر ناسزا نشنوند، باید از گرسنگی، بی خانمانی، بیکاری و بار سنگین غم و اندوهی که در سینه دارند، رهایی یابند.

این هدیه ای است به همه کسانی که رنج کشیدند، و ارزش آن باید به وسیله خوشبختی و رفاه تمام مردم کشورمان سنجیده شود، ملتی که دیوارهای غیر انسانی که آنها را از هم جدا کرد، از بین خواهند برد.

این توده های عظیم در مقابل توهین بزرگی که به شرافت انسانی شده بود، ایستادند و به نظام ارباب و رعیتی تن ندادند و به رژیمی که قصد داشت هریک از انسانها را به حیوان وحشی تبدیل کند که بقای خود را در نابودی دیگری می جست، نه گفتند.

صلح شادی بخش، عاقبت پیروز می شود و ارزش جایزه مشترک ما باید بر اساس آن سنجیده شود. زیرا شرافت انسانی مشترکی که سیاه و سفید را در قالب یک نژاد بشری به هم پیوند می زند، به ما می گوید که بطور حتم همه ما مانند بچه های بهشت زندگی خواهیم کرد. چنین خواهد شد، زیرا ما جامعه ای می سازیم که در آن برابری همه مردم به رسمیت شناخته شود. جامعه ای که در آن هر کس شایسته داشتن امکانات برابر در زندگی، آزادی، رفاه، حقوق بشر و حکومت خوب است. در چنین جامعه ای دیگر هرگز نباید زندانی سیاسی وجود داشته باشد و یا حقوق انسانی کسی نقض شود. هرگز نباید دوباره مسیر تغییرات مسالمت آمیز به وسیله غاصبانی که بخاطر انگیزه های پست شخصی، بدنبال گرفتن قدرت از دست مردم هستند، مسدود شود.

بر همین اساس، ما در اینجا از حاکمان برمه می خواهیم دوست ما، خانم «آنگ سانگ سوکی»، برنده جایزه صلح نوبل را آزاد نمایند و به ایشان و کسانی که او نمایندگی شان را بر عهده دارد، فرصت شرکت در گفتگوهای جدی، بخاطر منافع کل ملت برمه را بدهند. امیدواریم، کسانی که در آن کشور قدرت را در دست دارند، به سرعت این خواسته را برآورده سازند و به خانم «سوکی» اجازه دهند که از قابلیت خود برای مصالح عالی مردم کشورش و کل بشر استفاده نماید.

در اینجا فارغ از پست و بلند سیاست کشورم، مایلم از فرصت استفاده کنم و به همراه اعضای کمیته نوبل نروژ، به شریکم در این جایزه، آقای «اف، دبلیو، دکلرک» ادای احترام کنم. ایشان شجاعانه پذیرفتند که با تحمیل نظام آپارتاید، ظلم بزرگی بر کشور و مردم ما رفته است. آقای «دکلرک» به فراست دریافت و پذیرفت که تمام مردم آفریقای جنوبی باید به عنوان شرکایی برابر و از طریق گفتگو، برای آینده خود تصمیم بگیرند.

اما هنوز در کشور ما، کسانی هستند که به اشتباه تصور می کنند، می توان با توسل به شیوه های پوسیده قدیمی که فاجعه بار بودن آن ثابت شده، به عدالت و صلح دست یافت. ما هنوز هم امیدوارم که این عده از نعمت خرد و منطق بهرمند شوند و درک کنند که تاریخ را نمی توان انکار کرد. بفهمند که نمی توان با احیای گذشته نفرت انگیز، حتی اگر آن را تلطیف کنند و یا دوباره به صورت جذابی بسته بندی نمایند، به خلق جامعه ای نو دست زد.

ما همچنین مایلیم با استفاده از این فرصت، به تشکل های جنبش دموکراتیک کشورمان ادای احترام کنیم. از جمله به اعضای «جبهه میهن پرست» که نقش مهمی در رساندن کشور به آستانه گذار دموکراتیک، ایفا کردند. ما بسیار خوشحالیم که نمایندگان این تشکل ها، از جمله کسانی که در داخل کشور خدمت کردند و یا در حال خدمت هستند، با ما به اسلو آمدند. به طور حتم، آنها نیز در افتخاری که جایزه صلح نوبل نصیب ما کرده، شریک هستند.

ما امیدواریم، همانطور که آفریقای جنوبی برای بازسازی چهره خود تلاش می کند، به نمونه کوچکی از دنیای جدیدی تبدیل شود که در تقلای تولد است. این جهان جدید، باید بر مبنای دموکراسی و احترام به حقوق بشر بنا شود و عاری از وحشت فقر، گرسنگی و بی سوادی باشد. رها باشد از عذاب جنگ داخلی و حمله خارجی. سبکبار باشد از مصیبت بزرگ میلیونها نفری که به زور آواره شده اند!

اکنون آفریقای جنوبی و جنوب آفریقا، از همه ما مصرانه می خواهد که از این فرصت شاذ بهره ببریم و این منطقه را به نمونه ای زنده از جهانی که انسانهای با شرافت دوست دارند، تبدیل کنیم.

به باور ما، هدف از اعطای جایزه نوبل، تایید اتفاقات گذشته نیست، بلکه صداهایی از هر کران می شنویم که می گویند این جایزه تقاضایی است از طرف همه کسانی که خواهان پایان نظام آپارتاید هستند. صدایشان را می شنویم، که از ما می خواهند، زندگی مان را وقف استفاده از تجربه بی همتا و دردناک کشورمان کنیم. از ما تقاضا دارند که در عمل نشان دهیم که شرایط طبیعی برای حیات بشر، دموکراسی، عدالت، صلح، برابری نژادی و جنسیتی، رفاه برای همه، محیط زیست سالم و همبستگی میان تمام انسانها است.

ما در اثر خواست شما و ملهم از عظمتی که شما به ما بخشیده اید، تعهد می کنیم که آن چه در توان داریم برای کمک به احیای کره خاکی مان انجام دهیم، تا دیگر کسی در آینده «بیچاره روی زمین» نباشد. بیایید کاری کنیم که نسل های آینده درباره ما نگویند که بی تفاوتی، بدبینی یا خودخواهی آنان موجب شد، نتوانند به آرمان های انسانی که در جایزه صلح نوبل بر آن تاکید شده، دست یابند.

مارتین لوترکینگ جونیور، زمانی گفته بود، انسانیت دیگر نمی تواند به گونه ای مصیبت بار، اسیر نیمه شب تاریک و بی فروغ جنگ و نژادپرستی باشد. بیایید با تلاش مان ثابت کنیم که حق با او بود. ثابت کنیم این سخن او که، زیبایی صلح و برادری حقیقی، بسیار بیشتر از طلا، نقره و الماس است، خیال محض نبوده است.

بگذارید عصر تازه ای طلوع کند!

سپاس گزارم.

سخنرانی نلسون ماندلا در جلسه اعطای جایزه صلح نوبل، ۱۰ دسامبر ۱۹۹۳

چشم انداز ایران، شماره ۷۹

برگردان: حسن توان